Bức họa “đánh nhau bằng gậy” và bài học sinh tồn cho nhân loại

Thoạt nhìn ai cũng nghĩ đây chỉ là bức tranh tầm thường như những bức tranh khác. Thế nhưng có một chi tiết nói lên tất cả ý nghĩa của bức tranh …

Trong một tiết học mỹ thuật, vị giáo sư đưa cả lớp xem bức tranh mô tả thân phận con người của Goya, họa sĩ nổi tiếng người Tây Ban Nha. Bức tranh mang tên “Đánh nhau bằng gậy”.

Trong bức tranh, Goya vẽ hai người nông dân đang xô xát. Mỗi người cầm trên tay một chiếc dùi cui sần sùi. Người tay vung cao dùi cui, nhân vật còn lại giơ tay bảo vệ mặt mình. Nền trời chỗ trong xanh, mảng vàng đục không rõ sắp giông bão hay nắng lên.

Các sinh viên đều muốn phát biểu. Người thì nói đây là bức tranh diễn tả bản năng tự vệ của con người hay “đấu tranh bảo tồn sinh mạng”. Sinh viên khác lại bảo, “Bức tranh cho thấy hạnh phúc là đấu tranh”. Có người lại phân tích: “Bức tranh muốn diễn tả chân lý: con người là động vật có lý trí, vì chỉ có thú vật mới cắn nhau còn con người dùng gậy giao đấu”.

Vị giáo sư ra hiệu cho cả lớp im lặng rồi bảo các sinh viên hãy quan sát thật kỹ một lần nữa. Cả lớp im phăng phắc vì không còn ai có thêm ý tưởng. Mãi một lúc sau ông mới chậm rãi nói: “Thoạt nhìn ai cũng nghĩ đây chỉ là bức tranh tầm thường như những bức tranh khác. Thế nhưng có một chi tiết nói lên tất cả ý nghĩa của bức tranh: hai người nông dân đang hằm hằm sát khí để loại trừ nhau lại bị mắc trong cồn cát. Từng cơn gió thổi đến, cát bụi đang kéo tới phủ lấp hai người đến quá đầu gối mà họ không hề hay biết”.

Vị giáo sư ngừng lại hồi lâu rồi nói tiếp: “Goya muốn cho chúng ta thấy rằng cả hai người nông dân này sắp chết. Họ sẽ không chết vì những cú dùi cui giáng vào nhau mà do cát bụi đang từ từ chôn vùi họ. Thế nhưng thay vì giúp nhau để thoát khỏi cái chết, họ lại cư xử chẳng khác nào động vật, vẫn cứ cắn xé nhau. Bức tranh trên đây của danh họa Goya nói lên phần nào tình cảnh mà nhân loại chúng ta đang trải qua. Thay vì tương trợ để thoát khỏi không biết bao tai họa, đói khổ, động đất, khủng bố, chiến tranh… thì con người lại giành giật chém giết lẫn nhau”.

Những gì có tại bức tranh ấy có lẽ không chỉ diễn ra ở một nơi nào đó xa xôi, mà có thể đang hiện diện hằng ngày trong mọi mối tương quan xung quanh ta. Mối hận thù, vì lợi ích mà không ngần ngại gây hại cho nhau có lẽ vẫn còn đang gặm nhấm trong từng con người. Nó khiến người ta ngày càng tiến về phần “con” trong khái niệm “con người”, và cứ thế từ từ sụt lún xuống trong cơn bão của thiên tai, thảm họa mà không hề hay biết.

Trái Đất ngày càng có nhiều mối hiểm họa, sóng thần, động đất, núi lửa phun trào, đại dịch bệnh, băng tan… Nếu con người cứ mãi ôm giữ hận thù và giao tranh, chúng ta khó có cơ hội đoàn kết để chống lại cơn giận giữ của mẹ thiên nhiên.

Bởi vậy, một trong những cách sống tốt đẹp, đó chính là biến kẻ thù thành bạn. Ngay chính trong cơn quẫn bách và đe dọa tứ phía này, thay vì giết chóc và hãm hại lẫn nhau, hãy yêu thương nhau, bảo vệ sự sống, bảo vệ hành tinh này.

Theo Minhbao