Nhiều công ty công nghệ Trung Quốc gặp khó trong năm 2019

Đối với nhiều công ty công nghệ Trung Quốc, 2019 là một năm khó khăn. Huawei và nhiều ông trùm công nghệ khác của Bắc Kinh đều bị Washington đưa vào danh sách đen và bị hạn chế làm ăn với các công ty Mỹ. Việc phụ thuộc vào công nghệ và đầu tư nước ngoài là không thể tránh khỏi.

Nhà Trắng đã liệt Huawei vào danh sách đen hồi tháng 5/2019, các công ty trí tuệ nhân tạo (AI) lớn nhất Trung Quốc như SenseTime, Megvii và Hikvision… lần lượt cũng bị thêm vào danh sách đen chỉ vài tháng sau đó. Washington lo ngại Bắc Kinh sử dụng công nghệ giám sát của những công ty này để thực hiện hành vi vi phạm nhân quyền đối với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Tất cả biến cố này xảy ra trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung lục đục căng thẳng trong thời gian qua. Mỹ ngày càng chú ý tham vọng dẫn đầu thế giới trong công nghệ chiến lược như Trí tuệ Nhân tạo (AI) và 5G của Trung Quốc.

“Người Mỹ lo lắng Trung Quốc đang theo dõi họ. Nhiều nhân vật ở Washington DC tin rằng Trung Quốc đánh cắp tài sản trí tuệ của phương Tây”, James Lewis, thành viên của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết.

Điểm yếu của các công ty Trung Quốc đã bị phơi bày: Họ luôn phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài.

Trong lĩnh vực AI, các công ty nhỏ và vừa Trung Quốc hầu như sử dụng phần mềm từ các nền tảng nguồn mở có nguồn gốc từ Mỹ như Tensorflow của Google và Pytorch của Facebook.

Bên cạnh đó, các đại gia công nghệ lớn khác của Trung Quốc cũng đã cắt giảm đầu tư trong năm nay trong điều kiện toàn cầu khắc nghiệt. Chẳng hạn, tập đoàn thương mại điện tử Alibaba (sở hữu South China Morning Post) chỉ đầu tư khoảng 10 tỷ USD vào 37 giao dịch năm 2019 so với 11,4 tỷ USD trong 62 giao dịch năm trước.

“Hầu hết các công ty Internet Trung Quốc đã cố gắng hết sức để kiểm soát chi phí [năm nay], hay chính xác hơn là kiểm soát dòng tiền mặt,” Ming Lu, nhà phân tích cổ phiếu Trung Quốc từ Aequitas Research cho biết.

Gần đây, Bắc Kinh đang muốn tự cung tự cấp trong lĩnh vực công nghệ. Hồi tháng 10/2019, Trung Quốc lập quỹ 29 tỷ USD với mục đích tạo ra chuỗi cung ứng chất bán dẫn của riêng mình, cũng như có kế hoạch đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu, khoa học và công nghệ.

Đầu tháng này, Financial Times đưa tin Bắc Kinh đã ra lệnh cho các văn phòng chính phủ và cơ quan công quyền sử dụng phần cứng và phần mềm nước ngoài trong vòng 3 năm trở xuống phải chuyển sang dùng hàng nội địa. Các nhà phân tích ước tính sẽ có từ 20-30 triệu phần cứng sẽ bị loại bỏ và thay thế.

Trong khi đó, tập đoàn thương mại điện tử và công nghệ Alibaba Group Holding đã bắt đầu thiết kế chip AI có thể được tối ưu hóa để chạy các tác vụ liên quan đến AI. Lợi thế của họ là sở hữu kho dữ liệu khổng lồ được thu thập từ hàng triệu người dùng có thể được sử dụng để đào tạo các hệ thống AI.

Các công ty công nghệ như Huawei thì phụ thuộc nhiều vào linh kiện như chip. Việc tự thiết kế và có nguồn cung chip độc quyền sẽ giúp họ đứng vững nếu nguồn cung từ Mỹ có biến động. 

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, Trung Quốc vẫn phải gặp khó khăn khi cố gắng thay thế sản phẩm Mỹ và phải đảm bảo chất lượng tương đương. Họ cũng phải thực hiện các hứa hẹn trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ.

Trước đó, Washington cáo buộc Bắc Kinh ép các công ty nước ngoài chuyển giao công nghệ để đổi lại việc được cấp phép hoạt động tại Trung Quốc. Vì vậy, trong thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung giai đoạn một, Trung Quốc không chỉ đồng ý tăng mua hàng hóa Mỹ mà còn cam kết bảo vệ tài sản trí tuệ tốt hơn và không ép công ty Mỹ chuyển giao công nghệ tại thị trường Trung Quốc.

Thiện Thành (t/h)