Sai lầm lớn của tình báo Mỹ: CIA đánh giá quá thấp khả năng hạt nhân của Triều Tiên

Khi Tổng thống Donald Trump vừa nhậm chức, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từng nói chính phủ mới vẫn có đủ thời gian (hơn 4 năm) để ngăn Triều Tiên phát triển chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa.

Tờ New York Times phiên bản tiếng Trung ngày 8/1 đưa tin, CIA cam đoan rằng, Kim Jong Un đang đối diện với một loạt phiền toái nên Tổng thống Trump sẽ có  đủ thời gian để thử đàm phán hoặc áp dụng các biện pháp đối phó khác. Tuy nhiên, chỉ trong vài tháng ngắn ngủi, mọi thứ đã hoàn toàn đi theo một hướng khác.

Đầu tháng 9/2017, Kim Jong Un đã thử nghiệm hạt nhân lần thứ 6. Các nhà phân tích đều cho rằng, đây là lần đầu tiên Triều Tiên thử nghiệm thành công bom nhiệt hạch, uy lực của nó lớn gấp 15 lần so với quả bom nguyên tử đã thả xuống Hiroshima.

Báo này cho biết, vài chục năm qua, CIA và các cơ quan tình báo khác từng dự đoán chuẩn xác chiều hướng và quỹ tích phát triển hạt nhân của Triều Tiên. Nhưng gần đây, cựu quan chức CIA khi trả lời phỏng vấn đã nói rằng, họ không ngờ được chỉ trong vài tháng mà Triều Tiên đã tiến bộ nhanh đến như vậy, đây là một lỗi tình báo nghiêm trọng nhất của nước Mỹ.

Trong một cuộc phỏng vấn, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ H. R. McMaster thừa nhận, tốc độ phát triển chương trình hạt nhân của Triều Tiên vượt xa dự đoán của ngoại giới.

Một quan chức tình báo cấp cao tiết lộ với New York Times rằng, hai giả thiết mấu chốt của họ đều đã sai. Một là, họ cho rằng Triều Tiên cần phải có thời gian để giải quyết các vấn đề kỹ thuật phức tạp, tương tự các nước khác trong Chiến tranh Lạnh. Hai là họ đã đánh giá quá thấp Kim Jong Un, vì lãnh đạo này còn quá trẻ. Nhưng sau khi lên cầm quyền vào năm 2011, Kim Jong Un đã coi trọng việc phát triển vũ khi nhân hơn cha và ông nội của mình rất nhiều.

Tờ New York Times đã nhìn lại quá trình Mỹ theo sát hành động chế tạo vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Báo này nhận thấy, từ năm 2000, Hội đồng Tình báo Quốc gia Mỹ (NIC) đã dự đoán chính xác phương hướng tổng thể của kế hoạch hạt nhân của Triều Tiên.

Một báo cáo mật của NIC cho biết, đến năm 2015, Triều Tiên có thể sẽ chế tạo được tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân có thể vươn tới Mỹ. 4 năm sau, Hội đồng thay đổi dự đoán rằng, trong 15 năm tới, cũng chính là trước năm 2019, nguy Triều Tiên có thể đạt đến điểm tới hạn.

Những dự đoán này lúc ấy rất được coi trọng, Tổng thống George W. Bush đã khởi động một kế hoạch ngăn cản thuyền vận chuyển nguyên liệu phục vụ cho phát triển vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Ông còn thông qua việc sử dụng linh kiện không tốt phá hư dây chuyền cung ứng, bí mật phá hoại kế hoạch hạt nhân của Triều Tiên.

Nhưng vì lúc ấy trọng điểm công tác của CIA là chống khủng bố, nên vệ tinh giám sat Triều Tiên thường bị chuyển sang thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn cho quân đội tại vùng Trung Đông. Năm 2006, trước khi Triều Tiên tiến hành thử nghiệm hạt nhân lần thứ nhất một tiếng đông hồ, Trung Quốc gửi cảnh báo đến Mỹ, lúc ấy Mỹ mới kinh ngạc.

Năm sau, người phụ trách tình báo Israel đã trình một tấm hình lên Nhà Trắng cho thấy, Syria đang xây dựng một lò phản ứng hạt nhân tương đồng với lò phản ứng hạt nhan ở Nyongbyon Triều Tiên. Một tấm ảnh khác cho thấy, người phụ trách sản xuất nhiên liệu hạt nhân của Triều Tiên đang ở hiện trường xây dựng lò phản ứng hạt nhân ở Syria.

Năm 2010, Bình Nhưỡng mời Siegfried Hecker, cựu lãnh đạo Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos của Mỹ, đến thăm Triều Tiên, và cho ông xem nhà máy trưng lọc Uranium hoàn chỉnh tại Nyongbyon bên trong một công trình cũ kỹ. Triều Tiên lắp đặt thiết bị tại địa điểm nằm trong tầm giám sát của vệ tinh nhưng lại không bị phát hiện.

Đầu năm 2011, Bộ trưởng Bộ quốc phòng Mỹ Robert Gates khi viếng thăm Bắc Kinh đã trả lời các phóng viên báo chí rằng, Triều Tiên trong vòng 5 năm tới có thể phóng tên lửa liên lục địa. Ông còn nói Bình Nhưỡng đang trở thành mối uy hiếp trực tiếp đối với nước Mỹ. Tuy nhiên sau đó, thái độ cảnh giác này đột nhiên biến mất.

Khi Kim Jong Un lên nắm quyền, rất nhiều người trong giới tình báo cho rằng ông sẽ không trụ được bao lâu, bởi vì lãnh đạo Triều Tiên này con quá trẻ, không có kinh nghiệm, lại không có được sự tín nhiệm của quân đội.

Trong 4 năm sau, cũng là trong nhiệm kỳ thứ 2 của ông Obama, việc chế tạo tên lửa đạn đạo của Triều Tiên đã nhiều lần thất bại. Đến cuối năm 2013, giới tình báo cơ bản đã thay đổi cách nhìn về Kim Jong Un, cho rằng ông đang thanh trừ đối thủ của Mỹ.

Nhưng Triều Tiên lại gia tăng tiến độ thử nghiệm tên lửa đạn đạo. Trong năm 2016, Bình Nhưỡng đã bắn thử tới hơn 20 lần, đã lên tới đỉnh điểm. Nhưng trong số đó, ít nhất 10 lần phòng tên lửa thất bại.

Tháng 5/2017, Triều Tiên phóng thử thành công tên lửa đạn đạo tầm trung mới Hwasong-12, tên lửa này có thể bắn tới đảo Guam thuộc chủ quyển của Mỹ. Tháng 7, Triều tiên phóng thử thành công tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Hwasong-14, có thể bắn tới thành phố New York. Tháng 11, Triều Tiên phóng thử thành công tên lửa đạn đạo liên lục địa Hwasong-15, tên lửa này có tấm bắn 13.000km, bao trùm toàn bộ nước Mỹ.

Lê Hiếu