Câu chuyện Biện Hoà dâng ngọc và bí ẩn về ngọc tỷ truyền quốc Hòa Thị Bích

Biện Hòa 2 lần dâng ngọc, bị hàm oan là phạm thượng mà chặt mất 2 chân, đến lần thứ 3 nhờ vào tấm lòng trung trinh của mình đã chứng minh được ngọc quý thật sự và giải mối hàm oan, ngọc quý được đặt tên “Hòa Thị Bích”. Sau này “Hòa Thị Bích” được xem như báu vật được không ít người tranh giành.

Biện Hòa dâng ngọc

Trong sách “Hàn Phi Tử” đã ghi chép lại một câu chuyện cảm động như thế: Thời xuân thu, nước Sở có một người tên gọi Biện Hòa, ở dưới chân núi phía đông của Kinh Sơn có một sơn động, bên trong có một khối đá ngọc, cũng chính loại đá bên trong chứa ngọc.

Ông bèn đem khối đá ngọc này hiến tặng cho Sở Lệ Vương, Lệ Vương trong lòng sinh hoài nghi, bèn cho gọi thợ ngọc đến tiến hành giám định. Nào ngờ người thợ ngọc này lại là hạng tầm thường, sau khi xem xong nói đây chỉ là một khối đá bình thường, Lệ Vương cho rằng Biện Hòa phạm tội khi quân, ra lệnh chặt đi chân trái của Biện Hòa.

Sau khi Lệ Vương mất, Sở Võ Vương kế vị, Biện Hòa lại bưng lấy khối ngọc này đi hiến cho Võ Vương. Võ Vương lại cho gọi thợ ngọc đến giám định, thợ ngọc xem qua vẫn nói thứ mà Biện Hòa tặng chẳng qua chỉ là một khối đá bình thường. Võ Vương cũng giống như Lệ Vương, cho rằng Biện Hòa phạm tội khi quân, cho người chặt đi chân phải của ông.

Sau khi Võ Vương qua đời, Văn Vương kế vị, Biện Hòa muốn đi hiến ngọc, nhưng hai chân ông đều đã tàn phế, không còn đi lại được nữa, đành phải ôm lấy đá ngọc trong người, bò đến chân núi Kinh Sơn khóc suốt ba ngày ba đêm. Nước mắt đã chảy hết, từ khóe mắt tràn ra từng giọt máu tươi.

Văn Vương nghe được tin tức Biện Hòa khóc cho đá ngọc, liền phái người hỏi thăm nguyên nhân khóc, nói với ông: “Trong thiên hạ, số người vì phạm tội mà bị đoạn chân rất nhiều, ngươi vì sao khóc đến mức bi thương như vậy!”

Biện Hòa trả lời rằng: “Tôi không phải vì bị chặt đi đôi chân mà buồn khóc, điều khiến tôi đau lòng chính là đá ngọc trân quý như thế bị xem như khối đá tầm thường, người trung thành chính trực bị xem là tên lừa đảo!”.

Sau khi Văn Vương biết được, đưa Biện Hòa và khối đá ngọc vào cung, cho thợ ngọc đục mở đá ngọc ra, quả nhiên không sai, bên trong là một khối ngọc xinh đẹp. Sau đó Văn Vương tiến hành chế tác tỉ mỉ, biến khối đá ngọc này thành một khối ngọc bích.

Vụ án oan uổng của Biện Hòa được sửa lại án sai, giải tội rõ ràng, Văn Vương cho đặt tên khối ngọc bích này là “Hòa Thị Bích” (ngọc nhà họ Hòa), để ghi nhớ lòng trung trinh của Biện Hòa.

>>> “Tam Tự Kinh” (bài 4): Câu chuyện Biện Hòa dâng ngọc

Đổi 15 tòa thành lấy ngọc

>>> Truyền thuyết ly kỳ về ngọc tỷ truyền quốc của Tần Thủy Hoàng

Sau khi Hoà Thị Bích ra đời, những truyền thuyết xung quanh nó liên tục lưu truyền. Đến đời Sở Thành Vương, Chiêu Dương diệt nước Việt và lập công to với nước Sở, được ban thưởng Hoà Thị Bích. Từ đây, viên đá quý bắt đầu “bôn ba”.

Chuyện kể rằng, khi Chiêu Dương du ngoạn Xích Sơn, ông mở tiệc ở trên một lầu cao bên đầm nước và lấy Hoà Thị Bích ra cho mọi người thưởng thức. Bất ngờ một con cá to nhảy từ dưới đầm lên, kéo theo đàn cá nhỏ đủ loại. Mọi người thấy lạ liền chạy tới xem, sau đó quay trở lại thì không thấy ngọc quý đâu nữa.

Dĩ nhiên Chiêu Dương là người chán nản nhất. Ông ta nghi ngờ người học trò Trương Nghĩa đã ăn trộm nên tra tấn vô cùng độc ác. Kết quả là Trương Nghĩa quay lưng lại với nước Sở, bỏ đến nước Ngụy, cuối cùng lại làm quan nước Tần, chống lại Sở. Hoà Thị Bích thì vẫn không tìm thấy còn Sở ngày càng có nhiều kẻ thù không đội trời chung.

Đến thời Triệu Huệ Văn Vương, Hoà Thị Bích bất ngờ xuất hiện tại Hàm Đan, kinh đô nước Triệu. Quan nội thị Mậu Hiền chỉ dùng năm trăm đồng vàng để mua lại vật báu này. Sau khi biết tin, Triệu Huệ Văn Vương đã nhiều lần ám chỉ muốn Mậu Hiền mang ngọc tặng lại cho mình, nhưng Mậu Hiền tiếc vật báu nên không đưa. Triệu Vương tức tối sai lính đến nhà Mậu Hiền cướp ngọc.

Câu chuyện đến tai Tần Chiêu Tương Vương. Tần vương viết thư cho Triệu vương, đề nghị dùng mười lăm tòa thành để đổi lấy ngọc. Khi đó Tần đang mạnh còn Triệu ở thế yếu, Triệu Huệ Văn Vương tiếc báu vật, không biết phải xử trí thế nào.

Giữa lúc cấp bách, viên quan Lận Tương Như đã hiến kế “hoàn ngọc quy Triệu”. Trước mặt Tần vương, Lận Tương Như dọa ném vỡ Hoà Thị Bích, nhờ đó bảo toàn được ngọc quý. Hòa thị bích được cất trong cung đình nước Triệu một thời gian dài. Năm 228 TCN, nước Tần đánh nước Triệu và cướp được Hoà Thị Bích.

Bí ẩn ngọc tỷ truyền quốc

Tần Thủy Hoàng cho khắc trên ngọc tỷ làm từ Hoà Thị Bích 8 chữ “thụ mệnh vu thiên, ký thọ vĩnh xương” (nhận mệnh trời ban, tồn tại mãi mãi). Vị hoàng đế ôm mộng dùng ngọc tỷ này làm quốc bảo, lưu truyền cho con cháu thiên thu vạn đại về sau, gọi là “ngọc tỷ truyền quốc”. Nhưng nhà Tần chỉ tồn tại được hai đời, đến Tần Nhị Thế thì diệt vong.

Sau khi Lưu Bang vào Hàm Dương, Tần Tử Anh đã giao lại ngọc tỷ truyền quốc cho Lưu Bang. Đến cuối thời Tây Hán, khi ngoại thích Vương Mãng cướp ngôi trong lúc hoàng đế Nhũ Tử Anh mới hai tuổi, ngọc tỷ lại rơi vào tay thái hậu Hán Hiếu Nguyên.

Theo “Hán thư – Nguyên Hậu truyện”, khi Vương Mãng cho người em Vương Thuấn đến chỗ thái hậu Hán Hiếu Nguyên đòi ngọc, bà quá tức giận đã ném mạnh ngọc tỷ xuống đất, khiến ngọc tỷ bị bể một góc. Về sau, Vương Mãng cho người dùng vàng khảm lại chỗ bể nhưng tì vết vẫn tồn tại từ đó.

Cuối thời Đông Hán, ngọc tỷ truyền quốc lại mất tích. Hán Thiếu Đế khi chạy trốn đã giấu ngọc tỷ trong cung, nhưng khi trở về thì không thấy đâu nữa. Không lâu sau, khi thái thú Tôn Kiên đánh bại Đổng Trác, ngọc tỷ truyền quốc được tìm thấy ở phía nam thành Lạc Dương.

Từ đó cho đến thời nhà Đường, trải qua bao binh biến, ngọc tỷ truyền quốc cũng không ngừng đổi chủ. Món bảo vật được cho là mất tích vào thời Ngũ Đại. Từ thời Tống Thái Tổ về sau, không có ai thấy nó nữa.

Tuy nhiên, ngọc tỷ truyền quốc vẫn không ngừng xuất hiện trong các thư tịch. Vào năm thứ 3 Triệu Thánh thời Bắc Tống, một người nông dân ở Hà Nam khi đào móng nhà đã phát hiện một ngọc ấn. Hơn mười học sĩ giám định đều cho đây là ngọc tỷ truyền quốc của Tần Thủy Hoàng. Năm thứ 13 Minh Hoằng Trị lại có người phát hiện ngọc tỷ, nhưng hoàng đế cho rằng không phải đồ thật.

Từ đầu triều Thanh, một ngọc tỷ khắc 8 chữ “thụ mệnh vu thiên, ký thọ vĩnh xương” được giấu trong cung. Thế nhưng, hoàng đế Càn Long không mấy quan tâm đến vì cho đó là đồ giả. Vậy thì ngọc tỷ truyền quốc thật đang ở đâu, câu hỏi này cho đến nay vẫn chưa có lời giải.

Liên Hoa, theo Epoch Times