Bị tố ‘đi đêm’ với Trung Quốc, Giáo hoàng từ chối thương thảo với Mỹ

Hôm 30/9, Vatican cho biết họ đã từ chối yêu cầu của Ngoại trưởng Mike Pompeo, về việc tiếp kiến ​​Giáo hoàng Francis và cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ đang cố gắng lôi kéo Giáo hội Công giáo vào cuộc bầu cử Tổng thống, bằng cách tố cáo mối quan hệ của họ với Trung Quốc.

Những nhận xét bất thường từ hai quan chức ngoại giao hàng đầu tại Vatican được đưa ra sau khi ông Pompeo cáo buộc Giáo hội gia hạn thỏa thuận với Trung Quốc về việc để chính quyền cộng sản tự ý bổ nhiệm giám mục.

Pompeo, ở Rome vào hôm 40/9, và sẽ gặp các quan chức Vatican vào ngày 1/10, đã lặp lại những lời tố cáo của mình về hồ sơ của Trung Quốc, liên quan đến vấn đề về tự do tôn giáo tại một sự kiện do đại sứ quán Mỹ tại Tòa thánh tổ chức.

Hai nhà ngoại giao hàng đầu của Vatican, Ngoại trưởng Pietro Parolin và Bộ trưởng Ngoại giao Đức Tổng Giám mục Paul Gallagher, cho biết Đức Phanxicô đã từ chối yêu cầu tiếp kiến ​​của ông Pompeo vì giáo hoàng tránh gặp các chính trị gia trước cuộc bầu cử.

“Vâng. Ông ấy có yêu cầu. Nhưng giáo hoàng đã nói rõ ràng rằng các nhân vật chính trị không được nhận tiếp kiến trong  thời gian bầu cử. Đó chính là lý do,” Parolin nói.

• Những hình ảnh cho thấy Đại Thính đường ở Ý giống bò sát đến kỳ lạ

Được biết, Thỏa thuận kéo dài 2 năm của Vatican với Bắc Kinh mang lại cho Giáo hoàng một số tiếng nói về việc bổ nhiệm các giám mục Trung Quốc. Nó sẽ hết hạn vào tháng tới, nhưng dự kiến ​​sẽ được gia hạn.

Các quan chức trong Tòa thánh nói rằng thỏa thuận này không hoàn hảo nhưng gọi nó là một bước tiến, sau nhiều thập kỷ mà những người Công giáo Trung Quốc công nhận giáo hoàng đã bị thúc đẩy ngầm.

Parolin và Gallagher mô tả những lời chỉ trích công khai của Pompeo là một điều bất ngờ.“Thông thường, khi bạn chuẩn bị các chuyến thăm này giữa các quan chức cấp cao, bạn phải thương lượng chương trình làm việc về những gì bạn sẽ nói một cách riêng tư, bí mật.” Gallagher nói đó là một trong những quy tắc ngoại giao.

“Điều đó thật điên rồ”

Khi được hỏi liệu ông có tin rằng những lời chỉ trích của Pompeo về thỏa thuận với Vatican là nhằm mục đích sử dụng chính trị ở Hoa Kỳ hay không, Parolin nói: “Một số người đã giải thích nó theo cách này … rằng các nhận xét trên hết là để sử dụng chính trị trong nước. Tôi không có bằng chứng về điều này nhưng chắc chắn đây là một cách nhìn nhận.”

“Thỏa thuận giữa Vatican và Trung Quốc là một vấn đề không liên quan gì đến chính trị Mỹ. Đây là vấn đề giữa các Giáo hội và không nên được sử dụng cho loại kết thúc này,” Parolin nói.

Về phần mình, khi được hỏi tại một cuộc họp báo liệu ông có gây chiến với Vatican về Trung Quốc hay không và điều đó có thể gây ra tác động gì đối với các cử tri Công giáo và các cử tri Cơ đốc giáo khác, Pompeo trả lời: “Điều đó thật điên rồ.”

Tổng thống Donald Trump đã có đường lối cứng rắn đối với Trung Quốc từ trước cuộc bầu cử ngày 3/11. Ông cũng có liên hệ chặt chẽ với các phong trào Công giáo và Tin lành bảo thủ, nhiều phong trào này đã lên tiếng chỉ trích Giáo hoàng Francis.

Trong bài phát biểu hôm 1/10, Pompeo không đề cập trực tiếp đến thỏa thuận của Vatican với Bắc Kinh, nhưng ông mô tả Trung Quốc là nước lạm dụng quyền tôn giáo tồi tệ nhất thế giới.

“Không nơi nào tự do tôn giáo bị tấn công nhiều hơn ở Trung Quốc. Đảng Cộng sản Trung Quốc đang tìm cách đánh sập ngọn đèn tự do … trên một quy mô kinh hoàng,” Pompeo nói.

Trước đó trong một bài xã luận, ông Pompeo viết rằng điều kiện nhân quyền cho các tín đồ tôn giáo ở Trung Quốc đã bị xói mòn trong bối cảnh của thỏa thuận này. Ông nêu ví dụ về một tín đồ công giáo Trung Quốc bị chính quyền đánh đập và bị bắt giam vì từ chối gia nhập nhà thờ do nhà nước quản lý.

Trên Twitter, ông Pompeo cũng viết: “Vatican gây nguy hiểm cho thẩm quyền đạo đức của mình, nếu họ gia hạn thỏa thuận.”

Được biết, Trung Quốc là nơi sinh sống của khoảng 12 triệu người Công giáo. Họ được chia thành 2 nhóm, một do nhà nước điều hành và nhóm còn lại hoạt động ngầm. Các mục sư trong các hiệp hội Công giáo Nhà nước là do chính quyền Trung Quốc bổ nhiệm.

Theo thỏa thuận, Giáo hoàng có tiếng nói cuối cùng về việc bổ nhiệm các giám mục ở Trung Quốc, và được công nhận là lãnh đạo của Giáo hội. Sau khi nó được ký kết, Giáo hoàng công nhận 7 giáo sĩ đã được chính quyền cộng sản Trung Quốc phong chức trước đó.

Một số nhà phê bình bảo thủ coi việc chấp thuận này là hành động bán rẻ trước chính quyền cộng sản Trung Quốc. Và Mỹ đang kêu gọi Vatican từ bỏ nó.

Thiện Thành (Theo Reuters)