Tiền điện tử lên ngôi thách thức câu hỏi về giá trị đích thực của tiền tệ

Khi bạn bắt đầu đào sâu vào câu hỏi: Rốt cuộc tiền tệ là gì? Có lẽ bạn sẽ tìm thấy câu trả lời khi nhìn vào sự lên ngôi của một loại tiền mới xuất hiện chỉ vài thập niên qua, tiền điện tử.

 

Để trả lời cho câu hỏi này, chắc chắn bạn sẽ cần sử dụng đến “siêu hình học” – một thuật ngữ miêu tả nhánh triết học quan tâm đến hiện hữu, hiểu biết và bản chất tối hậu của thực tại. Tiền, tiền tệ và tất cả những kênh giao dịch khác đều có sự khác biệt về nguồn gốc, phương thức sử dụng và gần đây đã có sự thay đổi lớn về hình thức mà hầu như không phải ai cũng có thể hiểu được.

Nhiều thế kỉ về trước, tiền xu đã được đúc và sử dụng trong cuộc sống hàng ngày. Tại thời điểm này, đồng tiền không những đại diện cho giá trị và niềm tin của người sở hữu với ngân hàng và quốc gia, mà bản thân nó cũng có giá trị nhất định vì được làm từ những kim loại quý giá như vàng và bạc. Những kim loại này rất nặng và khó để di chuyển với số lượng lớn. Vì vậy, tiền giấy đã được phát minh và lần đầu tiên được sử dụng tại Trung Quốc vào thế kỉ thứ 7.

Xu hướng sử dụng tiền giấy trở nên ngày càng phổ biến và gia nhập Châu Âu vào Thế kỉ 13. Không như tiền xu được đúc từ kim loại, tiền giấy không mang theo mình bất kể giá trị nào và đơn thuần được in trên tờ giấy thông thường. Thay vào đó, nó được sử dụng như một biên bản ghi nhớ về 1 khoản tiền được ký kết và chi trả giữa con nợ và chủ nợ, có thể sử dụng để mang đến ngân hàng và hoán đổi lấy giá trị đích thực bằng vàng, kim loại hoặc tiền xu.

Từ thế kỷ 20 về sau, hầu hết các ngân hàng trung ương và chính phủ đã ngừng dự trữ vàng và những kim loại quý để nâng đỡ giá trị tiền tệ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy giá trị tiền giấy vẫn luôn dao động và một số loại nhất định luôn có nhu cầu sở hữu cao hơn từ cả trong nước lẫn quốc tế. Trong đó, Mỹ kim (dollar) và tiền tệ của Châu Âu (euro) nhận được đánh giá rất cao và thường được sử dụng trong thương mại quốc tế và những khoản dữ trữ cá nhân.

Đầu Tháng 9/2015, Bitcoin đã chính thức được công nhận là một mặt hàng hóa bởi Ủy Ban Giao Dịch Hàng Hóa Tương Lai, cơ quan này đã bắt đầu tiếp nhận quản lý Bitcoin

Vậy là bây giờ người Mỹ đã có thêm Bitcoin song song với những hình thức tiền tệ điện tử khác tồn tại 1 cách vô hình và có thể được khai thác bằng cách sử dụng những cỗ máy chạy thuật toán. 

Như vậy, những tờ tiền giấy quý giá trong túi rất có thể sẽ dần biến mất và được thay thế bằng những dãy số điện tử, có thể được lưu trữ trong chiếc điện thoại thông minh. Tiền tệ sẽ có một cuộc cách mạng lớn mang đến những thay đổi vượt bậc và hoàn toàn ly khai khỏi những giá trị đơn thuần. Nếu nhìn nhận từ góc độ triết học để đặt ra câu hỏi thì liệu tiền tệ có thực sự tồn tại? Và nếu có thì điều gì quyết định giá trị của nó?

Giá trị thật đằng sau đồng tiền ảo

Tiền tệ vốn dĩ là một vật “có thể thay thế được” – tiền có giá trị để trao đổi bất kì một thứ nào đấy cho một thứ có giá trị tương đương. Lấy ví dụ: nếu bạn có 1 tờ 100 đô la thì thực chất bạn không sở hữu số tiền in trên đó mà bạn chỉ sở hữu giá trị nó đại diện.

Từ lâu, ngân hàng đã sử dụng định nghĩa này cho hoạt động kinh doanh của mình bởi vì khi bạn nộp tiền vào ngân hàng, bạn sẽ nhận được biên bản nộp tiền và có thể rút số tiền tương đương kèm lãi nhưng không nhận lại được chính xác tờ tiền/ xu mà bạn đã gửi. Vì thế, những gì bạn thực sự có được sau khi gửi tiền vào ngân hàng là một khoản nợ và nghĩa vụ của ngân hàng là phải hoàn trả lại 1 khoản tiền tương đường kèm lãi.

Bằng cách này, phân đoạn dự trữ đã ra đời và được hợp pháp hóa cho ngân hàng kể từ khi được phát minh đến nay. Tất cả ngân hàng chỉ lưu trữ 1 phần số tiền được nộp vào ngân hàng (trừ những khoản đã được niêm phong dự trữ trong két an toàn).

Vào thời kì giao dịch điện tử, tiền tệ không những không cần kim loại quý giá đứng phía sau mà cũng đang dần ly khai khỏi tiền giấy.

Theo ông John Searle, tiền bạc có thể hiểu là một vật đặc biệt trong xã hội con người. Để lý giải điều này chúng ta hãy hình dung X là tiền giấy, tiền xu và những con số, còn Y là tiền tệ trong môi trường C (ngân hàng, quán café, nền kinh tế). Trong trường hợp của tiền tệ (Y), chúng ta có thể hình dung là bất kể thứ gì đều có thể đóng vai trò như Y, thậm chí là khi không có sự tồn tại của X, 1 ví dụ điển hình là: nền kinh tế đổi hàng – tồn tại trước khi tiền được phát minh. Với trường hợp kim loại, tiền giấy và bây giờ là những dữ liệu trong bộ nhớ máy tính đều có thể đóng vai trò của X. Điều này cho thấy chức năng tiền tệ rõ rệt hơn và nó có thể tồn tại mà không cần bất cứ thứ gì đại diện cho nó ngoại trừ mạng lưới quản lý của quốc gia (các khoản nợ và nghĩa vụ trả nợ). Nó đơn thuần chỉ là một vật thể biểu hiện thông qua ghi chú trong sổ kế toán tổng hợp.

Vào thời kì giao dịch điện tử, tiền tệ không những không cần những kim loại quý giá đứng phía sau mà cũng đang dần ly khai khỏi tiền giấy. Ngày nay, sổ kế toán tổng hợp bằng điện tử hoàn toàn có thể theo dõi những giao dịch và quản lý các tài khoản theo sau bởi những dãy số trong bộ nhớ máy tính, đại diện cho niềm tin và giá trị mà một thời chúng ta từng dành cho tiền xu và tiền giấy,chúng sử dụng kỹ thuật mã hóa, và có thể tiếp cận thông qua điện thoại di động, máy tính và thẻ điện tử.

Một xã hội tân tiến và dũng cảm

Những phương thức tiền điện tử mới (sử dụng mật mã để bảo vệ tính toàn vẹn) như bitcoin và một số loại khác đã giúp tiền điện tử tiến xa hơn một bước nữa, mang đến những khái niệm hoàn toàn mới bằng cách phân phối dịch vụ ngân hàng tới tất cả người sử dụng dịch vụ, liên kết chặt chẽ giữa các giao dịch và sổ kế toán trực tiếp tới tất cả các người dùng cùng lúc. Phương thức này giống như hệ thống nhân đôi của máy chủ ngân hàng. Tuy nhiên, với bitcoin, nó liên kết tới tất cả những người đồng sở hữu loại tiền này.

Bitcoin hoàn toàn có thể được sở hữu như đồng dollar khi nó được gửi ở ngân hàng. Tuy nhiên, nó đã bỏ qua giai đoạn vật chất và tồn tại như một ví dụ sáng giá về sổ kế toán tổng hợp trong không gian mạng. Theo cách nghĩ cũ, thông tin được mã hóa, có khả năng liên tục cập nhập và phân phối hàng loạt là điều không thể tưởng tượng được. Tuy nhiên, điều này đã được hiện thực hóa và tiền tệ ở hầu hết mọi nơi đều tồn tại và có dòng chảy tương tự – được đại diện bởi những con số điện tử. Tiếc là Bitcoin vẫn thiếu một số đảm bảo về tính hợp pháp so với những loại tiền tệ khác do sự khác biệt về pháp luật giữa các quốc gia khác nhau.

Giao dịch bằng lòng tin

Thông thường, các khoản nợ của những người gửi tiền cho ngân hàng được bảo vệ bởi quốc gia của mình và thông qua kí kết hợp đồng với các ngân hàng. Bảo hiểm nhà nước và những điều khoản trong hợp đồng sẽ bảo lãnh người gửi tiền và đảm bảo ngân hàng phải trả lại số tiền mà họ đã nhận. Nhìn chung, sẽ có một lực lượng sau lưng chúng ta đảm bảo tài sản cá nhân được an toàn trong quá trình lưu trữ điện tử tại máy chủ của ngân hàng.

Ngược lại, Bitcoin có rất nhiều kho lưu trữ số liệu kế toán tổng hợp ở nhiều máy chủ và phân phối cùng lúc tới tất cả những người sở hữu, nhưng nó không hề có bảo hiểm từ chính phủ hoặc hợp đồng bảo lãnh. Bitcoin hoạt động sử dụng phương thức tin tưởng lẫn nhau để duy trì giá trị đồng tiền và tính toàn vẹn của hệ thống.

Cũng giống như gửi tiền vào ngân hàng, những người có Bitcoin thực chất sở hữu 1 khoản nợ được lưu trữ bằng thông tin điện tử. Họ không hề đứng tên thông tin điện tử đó nhưng họ sở hữu “vật đặc biệt của xã hội” mà thông tin điện tử này đại diện.

Tóm gọn lại, mặc dù được lưu trữ sử dụng kỹ thuật điện tử, sổ kế toán tổng hợp của ngân hàng tồn tại theo cách hữu hình và nó ghi chép các khoản nợ của các bên liên quan. Gần đây, nó còn có thể theo dõi tiền tệ mà không cần phải có những giao dịch thực tế diễn ra.

Trong khi đó, tuy rằng không gian mạng mà Bitcoin sử dụng có đôi chút phù du nhưng nó có đầy đủ những đặc tính giống như ngân hàng. Hơn thế nữa, Bitcoin cũng tồn tại như một bản lưu điện tử về nghĩa vụ nợ, được mã hóa an toàn, đảm bảo yêu cầu về riêng tư trong các máy chủ lưu trữ và phân phối tới tất cả những người sở hữu để đảm bảo tính bảo mật và minh bạch. Bitcoin có những giá trị thực tồn tại cũng giống như tiền trong ngân hàng.

Thú vị hơn cả, những loại tiền điện tử mới được phát minh này đã tiết lộ cho chúng ta thấy bản chất thuần túy, thực sự của tiền tệ và tài sản trong nền kinh tế điện tử của chúng ta.

An Binh, Theo theepochtimes.com