Đời này hại người, thân nhân bị vạ lây, đời sau tiếp tục nhận báo ứng
Nhân quả báo ứng, thuyết Phật gia đã nói rõ rành rành. Người làm chuyện xấu dù cố ý hay vô tình đều sẽ chuốc lấy tai họa, không chỉ cho chính mình mà thân nhân cũng có thể vì đó bị vạ lây. Câu chuyện sau là một ví dụ.
Vào cuối thời Tây Tấn, có hai thiếu niên cùng luyện tập bắn tên tại Vũ Di Sơn, một người còn cha mẹ, người kia thì mất cả cha lẫn mẹ, đang sống một mình. Hai người có lúc săn bắn động vật hoang dã, có lúc tỷ thí xem ai bắn chuẩn nhất.
Một ngày kia, hai người lên núi đi săn, thiếu niên có cha mẹ không may vấp đá té ngã, đúng lúc đó một con gà rừng chui ra, thiếu niên đi phía trước không nhìn kỹ, quay đầu lại liền bắn tên, kết quả mũi tên bắn trúng cổ thiếu niên có cha mẹ khiến cậu chết ngay tại chỗ.
Thấy bản thân gây ra họa lớn, thiếu niên kia liền bỏ mặc thiếu niên có cha mẹ, ra sức chạy đi. Sau đó hắn lặn lội đi tới Giang Tô tìm được nhà của một người họ hàng xa ẩn náu. Còn cha mẹ của thiếu niên đã chết kia thấy trời đã tối mà con còn chưa về liền phái người tìm kiếm khắp nơi, cuối cùng tìm được xác con trong núi, nhìn thấy con trai bị tên bắn chết bèn nhổ ra xem thì thấy trên đó khắc tên của thiếu niên mất cha mẹ, họ lập tức gào khóc. Họ cảm thấy trời cao đối với mình thật bất công, không lâu sau cả hai đều khóc đến mù mắt.
Nói về thiếu niên đã bỏ trốn kia, cậu từ đó về sau không bao giờ chạm đến cung tên hay vũ khí khác để tránh bản thân phạm phải sai lầm tương tự, cũng không bao giờ thể hiện cho bất kỳ ai thấy mình biết võ. Vì thế khi tha hương nơi đất khách cậu bị không ít người ức hiếp.
Sau vài năm, cậu thiếu niên năm nào giờ đã trưởng thành, dung mạo khôi ngô tuấn tú. Trong một lần đang đi trên đường chàng vô tình gặp được một vị tiểu thư nhà giàu có, vì vừa ra ngoài trở về nên mang theo rất nhiều hành trang, nhưng không biết cớ sao mà đa số tùy tùng đều mắc bệnh, mang vác đồ đạc rất khó nhọc. Trong lúc mọi người đang lo lắng không biết làm sao thì chàng đi tới, sau khi hỏi rõ sự tình chàng bèn tìm đến những người bạn có quan hệ không tệ với mình hỗ trợ mang hành trang, đồng thời hộ tống tiểu thư về quý phủ.
Không ngờ nhà của vị tiểu thư kia lại là đại hộ thương gia nổi tiếng khắp vùng, vô cùng giàu có, lúc phụ thân của nàng nhìn thấy chàng trai không có cho mẹ cảm thấy rất thích liền lưu chàng tại quý phủ, dạy cho chàng một ít sách lược kinh thương. Không lâu sau, chàng đã có thể độc lập đi lại trên thương trường. Lúc này vị tiểu thư sinh ra cảm tình với chàng trai, phụ thân nàng tự mình làm mai mối, đem tiểu thư gả cho chàng. Cứ như thế họ kết hôn với nhau, chung sóng rất hòa thuận, ngọt ngào.
Hơn 1 năm sau, có một ngày vị nhạc phụ đột nhiên bị đau ngực, đau đến chết đi sống lại. Qua vài ngày thì tốt lên, vài ngay sau đó lại tái phát, khiến vợ chồng chàng đều rất sốt ruột. Họ đã mời rất nhiều danh y, uống không ít thuốc nhưng bệnh tình vẫn không thuyên giảm.
Có một lần vị nhạc phụ tái phát bệnh, chàng vội vàng đến trước giường hỏi thăm, lúc này lão nhân vừa chịu đau đớn vừa nói: “Tim của cha đau quá! Tim đau quá!“
Nghe thấy lời ấy chàng trai không có cha mẹ giật mình, cảm thấy trong chuyện này tất có duyên cớ, liền nói vài lời an ủi rồi rời đi. Trên đường trở về nhà, chàng trai luôn đăm chiêu ủ dột. Một lão hòa thượng nhìn thấy bèn hỏi chàng có gì khó khăn, thế là chàng kể lại chi tiết chuyện nhạc phụ bị bệnh và đoạn đối thoại khó hiểu ban nãy. Nghe xong, lão hòa thượng cười nói: “Tâm bệnh thì cần phải có tâm dược. Khẳng định con từng làm chuyện xấu, hiện tại nếu bổ cứu vẫn còn kịp“. Nói xong lão hòa thượng rời đi.
Nghe vậy, chàng lập tức hiểu ra chuyện xấu mà lão hòa thượng nhắc đến chính là vụ bắn tên chết người thuở thiếu thời. Về đến nhà, chàng liền kể lại cho vợ nghe chuyện gặp lão hòa thượng cũng như sai lầm ngộ sát người bạn lúc trước của mình. Vị tiểu thư kia là một người lương thiện và hiểu lí lẽ nên khuyên phu quân chăm sóc cha mẹ của người bạn bị bắn chết, cầu họ tha thứ cho mình, đồng thời tận hiếu thay vị bằng hữu đó.
Sau khi bàn bạc xong, vợ chồng chàng đến nhà nhạc phụ thuật lại vụ việc, nhắc tới cũng kỳ quái, lúc này ngực của ông liền giảm đau hẳn, tối thiểu cũng ở mức có thể chịu đựng được. Sau khi nghe con rể nói xong, người nhạc phụ tranh thủ thời gian hối thúc: “Các con mau đi đi“.
Dọc đường đi đôi vợ chống không nói chuyện với nhau, đến khi trở lại Vũ Di Sơn tìm được nhà của người bạn bị bắn chết kia, họ chỉ gặp được mẫu thân của hắn còn người phụ thân đã qua đời vì quá thương nhớ con. Họ vừa bày tỏ mục đích tìm đến, vị mẫu thân lớn tuổi ban đầu vô cùng tức giận, không ngừng quở trách, sau một hồi thương tâm, bà cũng đồng ý theo bọn họ đi Giang Tô. Trước khi đi, họ sửa sang lại phần mộ phụ thân của thiếu niên bị tên bắn chết. Đôi vợ chồng này tế bái ông lão đã mất giống như với cha mẹ thân sinh của mình rồi mới lên đường.
Về đến nhà, đôi vợ chồng thu xếp ổn thỏa cho lão phu nhân xong liền đi gặp nhạc phụ, lúc này bệnh đau ngực của ông hoàn toàn khỏi rồi. Về sau đôi vợ chồng phụng dưỡng lão phu nhân như mẹ ruột của mình. Qua khoảng 15 năm, lão phu nhân qua đời. Mà trong 15 năm này, bệnh đau ngực của vị nhạc phụ không hề phát tác.
Trong thời gian đó, chàng trai không có cha mẹ làm ăn rất tốt nên có cuộc sống sung túc, giàu có. Vài chục năm sau, khi đôi vợ chồng đến lúc tuổi già, vị lão hòa thượng kia lại đến thăm, họ liền mời lão hòa thượng ngồi ở ghế trên, cung kính hỏi lão hòa thượng: “Có phải nhạc phụ của con đau ngực là vì hai lão nhân gia kia thương nhớ nhi tử không? Nếu đúng như vậy thì tại sao người đau ngực không phải là con? Mong thầy giải đáp cho con tỏ tường!“
Lão hòa thượng cười đáp: “Đem lòng mình mà suy lòng người!” Sau đó ông ngâm một bài kệ:
Hồng trần duyên phân vạn thiên,
Thiện ác nhân quả hỗn liên,
Ngu giả khổng khích thiển kiến,
Duy hữu thiện niệm vận chuyển.
Tạm dịch:
Hồng trần duyên phận muôn vàn,
Thiện ác nhân quả tuần hoàn,
Kẻ ngu oán ghét vì nông cạn,
Chỉ có thiện niệm mới xoay vần.
Ông ta nghe lão hòa thượng nói không rõ, lại không tiện hỏi nhiều, liền chuyển sang nói những chuyện khác, một lúc sau lão hòa thượng cáo từ ra về.
Lại qua khoảng 3 năm, vào một đêm nọ ông có giấc mơ rất kỳ lạ, mơ thấy thiếu niên bị mình bắn chết kia cười nói: “Trong đời đời này ông bắn chết ta, mai sau ông sẽ chăm con giúp ta. Vợ của ông cũng sẽ trở thành vợ của ta, đến lúc đó không ai giúp ngươi hưởng phúc cả đời nữa!“
Sau khi tỉnh dậy ông liền kể lại việc này với vợ, bà mỉm cười chỉ nói: “Nếu quả đúng như vậy, cũng chỉ có thể cam chịu số phận, ai bảo ông nợ người ta!” Mấy tháng sau, đôi vợ chồng già này lần lượt qua đời. Cũng kết thúc duyên phận đời này…
Hai thiếu niên trong câu chuyện trên sang kiếp sau chuyển sinh thành anh em ruột. Thiếu niên bắn chết người chuyển sinh thành anh cả, từ lúc sinh ra đến khi tạ thế gia cảnh đều vô cùng nghèo khó, hơn nữa từ lúc còn trẻ đã mắc bệnh đau bao tử, rất thống khổ. Còn thiếu niên bị bắn chết chuyển sinh thành người em, lúc còn trẻ gia cảnh cũng vô cùng nghèo khó, sau đó lấy vợ sinh con. Người anh cả vì không cưới vợ nên đối xử với con của em trai giống như là con của mình, nhưng chưa đến tuổi tứ tuần người anh đã mắc bệnh nặng qua đời. Không lâu sau, người em buôn bán thuận lợi, lời rất nhiều tiền, cuộc sống cũng trở nên giàu có. Tuy nhiên, những chuyện họ gặp phải cũng không phải ngẫu nhiên, bên trong đều có nhân quả.
Đây chính là:
Triển chuyển hồng trần thế thượng hành
Nhân quả luân hồi thùy năng doanh
Tương tâm bỉ tâm đa tư lượng
Nhân gian sái thoát thân khinh doanh.
Tạm dịch:
Trăn trở trần thế đi ngược dòng
Nhân quả luân hồi ai thoát được
Nghĩ người nghĩ ta suy xét nhiều
Nhân gian tiêu sái thân nhẹ nhàng.
Tú Văn biên dịch