Sự tích con lươn: Làm việc thiện phải thật tâm mà làm

Có câu: “Trên đầu 3 thước có thần linh“, việc làm xấu xa của bất cứ ai cũng không thể qua mắt được Thần Phật, do đó khi đã xuất tâm làm việc thiện thì nhất định không được mang tâm địa xấu xa.

Con lươn (thiện ngư), còn gọi là lươn vàng (hoàng thiện), hình dạng nó giống như con rắn, bụng vàng, trên mình có các sọc vàng đen, thường được chế biến thành món ngon trong bữa ăn của người dân. Ngoài sự khác biệt về hình dạng so với những loài cá khác, lươn còn có một điểm khá đặc trưng là: sau khi chết, thi thể của nó sẽ không bốc mùi hôi thối, mà cũng không rữa nát, chính là duỗi thẳng, hoặc cuộn mình lại mà khô đi, giữ nguyên tư thế. Sự tích về con lươn, nhân gian còn có lưu truyền câu chuyện sau đây:

Một làng quê nọ ở vùng sông nước Giang Nam có người họ Hoàng, thường ngày thích làm những việc thiện như đắp đường sửa cầu, cứu giúp người nghèo khổ, đối với mọi người lúc nào cũng mặt mày rạng rỡ, nên người ta gọi ông là Hoàng thiện nhân.

Điều đặc biệt nhất là cứ vào thời điểm mưa to hoặc nước triều dâng, chiếc cầu nhỏ qua sông trong làng bị ngập, đàn bà trẻ con bình thường không dễ băng qua, những lúc đó ông thường hay xuất hiện ở đầu cầu, cõng họ qua sông. Những người được ông giúp đỡ đều nói ông tích đức hành thiện làm việc tốt, là một đại thiện nhân, nhưng rất nhiều người phụ nữ từng được ông cõng qua sông, đều bàn tán với nhau rằng, trong lòng ông ta có ý định không tốt, khi cõng người ta qua sông luôn động tay động chân, và ông là một người xấu xa, chỉ giả vờ làm người tốt. Mỗi người nói mỗi kiểu, chẳng ai giống ai cả.

Quan Âm Bồ Tát hay biết chuyện này, quyết định tự mình thử người đàn ông này xem sao. Một ngày nọ sau cơn mưa lớn, Quan Âm Bồ Tát hoá thân thành một cô thôn nữ xinh đẹp, đi đến bên cầu, tỏ ý muốn qua sông. Hoàng thiện nhân lấy làm mừng rỡ, lập tức cõng cô qua sông, nhưng khi đến giữa sông thì tay ông cứ sờ soạng lung tung khắp mình cô gái. Bồ Tát nổi giận, lập tức hiện thân, đứng giữa không trung, chỉ thẳng vào mặt Hoàng thiện nhân mà phán rằng:

“Ngươi bề ngoài giả vờ làm người lương thiện, nhưng lòng dạ lại bỉ ổi xấu xa, sau khi chết sẽ biến thành con lươn, thân thể không bốc mùi hôi thối mà cũng không rữa nát”.

Hoàng thiện nhân bị Bồ Tát vạch trần bộ mặt giả tạo, hối hận cũng đã muộn.

Sau khi ông chết, mọi người quả nhiên phát hiện thấy trong sông suối xuất hiện một loại cá có hình dạng y hệt con rắn, đó chính là con lươn, cũng gọi là lươn vàng. Đây chính là sự trừng phạt mà ông trời dành cho những kẻ đạo đức giả, có hành vi bỉ ổi, thật đúng với  bài thơ sau đây:

“Nhân tâm sinh nhất niệm,

Thiên địa tận giai tri,

Thiện ác nhược vô báo,

Càn khôn tất hữu tư”

Tạm dịch:

“Lòng người sinh một niệm,

Trời đất đều biết hết,

Thiện ác nếu không báo,

Càn khôn thiên vị chăng”.

Mỗi khi đi ngang qua chỗ người ta bán lươn cá, thường thấy lươn chết cứng ngắc ở đấy, hoặc quăn xoắn lại, không bốc mùi hôi thối, xác cũng không rữa nát, người đi qua đi lại giẫm lên, ta sẽ nhớ tới câu chuyện này mà tự xem tâm mình, đừng để như ông Hoàng thiện nhân kia vậy.

Tiểu Thiện