Trung Quốc thừa nhận khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng, tiết lộ thông tin thất nghiệp lên tới 20,5%

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường mới đây tiết lộ tại một cuộc họp báo rằng, khoảng 600 triệu công dân Trung Quốc chỉ kiếm được khoảng 3,2 triệu đồng, mức thu nhập không đủ để trả tiền thuê nhà hàng tháng ở Trung Quốc.

Sau khi kết thúc cuộc họp Quốc Hội Trung Quốc năm 2020, ông Lý thừa nhận rằng Trung Quốc đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng thất nghiệp do đại dịch, và kinh tế suy yếu đã khiến nhiều người mất việc làm. Ông cũng thừa nhận rằng có hàng triệu người tiếp tục sống trong nghèo khổ và không đủ ăn. Số người đang phải vật lộn với cuộc sống đang gia tăng do hậu quả của đại dịch.

Xã hội nghèo đói

Trong thông điệp năm mới năm 2020, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết mục tiêu của ông là năm 2021, Trung Quốc sẽ trở thành “xã hội trung lưu”. Tuy nhiên, những bình luận gần đây nhất cho thấy rằng mục tiêu của ông Tập dường như nằm ngoài tầm với.

Chiều 28/5, ông Lý Quốc Cường đã tổ chức một cuộc họp báo trực tuyến ở Bắc Kinh để ngăn chặn sự lây lan của virus Vũ Hán. Trong cuộc họp, tất cả phóng viên tập trung ở một phòng và ông Lý họp báo với họ từ một phòng khác.

Khi được hỏi về kế hoạch của Trung Quốc trong việc xóa đói giảm nghèo và phát triển tầng lớp trung lưu, ông Lý trả lời: “Mức thu nhập bình quân năm của Trung Quốc là 30.000 Nhân dân tệ (khoảng 97,6 triệu VNĐ). Nhưng có 600 triệu người [chiếm 41,7% tổng dân số 1,439 tỷ] có thu nhập hàng tháng chỉ 1.000 nhân dân tệ (khoảng 3,2 triệu VNĐ/ tháng)”.

Thủ tướng Trung Quốc cũng nói rằng, do nền kinh tế chịu tác động của đại dịch nên nhiều công dân Trung Quốc phải sống trong nghèo đói, và sẽ cần nhờ vào trợ cấp an sinh xã hội hoặc các hình thức hỗ trợ khác của chính phủ để tồn tại.

Bằng phép so sánh ẩn dụ nền kinh tế Trung Quốc với “một chiếc xe lớn chạy trên con đường đầy chông gai”, Thủ tướng Trung Quốc thừa nhận rằng đại dịch đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế của Trung Quốc, và cho biết chính quyền Bắc Kinh và các chính quyền địa phương sẽ phải cắt giảm chi phí.

Tiết lộ thông tin tình trạng thất nghiệp thực sự lên tới 20,5%

Ông Lý Khắc Cường thừa nhận rằng thất nghiệp hiện nay là một vấn đề lớn của Trung Quốc. Ông giải thích rằng trong khi lướt các bình luận trên mạng, ông đã đọc được bài đăng của một công nhân ở độ tuổi 50. Mặc dù đã làm việc hơn 30 năm, nhưng năm nay người công nhân này không thể tìm được việc làm.

Ông cho biết, Trung Quốc có 900 triệu lao động, bên cạnh đó là 8,74 triệu sinh viên sẽ tốt nghiệp đại học vào tháng 7. Hai nhóm này, cùng với các quân nhân phục viên (trở về làm dân thường) là những đối tượng cần việc làm nhất.

Mặc dù không tiết lộ tỷ lệ thất nghiệp chung của cả nước, nhưng ông Lý Khắc Cường đã đề cập đến tỷ lệ thất nghiệp được công bố trước đó là 6%. Tính toán dựa trên số liệu đăng ký thất nghiệp của các cư dân thành thị.

Con số chính thức này không bao gồm người lao động nhập cư [trong nước] bị mất việc. Vấn đề này được các học giả và chuyên gia quốc tế đặt ra nhiều nghi vấn. Ngày 30/4, giám đốc một công ty môi giới của Trung Quốc đã bị phế truất sau khi đăng lên mạng xã hội một phân tích ước tính tỷ lệ thất nghiệp thực sự của Trung Quốc là khoảng 20,5%.

Dẫm lên vết xe đổ của Đảng Cộng sản Liên Xô

Cũng như Đảng Cộng sản Liên Xô đã từng đao to búa lớn, đe dọa chôn vùi phương Tây nhưng rồi sụp đổ mà không báo trước, Đảng Cộng sản Trung Quốc và người hâm mộ “cuồng” cũng đang say mê trong giấc mộng hoang tưởng làm bá chủ thế giới, nhưng các con số thống kê lại cho thấy thực tế phũ phàng đang chờ đợi họ

Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô là Khrushchev từng nói những câu để đời với phái đoàn ngoại giao phương Tây vào tháng 11/1965: “Dù các ông có thích hay không, lịch sử đứng về phía chúng tôi. Chúng tôi sẽ chôn vùi các ông”. Trong khi các nhà phân tích và sử gia đã tranh luận xem chính xác thì ý của lãnh đạo Xô Viết là gì, lời giải thích chính thống lúc đó là ông ta đã tỏ ra quá tự tin vào tính siêu việt của hệ thống Xô Viết và sự sụp đổ tất yếu của tư bản phương Tây.

Đầu tiên, Khrushchev tự tin có vẻ có lý. Từ cuối Thế chiến II cho đến giữa những năm 70, sản lượng đầu người của Xô Viết tăng từ 30% so với Mỹ lên tới 60%, hầu hết sự tăng trưởng đó diễn ra trong hai thập kỷ sau bài phát biểu của ông. Không may cho người Xô Viết là, sự bùng nổ đó là ảo ảnh. Giá năng lượng tăng cao và bong bóng nợ đã thổi phồng sức mua của Xô Viết trong khoảng thời gian ngắn.

Giống như Liên Xô, chính quyền độc tài Trung Quốc cũng từng say mê trong hoang tưởng làm bá chủ thế giới. Kể từ năm 2002 đến năm 2011, GDP Trung Quốc (tính theo đô la) trên đầu người trong độ tuổi lao động tăng từ 18% mỗi năm so với 3% mỗi năm ở Mỹ. Khoảng cách tăng trưởng lớn đó đưa sản lượng Trung Quốc tăng từ 13,5% lên tới 48% so với GDP của Mỹ. 

Tuy nhiên, Thủ tướng Ôn Gia Bảo cho biết vào năm 2007 rằng, sự bùng nổ đó là “không ổn định, không cân bằng, không đồng đều và thiếu bền vững”. Vấn đề là ở chỗ, tăng trưởng của Trung Quốc chủ yếu do đầu tư quá mức và nợ tăng chóng mặt kể cả trong bối cảnh người Trung Quốc chấp nhận thu nhập của mình bị bóp nghẹt so với giá trị mà họ tạo ra. Điều đó là đồng dạng với hiện tượng đã làm phình to bong bóng Xô Viết tạm thời trước khi nó xẹp. 

Bong bóng nợ đã nở ra bên ngoài Trung Quốc khi mà người tiêu dùng quốc tế mua nhiều hàng hóa của Trung Quốc. Sau năm 2008, sự sụp đổ của những khách hàng lớn nhất của Trung Quốc đã dồn quả bóng nợ này vào đại lục. Tỷ lệ nợ của Trung Quốc trước đó thấp, đi ngang trong nhiều năm, sau đó đã tăng thêm hơn 100% GDP trong khoảng vài năm – đó là giai đoạn tăng trưởng nhanh nhất và lớn nhất so với bất kỳ nền kinh tế lớn nào. Cuối năm 2019, tổng nợ đã tăng lên ít nhất 250%, và có thể lớn hơn 300% GDP.

Và cho đến nay các con số thống kê ngày càng cho thấy thực tế phũ phàng đang chờ đợi họ…

Lương Phong (t/h)