Lệnh trừng phạt của Mỹ đối với 11 quan chức TQ và HK có tác dụng như thế nào?

Bộ Tài chính Hoa Kỳ gần đây đã công bố các biện pháp trừng phạt đối với 11 quan chức cấp cao của Trung Quốc và Hồng Kông, những người đã tham gia vào việc làm suy yếu quyền tự trị của Hồng Kông. Tuy nhiên, những người trong danh sách trừng phạt lại tỏ ra khá ‘nhởn nhơ’. Như vậy các lệnh trừng phạt này đem lại hiệu quả như thế nào?

Bộ Tài chính Hoa Kỳ ngày 7/8 tuyên bố rằng, vì sự xói mòn và phá hủy quyền tự trị của Hồng Kông trong thời gian gần đây, Hoa Kỳ quyết định sẽ tiến hành trừng phạt đối với 11 quan chức Trung Quốc và Hồng Kông, bao gồm Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) – Trưởng Đặc Khu Hồng Kông, Hạ Bảo Long – Giám đốc Văn phòng các vấn đề Hồng Kông và Ma Cao tại Bắc Kinh, Lạc Huệ Ninh – Giám đốc Văn phòng Liên lạc Trung ương và một số quan chức khác. 

Bộ Tài chính chỉ ra rằng, những quan chức này phải chịu trách nhiệm về việc tham gia làm tổn hại đến quyền tự do và dân chủ của Hồng Kông. Tài sản và quyền tài sản của họ tại Hoa Kỳ, bao gồm những công ty mà họ sở hữu dù là trực tiếp hay gián tiếp với hơn 50% vốn cổ phần, cho dù cá nhân đó ở Hoa Kỳ hay ủy quyền cho người khác nắm giữ và kiểm soát tại Hoa Kỳ, đều sẽ bị đóng băng toàn bộ, hơn nữa còn phải báo cáo lên Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài của Bộ Tài chính Hoa Kỳ (OFAC). 

Ngoài ra, trừ khi được chính phủ Hoa Kỳ cho phép, nếu không thì không có bất kỳ tổ chức địa phương nào được phép thực hiện các giao dịch kinh doanh với những người bị trừng phạt cũng như không được cung cấp vốn, hàng hóa hoặc dịch vụ cho họ.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng công bố các thông tin như ngày tháng năm sinh, số hộ chiếu, số CMND và địa chỉ cá nhân của 11 quan chức bị chế tài trên.

Các biện pháp trừng phạt này đã gây được sự chú ý lớn của dư luận. Trưởng Đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga, người được xem là mục tiêu của các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, đã đáp trả qua facebook rằng bà không khao khát được sang Hoa Kỳ và sẽ chủ động hủy bỏ thị thực sang Hoa Kỳ sau khi hết hạn vào năm 2026. 

Lạc Huệ Ninh – Giám đốc văn phòng liên lạc, cũng là người nằm trong danh sách bị chế tài nói rằng ông không có một xu nào ở nước ngoài và rằng ông có thể gửi 100 đô la Mỹ cho tổng thống Trump để được đóng băng. Điều này cho thấy các biện pháp trừng phạt lần này của Hoa Kỳ dường như không khởi tác dụng gì đối với họ.

Hà Lương Mậu, Giám đốc điều hành của Vancouver Media cho rằng, với tư cách là nhân vật chính trị quan trọng bậc nhất ở Hồng Kông, tuy nhiên Lâm Trịnh lại  phản ứng đối với các lệnh trừng phạt từ phía Hoa Kỳ bằng ngôn ngữ giống như một học sinh tiểu học đang hờn dỗi. Hoàn toàn không thể hiện ra được sự hào phóng rộng lượng khi đứng trên cương vị là một Trưởng Đặc khu của một trung tâm tài chính thế giới, điều này thật khiến người ta kinh ngạc.

Hà Lương Mậu cho rằng, tuyên bố của Lạc Huệ Ninh thậm chí còn nực cười hơn, hoàn toàn không có tính logic, không có ý thức chung quốc tế hay bất kỳ khái niệm nào về giá trị phổ quát.

Ông còn nói: “Đầu tiên, làm cách nào để bạn gửi 100 đô la Mỹ? Nếu bạn gửi tiền mặt qua đường bưu điện đến Hoa Kỳ, điều đó cũng là bất hợp pháp. Thứ hai, bạn không có tài khoản ở Hoa Kỳ, vậy làm cách nào để viết séc? Phải vậy không? Không có logic gì cả.”

Đổng Lập Văn, thành viên cố vấn của viện chính sách Đài Loan cho rằng, việc các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông kích động chính quyền Trump vào thời điểm này là một hành động không sáng suốt, vì điều này có thể sẽ thúc đẩy Hoa Kỳ thuyết phục liên minh Five Eyes và thậm chí là nhiều đồng minh hơn nữa cùng phối hợp hành động. Cũng giống như vụ việc Hoa Kỳ thông qua các đồng minh để bắt giữ Mạnh Vãn Châu – Giám đốc tài chính của Huawei vừa qua.

Đổng Lập Văn nói: “Các biện pháp trừng phạt của chính quyền Trump đối với ĐCSTQ mà nói là có lực chấn nhiếp vô cùng lớn. Nói một cách đơn giản, ĐCSTQ luôn một mực trả lời rằng đây chỉ là một quả pháo hụt, vì không có tài sản mà. Thực ra Chính quyền Trump sẽ làm đủ mọi cách để có thể mở rộng phạm vi trừng phạt của mình”.

Vào ngày 8/8, Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) – cựu tổng thư ký của đảng dân chủ Demosistō Hồng Kông đã đăng hai bài viết trên Facebook để nói về quốc tịch và tài sản ở nước ngoài của các quan chức Hồng Kông. Anh dự đoán rằng, sau khi Hoa Kỳ công bố lệnh trừng phạt sẽ gây ra “hiệu ứng domino” giữa các quốc gia, tức là các quốc gia khác cũng sẽ tiếp nối các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ. Hoàng Chi Phong cũng đăng danh sách hơn 10 quan chức cấp cao của Hồng Kông có quốc tịch hoặc tài sản ở nước ngoài.

Posted by 黃之鋒 Joshua Wong on Saturday, 8 August 2020

Nhiều phương tiện truyền thông Hồng Kông cũng loan tin rằng chồng của Lâm Trịnh Nguyệt Nga và hai con trai của bà đều mang quốc tịch Anh, và người con trai thứ hai vẫn đang học tiến sĩ toán học tại Đại học Harvard, Hoa Kỳ; ngoài ra chồng của Bộ trưởng Tư pháp Hồng Kông Trịnh Nhược Hoa (Teresa Cheng) cũng đang điều hành một công ty kỹ thuật lớn có tài sản ở nước ngoài, có cổ phần cùng đơn đặt hàng từ Hoa Kỳ.

Các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ cũng đã nhận được sự ủng hộ từ các chính trị gia Anh và Hoa Kỳ. Cory Gardner – Chủ tịch Hội đồng Châu Á-Thái Bình Dương của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Rubio, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Chris Van Hollen và Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Pat Toomey đều bày tỏ sự hoan nghênh đối với các biện pháp trừng phạt của chính quyền Trump. 

Benedict Rogers, phó chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Đảng Bảo thủ cầm quyền của Anh, cũng đăng trên Twitter thể hiện sự hoan nghênh các hành động này của Hoa Kỳ và chỉ ra rằng “Nước Anh cũng nên sử dụng các biện pháp trừng phạt theo kiểu luật Magnitsky.”

Đổng Lập Văn cho rằng, các lệnh trừng phạt này của Hoa Kỳ không chỉ có tác dụng răn đe đối với các quan chức bị trừng phạt mà còn có tác dụng răn đe đối với Tập Cận Bình và các quan chức khác của ĐCSTQ, thậm chí còn thúc đẩy chia rẽ nội bộ ĐCSTQ.

Đổng Lập Văn nói: “Cho dù đó là vấn đề Trung-Mỹ hay là vấn đề Hồng Kông, chẳng phải Tập Cận Bình là người ra quyết định cuối cùng sao. Kết quả là, các quan chức thực thi luật này đều đã bị xử phạt, còn quan chức đưa ra quyết định lại không bị xử phạt. Điều này sẽ thúc đẩy các quan chức ĐCSTQ bắt đầu cân nhắc xem có nên cắt đứt với Tập Cận Bình hay không. Tôi cảm thấy đây là một hiệu ứng khác, một hiệu ứng tương đối quan trọng.”

La Quan Thông (Nathan Law), cựu chủ tịch Đảng dân chủ Demosistō ở Hồng Kông, người đang sống lưu vong ở Anh nói rằng, hiệu lực của các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ hoàn toàn không thể nhờ một câu “Tôi không có tài sản ở Hoa Kỳ” là có thể được cho qua một cách nhẹ nhàng. Anh tin rằng tác động của các biện pháp chế tài đến các quan chức là rất thảm khốc, nhẹ thì tất cả các tài sản trong ngân hàng đều bị đóng băng, nặng thì không còn bất cứ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính nào phục vụ họ.

La Quan Thông cho biết, hiện nay căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung đang tiếp tục leo thang, do đó chắc chắn sẽ có nhiều lệnh trừng phạt sẽ được tung ra trong tương lai. Anh cảnh báo rằng, “Những quan chức cấp cao và cảnh sát đen may mắn thoát khỏi lần trừng phạt này thì cũng nên biết sợ đi là vừa”.

Minh Huy (Theo NTDTV)