Mỹ bắt giữ chuyên gia NASA vì che giấu dính líu đến Trung Quốc

Chính phủ Mỹ mới đây đã bắt giữ ông Cheng Zhengdong – một chuyên gia nghiên cứu của NASA, với cáo buộc che giấu dính líu đến chương trình tuyển dụng nhân tài của chính quyền Trung Quốc. Theo đó, ông Cheng đang phải đối mặt với mức án lên đến 20 năm tù nếu bị kết án tội gian lận, và tối đa 5 năm cho mỗi tội danh còn lại.

Theo AP, vào hôm 24/8, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết ông Cheng Zhengdong – một chuyên gia nghiên cứu của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã bị bắt giữ vào hôm 23/8, với cáo buộc ngầm tham gia chương trình tuyển dụng nhân tài của Trung Quốc.

Ông Cheng Zhengdong, 53 tuổi, bị bắt với 3 tội danh âm mưu, lừa đảo và khai báo gian dối. 

Theo SCMP, các công tố viên lên bang Mỹ cáo buộc ông Cheng che giấu mối liên hệ với Đại học Công nghệ Quảng Đông, và ít nhất một công ty của Trung Quốc trong nhiều năm qua. Trong khi đó, ông Cheng cũng nhận tài trợ 750.000 USD (tương đương 17,4 tỷ đồng) từ Mỹ và dẫn đầu một nhóm nghiên cứu tại NASA.

Thêm nữa, các công tố liên bang Mỹ còn cáo buộc ông Cheng tham gia vào kế hoạch tuyển dụng nhân tài của chính quyền Trung Quốc, và nâng cao vị thế của mình tại Trung Quốc nhờ quyền tiếp cận thông tin và các cơ sở vật chất nghiên cứu tại NASA.

Cụ thể, các tài liệu của tòa án cho biết, ông Cheng đã nhận 10.000 nhân dân tệ (tương đương 33,5 triệu đồng) một tháng cho vị trí giám đốc Đại học Công nghệ Quảng Đông (GDUT) từ năm 2012 – 2018, và tổng cộng 412.000 nhân dân tệ (tương đương 1,4 tỷ đồng) từ năm 2011 – 2016 cho vị trí nhà tuyển dụng.

Từ tháng 12/2017 – 8/2019, ông Chen cũng được thuê làm giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Khoa học và Công nghệ Phương Nam (SUST), với lương tháng là 50.000 nhân dân tệ (tương đương 168 triệu đồng). Ngoài ra, đại học SUST cũng trả thêm 100.000 nhân dân tệ (khoảng 335 triệu đồng) 3 tháng một lần cho các nghiên cứu của ông này.

Vào năm 2014, ông Cheng đồng sáng lập Công ty Công nghệ Ge Wei City tại thành phố Phật Sơn, Trung Quốc – một công ty chuyên thiết kế và sản xuất chip vi lỏng liên kết với Đại học Công nghệ Quảng Đông (GDUT), và ông Cheng đã nộp ít nhất 2 bằng sáng chế cho nghiên cứu của ông cho công ty này và GDUT.

Các công tố viên cũng cho biết rằng, ông Cheng còn tham gia vào 2 kế hoạch nhân tài của chính quyền Trung Quốc, và đã nộp đơn tham gia Kế hoạch Nghìn nhân tài tại Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc ở thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy, Trung Quốc.

Theo đó, ông Cheng đang phải đối mặt với mức án lên đến 20 năm tù nếu bị kết án tội gian lận, và tối đa 5 năm cho mỗi tội danh còn lại.

Trước đây, chính phủ Mỹ vẫn luôn cảnh báo sự nguy hiểm của các chương trình tuyển dụng do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn, chẳng hạn như Kế hoạch Nghìn nhân tài vì lo ngại những chương trình này sẽ chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ của Mỹ cho chính quyền Trung Quốc.

Luật sư Mỹ Ryan K. Patrick nói: “Trung Quốc đang xây dựng nền kinh tế và các tổ chức học thuật bằng những gì được đánh cắp từ các quốc gia trên khắp thế giới. 

Trong khi 1,4 triệu nhà nghiên cứu và học giả nước ngoài đến Mỹ vì những lý do chính đáng, thì Kế hoạch Ngàn nhân tài của Trung Quốc đã khai thác các trường đại học mở và miễn phí của chúng tôi. Những vấn đề này phải được tiết lộ, và chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm khi các vấn đề này là vi phạm pháp luật”.

Vụ bắt giữ này chỉ là trong hàng loạt vụ truy tố đối với các nhà nghiên cứu ở Mỹ bị cáo buộc che giấu mối liên hệ với chính quyền Trung Quốc.

Lương Phong(t/h)