Giáo sư Harvard bị truy tố vì che giấu nhận tiền của Trung Quốc

Một giáo sư cấp cao của Đại học Harvard đã bị Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) bắt giữ vào ngày 28/1 vì cáo buộc nói dối khi phủ nhận mối quan hệ với chính quyền Trung Quốc.

Trong một cuộc họp báo ngày 28/1, cơ quan công tố bang Massachussetts, Mỹ cho biết Giáo sư Charles Lieber, chủ nhiệm khoa Hóa học và Hóa sinh học của Đại học Harvard đã bị cáo buộc tội nói dối về mối liên hệ với một số tổ chức Trung Quốc, nơi ông đã nhận hàng trăm nghìn USD tiền tài trợ. 

Cụ thể, GS. Lieber đã không khai báo trung thực về việc hợp tác với Đại học Công nghệ Vũ Hán (WUT) và việc tham gia Kế hoạch Nghìn Nhân tài của Trung Quốc. Đây là kế hoạch của Bắc Kinh nhằm thu hút các chuyên gia nghiên cứu đang làm việc ở nước ngoài. 

Theo đó, ông Lieber đã được trường Đại học Công nghệ Vũ Hán trả 50.000 USD mỗi tháng và được tài trợ thêm 1,5 triệu USD để thành lập phòng thí nghiệm nghiên cứu khoa học nano tại WUT, cáo trạng cho biết.

Phản ứng trước vụ việc, trường Đại học Harvard xem đây là các cáo buộc cực kỳ nghiêm trọng.

“Harvard đang hợp tác với các cơ quan liên bang, trong đó có cả Viện Y tế Quốc gia, và đang tiến hành đánh giá riêng về hành vi bị cáo buộc. GS. Lieber đã bị đình chỉ vô thời hạn”, trường Đại học Harvard cho hay. 

Được biết, GS. Lieber, hiện 60 tuổi, là một nhà nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực Điện tử nano (Nanoelectronics) và là 1 trong 26 giáo sư của Đại học Harvard. 

Nghi vấn về GS. Lieber bắt đầu vào năm 2018, khi các điều tra viên của Bộ Quốc phòng Mỹ đặt câu hỏi về nguồn thu nhập phụ của ông này. Số tiền tài trợ mà ông Lieber che giấu có thể lên tới 8 triệu USD, đến từ công việc tại Đại học Vũ Hán và nhận tài trợ thông qua Kế hoạch Nghìn Nhân tài.

Việc ông bị bắt giữ gây sốc cho cộng đồng nghiên cứu, đồng thời thể hiện quyết tâm loại bỏ các nhà khoa học lấy cắp tài sản trí tuệ của Mỹ.

Ngoài GS. Lieber, gần đây công tố viên Mỹ còn truy tố hai công dân Trung Quốc vì tội nói dối và che giấu mối liên hệ với chính quyền Bắc Kinh. Trong đó, Yanqing Ye, 29 tuổi bị cáo buộc tội gian lận visa, cung cấp lời khai không đúng sự thật, âm mưu làm đặc vụ nước ngoài không đăng ký.

Theo cáo trạng, Yanqing là một trung úy quân đội nhưng đã tự nhận là “sinh viên” trong đơn xin visa. Ngoài ra, khi được tuyển dụng làm nhà nghiên cứu khoa học tại Đại học Boston, Mỹ, Yanqing đã không khai báo trung thực về vai trò của mình trong quân đội Trung Quốc. Cô này còn bị truy tố tội truy cập trái phép trang web quân sự Mỹ và gửi tài liệu, thông tin về Trung Quốc.

Tuần trước đó, nhà nghiên cứu ung thư Zaosong Zheng cũng đã bị buộc tội lấy trộm 21 ống nghiệm sinh học từ Mỹ và nói dối các nhà điều tra liên bang. Theo các công tố viên, Zaosong đã giấu các ống nghiệm vào tất để đem lên máy bay mang về Trung Quốc. 

Giới chức liên bang cho biết các trường hợp này cho thấy rõ mối đe dọa từ Trung Quốc qua việc lôi kéo các học giả và nhà nghiên cứu nhằm đánh cắp công nghệ và nghiên cứu của Mỹ.

Thùy Linh (t/h)