Trước áp lực điều tra, viên chức WHO phân trần “chúng tôi có được thông tin trước CCTV 15 phút”

Trái ngược với động thái khen ngợi chính quyền Trung Quốc trước công chúng về cách ứng phó dịch bệnh. Một số bản thu âm các cuộc họp nội bộ ghi nhận được bởi tờ Associated Press cho thấy: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phải vật lộn để có được những thông tin quan trọng về dịch bệnh từ chính quyền Trung Quốc.

Các bản ghi âm cho thấy, các quan chức WHO đã phàn nàn tại các cuộc họp trong tuần từ ngày 6/1 rằng: Chính quyền Bắc Kinh đã không cung cấp dữ liệu cần thiết, để đánh giá mức độ lây lan của virus giữa mọi người, và mối nguy hại của chủng virus với các quốc gia khác trên thế giới.

Đến ngày 20/1, chính quyền Trung Quốc mới chính thức xác nhận chủng virus gây căn bệnh COVID-19 có tốc độ lây nhiễm cao. Trước đó, các quan chức khẳng định dịch bệnh không có nguy cơ lây nhiễm từ người sang người, và thông tin này đã được WHO thông báo cho toàn thế giới. 

Maria Van Kerkhove – nhà dịch tễ học kiêm quản lý kỹ thuật của WHO phát biểu trong một cuộc họp nội bộ: “Chúng ta đang có lượng thông tin vô cùng giới hạn. Nó hoàn toàn không đủ để có thể hoạch định phương án phù hợp”. 

Trong cuộc họp khác, quan chức hàng đầu của WHO tại Trung Quốc – ông Gauden Galea cho biết: “Chúng tôi đang ở trong tình cảnh là, họ cung cấp thông tin cho chúng tôi đúng 15 phút trước khi công bố nó trên CCTV (Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc)”.

Những tiết lộ trên được đưa ra giữa bối cảnh, cả chính quyền Trung Quốc và WHO đang bị điều tra chặt chẽ về cách ứng phó đại dịch, cùng với đó là nhiều lời kêu gọi điều tra độc lập về nguồn gốc của chủng virus SARS-CoV-2. 

Ngày 29/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố, Mỹ chính thức rút khỏi WHO vì tổ chức này đã giúp Trung Quốc che đậy thông tin về đại dịch Vũ Hán. Tổ chức thuộc khối Liên Hợp Quốc này cũng đã vấp phải nhiều chỉ trích, vì liên tục khen ngợi chính quyền Trung Quốc “minh bạch” và ứng phó tốt dịch bệnh, cho dù có bằng chứng chỉ rõ: Các nhà chức trách Trung Quốc đã đàn áp, “bịt miệng” những cá nhân đưa ra cảnh báo sớm về dịch bệnh trong giai đoạn đầu bùng phát tại Vũ Hán. 

Theo thông tin ghi nhận được từ các bản ghi, vào giữa tháng 1, các quan chức WHO đã bực tức vì chính quyền Trung Quốc không cung cấp đủ thông tin cho họ. 

“Vấn đề là, đã hai đến ba tuần đi vào vấn đề rồi nhưng chúng tôi vẫn không có phép chẩn đoán, không có sự phân bố về độ tuổi, giới tính hay vị trí địa lý, và cũng không có biểu đồ thống kê dịch tễ học”, Michael Ryan – Giám đốc Điều hành Chương trình Cấp cứu Sức khỏe của WHO cho hay, đồng thời đề cập đến biểu đồ xác định tình hình biến chuyển của dịch bệnh. 

Ông Galea chia sẻ: “Chúng tôi đã yêu cầu thêm các thông tin dịch tễ học bằng đủ mọi cách. Nhưng khi được cung cấp cụ thể thì chúng tôi không nhận được gì cả”. 

Theo tờ Associated Press, mặc dù tính tới ngày 2/1, một phòng thí nghiệm trực thuộc nhà nước đã ghi nhận được trình tự gen đầy đủ của chủng virus, nhưng phải đến ngày 12/1, chính quyền Trung Quốc mới cung cấp trình tự gen này cho WHO.. Ngay sau đó Tổng Giám đốc WHO – ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đã khen ngợi chính quyền Trung Quốc, vì những nỗ lực trong việc cung cấp trình tự gen virus là “vô cùng ấn tượng, và không thể tả xiết được”. 

Theo báo cáo đầu tiên từ tạp chí tài chính Trung Quốc Caixin, cùng các tài liệu ghi nhận từ tờ Epoch Times, ngày 3/1, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã gửi thông báo tới các nhà nghiên cứu địa phương, nhằm bàn giao các mẫu thử virus cho các cơ quan phát hiện mầm bệnh được chỉ định hoặc tự tiêu hủy chúng. 

Tổ chức WHO đã bào chữa cách ứng phó đại dịch của mình với tờ Associated Press rằng: “Ban lãnh đạo và đội ngũ nhân viên đã làm việc ngày đêm, tuân theo những quy định và tiêu chuẩn của tổ chức, để hỗ trợ và cung cấp thông tin cho các quốc gia thành viên, cũng như tham gia vào các cuộc thảo luận thẳng thắn và trực tiếp với chính quyền các cấp”. 

Theo tờ Associated Press, các bản thu âm từ giữa tháng 1 cho thấy, ông Ryan lo sợ sự việc sẽ giống với đại dịch SARS vào năm 2002. Đại dịch này cũng bùng phát tại Trung Quốc và chính quyền ban đầu cũng đã che đậy thông tin về dịch bệnh như những gì họ đang làm hiện nay.

Ryan nói: “Đây là viễn cảnh y hệt, mòn mỏi cố gắng mới thu thập được tình hình gì đang diễn ra từ chính quyền Trung Quốc. WHO khi đó cũng phải hứng chịu chỉ trích, và dấy lên vấn đề về tính minh bạch tại phía Nam Trung Quốc”. 

Ông Ryan cũng chỉ trích chính quyền Bắc Kinh thiếu thái độ hợp tác.

“Điều này sẽ không xảy ra tại Congo và cũng chưa từng xảy ra tại Congo hay những nơi khác”, ông nói khi đề cập tới dịch bệnh Ebola tái bùng phát năm 2018.  

“Chúng ta cần có số liệu. Đây là điều quan trọng thiết yếu tại thời điểm này”. 

Vị Giám Đốc điều hành cũng khuyến nghị cần tạo thêm sức ép cho Trung Quốc, nhấn mạnh rằng vào tháng 9 năm ngoái, tổ chức WHO đã công khai chỉ trích Tanzania vì không cung cấp đủ thông tin về dịch bệnh Ebola. 

“Chúng ta cần phải cương quyết. Điều nguy hiểm hiện giờ là, mặc dù luôn mang trong mình thiện chí khi có vấn đề phát sinh, nhưng WHO vẫn sẽ nhận phải nhiều sự chỉ trích và bị đổ tội”, ông Ryan chia sẻ. 

Việt Anh (theo Epoch Times)