Nikkei: Lo ngại Trung Quốc dùng vaccine Vũ Hán để thủ lợi ở Biển Đông

Trung Quốc mới đây nổi lên như một nước đi đầu trong nghiên cứu các loại vaccine chống virus Vũ Hán. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc chính quyền độc tài sử dụng vaccine trong các tranh chấp Biển Đông cũng như sự an toàn của những loại vaccine này, theo Nikkei.

Trong 29 loại vaccine mới hiện đang được thử nghiệm lâm sàng trên toàn cầu, có tới 9 loại vaccine thuộc về Trung Quốc, nhiều nhất so với bất kỳ quốc gia nào. Trong số 7 công ty đang thử nghiệm vaccine Giai đoạn 3, Trung Quốc có tới 5 công ty. Hơn nữa, các loại vaccine của Trung Quốc dự kiến ​​sẽ được đưa vào sử dụng trong vài tháng tới.

Tiến bộ đáng kể trên là kết quả của mối quan hệ giữa các công ty dược phẩm và các Viện nghiên cứu do chính quyền Trung Quốc tài trợ. CanSino là một công ty khởi nghiệp thuộc sở hữu tư nhân, nhưng bây giờ nó đang tham gia nghiên cứu chung bên quốc phòng. Sinopharm cũng đang tiến hành các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối, đây là một công ty nhà nước, trong khi Sinovac Biotech là một liên doanh giữa Đại học Bắc Kinh và các công ty Hồng Kông. Tất cả các tổ chức này đều được coi là thân cận với chính quyền Trung Quốc, và Bộ Khoa học và Công nghệ được xem là đầu tàu trong chiến lược vaccine của quốc gia này.

Thế mạnh của Trung Quốc là loại “vaccine bất hoạt” sử dụng các thể virus hoặc vi khuẩn được nuôi cấy sau đó mất khả năng sinh bệnh. Có 5 đơn vị trên toàn cầu đang theo đuổi vaccine bất hoạt chống virus Vũ Hán, thì 4 đơn vị thuộc về chính quyền Trung Quốc.

Vaccine bất hoạt đã có từ rất lâu, và tính hiệu quả và an toàn của chúng đã được chứng minh. Tuy nhiên, bởi vì virus được tạo ra bằng trứng gà và tế bào động vật, nên việc sản xuất tốn nhiều công sức và kém hiệu quả. 

Thế mạnh của Trung Quốc trong sản xuất vaccine virus bất hoạt một phần là do kinh nghiệm trong quá khứ khi đối phó các bệnh truyền nhiễm lớn như Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) và cúm gia cầm. Chính quyền quốc gia này liên tục dẫn đầu thế giới kể từ năm 2008 trong công nghệ bất hoạt vì nó là cốt lõi trong các nỗ lực phòng chống dịch bệnh của Trung Quốc.

Công ty nghiên cứu Astamuse có trụ sở tại Tokyo, đã kiểm tra các bằng sáng chế liên quan đến việc ngăn ngừa nhiễm trùng do virus RNA như virus Vũ Hán và bệnh cúm. Kết quả, họ tìm thấy 106 đơn xin cấp bằng sáng chế của Trung Quốc vào năm 2019, so với 61 đơn vị xin cấp bằng sáng chế của Mỹ.

Tuy nhiên, vaccine Trung Quốc hiếm khi được phân phối ra nước ngoài và chưa biết hiệu quả thực sự của chúng. Các thử nghiệm lâm sàng tập trung vào tốc độ, nhưng công bố rất ít thông tin về hiệu quả cũng như tác dụng phụ. Một nhà nghiên cứu Nhật Bản cho biết, ngay cả sau khi hoàn tất các thử nghiệm lâm sàng, “sự lo lắng về an toàn vẫn còn”.

Theo Nikkei, nhiều quốc gia đang lo ngại Trung Quốc sử dụng vaccine để thủ lợi trong chính sách đối ngoại, đặc biệt là vấn đề lãnh thổ. Trong cuộc họp thường niên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vào tháng 5, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã từng lên tiếng trấn an, thể hiện ý định chia sẻ vaccine Vũ Hán cho các nước khác.

Ông Tập nói: “Việc phát triển và triển khai vaccine COVID-19 (vaccine virus Vũ Hán) ở Trung Quốc, một khi sẵn sàng, sẽ được công khai trên toàn cầu. Đây sẽ là đóng góp của Trung Quốc trong việc đảm bảo khả năng tiếp cận và khả năng chi trả vaccine của các nước đang phát triển”.

Trong khi đó, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã thúc giục Trung Quốc dành ưu tiên trong việc cung cấp vaccine, bất chấp tranh chấp lãnh hải với chính quyền độc tài ở Biển Đông. 

Lương Phong(t/h)