Úc hủy dự án ‘Vành đai và Con đường’, Trung Quốc nổi giận

Ngày 21/4, chính quyền Úc đã hủy bỏ 2 thỏa thuận về dự án Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường với chính quyền Bắc Kinh. Động thái này khiến Đại sứ quán Trung Quốc tại thủ đô Canberra cảnh báo quan hệ song phương vốn đã căng thẳng nay sẽ càng trở nên tồi tệ hơn, theo Reuters.

Theo một quy trình mới tại Úc, Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne có quyền xem xét thỏa thuận mà các tiểu bang và trường đại học của Úc ký kết với các quốc gia khác.

Bà Payne cho biết bà đã quyết định hủy bỏ 4 thỏa thuận, trong đó bao gồm hai thỏa thuận mà chính quyền bang Victoria đã thống nhất với Trung Quốc vào năm 2018 và 2019. Hai thỏa thuận xoay quanh sự hợp tác về Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường, kế hoạch thương mại và cơ sở hạ tầng đặc trưng của Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình. 

“Tôi nhận thấy bốn thỏa thuận này không phù hợp với chính sách đối ngoại của Úc, gây bất lợi cho quan hệ đối ngoại của chúng tôi”, Bộ trưởng Payne phát biểu trong một tuyên bố.

Phản ứng trước động thái này, cuối ngày 21/4, Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc đã lên tiếng khẳng định ông “vô cùng không hài lòng và kiên quyết phản đối” quyết định hủy bỏ các thỏa thuận.

Ông tuyên bố: “Đây là một động thái vô lý và khiêu khích khác mà phía Úc thực hiện nhằm chống lại Trung Quốc. Điều này càng thể hiện chính phủ Úc không hề chân thành trong việc cải thiện mối quan hệ Trung-Úc”.

Mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc trở nên căng thẳng vào năm 2018, khi Úc trở thành quốc gia đầu tiên công khai cấm gã công nghệ khổng lồ của Trung Quốc  Huawei xây dựng mạng lưới 5G tại quốc gia này. Mối quan hệ giữa hai nước trở nên tồi tệ hơn vào năm 2020 khi chính quyền Úc kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc bùng phát dịch COVID-19.

Đại sứ quán Trung Quốc cho biết, động thái mới nhất của Úc “chắc chắn sẽ hủy hoại thêm mối quan hệ song phương, cuối cùng họ sẽ tự nhận lấy trái đắng”.

Tháng 12/2020, Quốc hội liên bang Úc đã cho phép thực thi quyền phủ quyết đối với các thỏa thuận nước ngoài của các tiểu bang, trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao với Trung Quốc ngày càng nghiêm trọng. Trước đó, Trung Quốc đã ban hành một loạt lệnh trừng phạt thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Úc, từ rượu vang cho đến than đá.

Những năm trước, Thủ tướng Scott Morrison và người tiền nhiệm Malcolm Turnbull đã từ chối thông qua thỏa thuận cấp quốc gia với Trung Quốc về Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường.

Nhưng trong năm 2018 và 2019, Dan Andrews, người lãnh đạo đảng Tự do bang Victoria, đã ký thỏa thuận với Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa để thúc đẩy sáng kiến ​​này.

Một số quốc gia lo ngại chính sách cho vay trong Sáng kiến Vành đai và Con đường có thể dẫn đến các mức nợ không bền vững ở các quốc gia đang phát triển, bao gồm cả khu vực các đảo tại Thái Bình Dương.

Chính phủ ông Morrison đã phủ nhận quyền phủ quyết mới của họ là nhằm vào Trung Quốc. Trước khi xảy ra đại dịch COVID-19 khiến Úc phải đóng cửa giao thương, Trung Quốc chính là đối tác thương mại lớn nhất của quốc gia này, đồng thời cũng là nước có số lượng sinh viên du học nhiều nhất tại Úc.

Thùy Linh

Theo reuters.com