Trung Quốc: Thiên tai, dịch bệnh, mất mùa, người dân lo lắng không đủ lương thực để ăn

Gần đây, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc – Hồ Xuân Hoa đã yêu cầu Thống đốc các tỉnh Trung Quốc cần đảm bảo diện tích gieo trồng nông nghiệp không bị thu hẹp, và năng suất cây trồng sẽ không sụt giảm trong năm 2020.

Tại phiên họp về an ninh lương thực tổ chức tại Bắc Kinh ngày 27/7, Phó Thủ tướng cảnh báo, các Thống đốc sẽ bị kỷ luật thậm chí là cách chức nếu họ không giữ đúng cam kết.

Ngày 22/7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm tỉnh Cát Lâm phía Đông Bắc Trung Quốc, và yêu cầu chính quyền địa phương cần đặt sản xuất ngũ cốc lên nhiệm vụ hàng đầu. 

Việc các quan chức đẩy mạnh vào nguồn cung lương thực, đã đặt ra những nghi vấn về việc Trung Quốc có nguy cơ đang đối diện với tình trạng thiếu hụt lương thực trong năm 2020. 

Đầu tháng 7, Trung tâm Thông tin về Ngũ cốc và dầu Trung Quốc đã đưa ra ước tính về lỗ hổng nguồn cung sản lượng ngô trong năm tài chính 2020-2021, sẽ là 25 triệu tấn – cao hơn gấp đôi so với ước tính 12 triệu tấn trước đó.

Ngày 5/8, Trung tâm ước tính Trung Quốc sẽ nhập khẩu 6 triệu tấn lúa mì trong 12 tháng, từ tháng 6/2020 đến tháng 5/2021. Đây là số liệu cao nhất trong suốt 7 năm qua. 

Trung tâm cho hay, lượng lúa mì sẽ được nhập khẩu từ Nga, Pháp, Lithuania, và Kazakhstan.

Cuối tháng 1/2020, chính quyền Trung Quốc yêu cầu người dân ở nhà nhằm ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh Vũ Hán, trong số đó bao gồm cả những người nông dân. Đến tháng 3, các lệnh giãn cách được giảm nhẹ và hầu hết nhà làm nông được phép quay trở lại với công việc.

Nhưng không lâu sau đó, tình trạng thời tiết khắc nghiệt trên khắp Trung Quốc đã khiến mùa màng bị tàn phá nghiêm trọng. Kể từ đầu tháng 6, mưa lớn đã tràn xuống phía Nam, trung tâm và phía Đông của quốc gia. Trong khi đó, các khu vực phía Tây bắc và Đông Bắc đang phải đối diện với tình trạng hạn hán.

Các loại côn trùng như châu chấu và sâu bệnh cũng đang tàn phá cây trồng. Nông dân chia sẻ với Epoch Times rằng, họ lo ngại mùa màng sẽ thất thu trong năm nay. 

Lũ lụt

Người dân Trung Quốc trồng lúa tại 13 tỉnh, bao gồm Hồ Nam, Hồ Bắc, Giang Tây, An Huy, Giang Tô, Chiết Giang, Tứ Xuyên, Trùng Khánh, Quý Châu, Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam và Phúc Kiến. Tất cả các tỉnh này đều bị ảnh hưởng bởi lũ lụt trong tháng 6 và tháng 7.

Nông dân trồng lúa vào 3 thời vụ khác nhau trong năm:

> Vụ lúa sớm bắt đầu cuối tháng 3 và thu hoạch vào cuối tháng 6. 

> Vụ giữa trồng vào đầu tháng 5 và thu hoạch vào cuối tháng 9. 

> Vụ lúa muộn trồng cuối tháng 6 và thu hoạch giữa tháng 10. 

Do đó, đợt mưa lũ diễn ra vào tháng 6 và tháng 7 đã làm ảnh hưởng đến cả 3 vụ trồng.

Ông Li, đến từ huyện Bà Dương, tỉnh Giang Tây chia sẻ với Epoch Times ngày 18/7: “Vụ lúa sớm tại tỉnh đã bị tàn phá trước giai đoạn thu hoạch. Vụ lúa giữa mùa bị lũ lụt hủy hoại. Còn giờ thì đã quá muộn để gieo vụ lúa muộn”.

Nghẹn ngào chia sẻ qua điện thoại, ông Chen từ tỉnh Hồ Nam cho biết: Người dân tại khu vực chưa thu hoạch được gì trong năm nay. Ông và dân làng lo ngại, họ có thể sẽ không có đủ lương thực để ăn vì lũ lụt liên tục ập đến khu vực này.

Hạn hán

Lúa mì chủ yếu được trồng các tỉnh miền Trung và miền Bắc Trung Quốc. Người dân chỉ thu hoạch một vụ mỗi năm, diễn ra trong khoảng từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 6.

Sản xuất lúa mì tại tỉnh Hà Nam chiếm 25% tổng sản lượng nông nghiệp của Trung Quốc. Tuy nhiên, hạn hán đã phá hoại mùa màng tại khu vực cùng Nội Mông, Cam Túc, Tân Cương, Cát Lâm và một số tỉnh phía Bắc.

Đơn vị tư nhân Trung Quốc buôn bán ngũ cốc và dầu CCTIN đã đến thăm khu vực sản xuất lúa mì của các tỉnh Hà Nam, An Huy và Giang Tô. Sau đó báo cáo rằng, lúa mì năm 2020 có chất lượng kém hơn năm 2019, và sản lượng thấp hơn các năm trước từ 15%-30%.

Tình trạng tại Nội Mông, Cam Túc và Tân Cương còn nghiêm trọng hơn.

Ngày 16/6, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã đưa tin 50,7% lượng đất tại Nội Mông đã bị hạn hán nặng trong năm 2020. Khu vực này chủ yếu trồng lúa mì, đậu nành và ngô. Cây trồng, cỏ dại không thể phát triển vì hạn hán, gây ảnh hưởng đến công tác chăn nuôi tại địa phương.

Ngày 3/6, Tờ China News đưa tin: Đợt khô hạn khiến tỉnh Cam Túc gần như không có mùa thu hoạch trong năm nay. Một người dân tại thành phố Yuzhong của tỉnh chia sẻ: “Tôi đã 50 tuổi và chưa từng thấy đợt hạn hán nào như năm nay”. 

Ngày 17/7, một người dân tại Tân Cương đăng tải lên mạng xã hội cho thấy: Cảnh tượng nhiều cánh đồng lúa mì đã khô cằn vì hạn hán. Người này chia sẻ: “Mọi người nghĩ những thứ màu vàng kia là [lúa mì] đã được thu hoạch ư? Chúng đều chết cả rồi. Nông dân chúng tôi chưa thu hoạch được chút gì trong năm nay”.

Báo chí Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng, do tình trạng hạn hán kéo dài 2 tháng nên hơn 2/3 cây ngô ở tỉnh Liêu Ninh phía Đông Bắc Trung Quốc đã bị chết khô. 

Sâu bệnh

Các khu vực gần tỉnh Cát Lâm và Hắc Long Giang đã ghi nhận nạn châu chấu hoành hành. Cuối tháng 6, đại dịch châu chấu từ Lào đã tấn công vào tỉnh Vân Nam phía Tây Nam Trung Quốc, sau đó nhanh chóng lan sang các khu vực khác. 

Ngày 27/7, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn Trung Quốc đã hành động nhằm quét sạch châu chấu tại tỉnh Vân Nam, ước tính một lượng châu chấu lớn hơn từ Lào sẽ xâm nhập tiếp vào Trung Quốc trước cuối tháng 8.

Người dân tại các tỉnh phía Nam Trung Quốc như Quảng Tây và Hồ Nam cũng đã báo cáo về nạn châu chấu tràn về khu vực trong tháng 6 vừa qua. 

Sâu keo mùa thu – loài sâu bọ chuyên ăn ngô cũng được báo cáo đã tàn phá mùa màng tại các tỉnh Sơn Đông, An Huy, Giang Tô, Hà Nam và nhiều tỉnh khác trong tháng 7.

Nhiều dấu hiệu khác

Nhiều xu hướng hiện nay cho thấy, thị trường Trung Quốc đang thiếu hụt lương thực, thực phẩm khá nghiêm trọng.

Ngày 3/8, nhà sản xuất và cung cấp nông sản chế biến hàng đầu của Trung Quốc do nhà nước điều hành – China Agri-Industries Holdings thông báo: chính quyền Trung ương gần đây đã xuất kho 3,6 triệu tấn gạo dự trữ của nhà nước ra thị trường. Đây là số gạo được thu hoạch từ năm 2014 đến năm 2019.

Trung Quốc có một hệ thống dự trữ ngũ cốc quốc gia để duy trì an ninh lương thực, nhưng sản lượng lương thực dự trữ tại đây là bao nhiêu vẫn còn là một vấn đề chưa được giải đáp.

Trong khi đó, theo dữ liệu công bố bởi 2 công ty chứng khoán Orient Securities và Huatai Securities, so với cùng kỳ năm ngoái thì toàn bộ giá các sản phẩm ngũ cốc trong nước đều tăng vọt trong tuần đầu tiên của tháng 8.

Gần đây, Trung Quốc cũng đã nhập khẩu hàng hóa nông nghiệp của Mỹ một cách kỷ lục. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, ngày 29/7 Trung Quốc đã có một đơn đặt hàng ngô Mỹ lớn nhất từ trước đến nay với 1,937 triệu tấn, dự kiến sẽ được giao trong thời gian 2020-2021 bắt đầu từ ngày 1/9 tới.

Qin – một nhà nghiên cứu nông nghiệp tại Trung Quốc, người này chỉ cho biết họ của mình vì không được phép phát biểu với cánh truyền thông nước ngoài, ông lý giải rằng ngũ cốc có 3 mục đích sử dụng chính tại Trung Quốc là làm thực phẩm cho con người, thức ăn cho gia súc và nguyên liệu thô để nấu rượu và các sản phẩm công nghiệp khác.

Ông nhận định: Tình trạng thiếu hụt lương thực hiện nay “không nghiêm trọng bằng việc người dân không có lương thực để ăn. Giải pháp ở đây là cắt bỏ nguồn lương thực cho chăn nuôi gia súc gia cầm. Nhưng nếu làm thế thì người dân sẽ không có đủ thịt để ăn”. 

Việt Anh (Theo Epoch Times)