Mỹ truy tố cựu Giáo sư Harvard che giấu nhận tài trợ khủng từ Kế hoạch Ngàn nhân tài

Charles Lieber, cựu Giáo sư trường Đại học Harvard mới đây đã bị Bồi thẩm đoàn liên bang Mỹ tại Boston truy tố vì che giấu mối quan hệ của ông với Kế hoạch “Ngàn nhân tài” (của Trung Quốc), cũng như số tiền tài trợ khủng mà ông nhận được từ chính phủ nước Trung Quốc.

Vào ngày 9/6, Bồi thẩm đoàn liên bang Mỹ tại Boston đã truy tố Lieber (61 tuổi), cựu Giáo sư Đại học Harvard vì che giấu mối quan hệ với Kế hoạch “Ngàn nhân tài” của chính quyền Trung Quốc. Ông Lieber đã bị cơ quan điều tra bắt ngày 28/1 và bị Đại học Harvard cho nghỉ phép vô thời hạn.

Theo cáo trạng, ông Lieber bắt đầu làm việc với Đại học Công nghệ Vũ Hán (WUT) với tư cách là “một nhà khoa học chiến lược” vào năm 2011, và đã hợp đồng tham gia vào Kế hoạch “Ngàn nhân tài” từ năm 2012 đến 2017. 

Theo hợp đồng, WUT đã trả cho ông Lieber mức lương 50.000 USD/tháng (tương đương 1,1 tỷ đồng) và sinh hoạt phí lên tới 1 triệu NDT (tương đương 3,3 tỷ đồng) trong 3 năm. Đổi lại, cựu Giáo sư Harvard sẽ làm việc cho WUT ít nhất 9 tháng mỗi năm với nhiệm vụ: Xin cấp bằng sáng chế, nghiên cứu xuất bản cho WUT, tư vấn cho sinh viên và giáo viên, và thực hiện các dự án hợp tác quốc tế.

Khi Lieber bị các điều tra viên Bộ Quốc phòng Mỹ thẩm vấn vào tháng 4/2018, ông phủ nhận mình tham gia Kế hoạch “Ngàn nhân tài”.

Sau đó, ông Lieber đã gửi email cho cộng sự của mình, nói rằng ông “không ngủ được vì lo lắng” khi tên ông được ghi là giám đốc của phòng thí nghiệm trên trang web của WUT. Ông Lieber cũng nói thêm rằng ông “sẽ cẩn thận về những gì thảo luận với Đại học Harvard” và “không điều gì trong số này được phép chia sẻ với các nhà điều tra của chính phủ [Mỹ]”.

Cáo trạng cho biết Lieber tiếp tục khai man lần thứ 2 vào tháng 11/2018, khi Viện Y tế Quốc gia hỏi Đại học Harvard về mối liên hệ giữa Lieber với WUT và Kế hoạch “Ngàn nhân tài”. Lieber đã bác bỏ, nói rằng ông không liên quan đến WUT, và chưa bao giờ tham gia Kế hoạch “Ngàn nhân tài” của Trung Quốc.

Ông Lieber sẽ phải đối mặt với án tù 5 năm và mức phạt 250.000 USD cho mỗi lần cung cấp thông tin sai.

Trong tháng 5 năm nay, 3 nhà nghiên cứu khác đã bị bắt với các cáo buộc nói dối về nguồn tài trợ nhận được từ chính quyền Trung Quốc, bao gồm 1 giáo sư tại Đại học Arkansas, 1 cựu giáo sư của Đại học Emory và 1 cựu nghiên cứu viên tại Bệnh viện Cleveland.

Lương Phong (t/h)