Chuyện cổ Phật gia: Chiếc áo cà sa của Lục tổ Huệ Năng

Trong lịch sử Trung Quốc có một vị cao tăng với rất nhiều truyền thuyết ly kỳ, chính là Lục tổ Huệ Năng của Thiền tông. Câu chuyện về chiếc áo cà sa của Lục tổ, cũng ẩn chứa rất nhiều thiên cơ ở trong đó.

Theo truyền thuyết trong lịch sử Trung Hoa có một thầy tu tên là Huệ Năng. Ông là tổ đời thứ 6 trong môn Thiền tông của Phật gia. Huệ Năng đã ngộ trong trường phái Phật gia. Vào lúc đó, Hoằng Nhẫn, là Ngũ tổ của Thiền tông, đã lấy ra một chiếc áo cà sa dệt bằng vải lụa và sợi bông vải. Nó là vật tượng trưng cho quả vị của môn phái Thiền tông.

Lúc Hoằng Nhẫn truyền áo cà sa, đã trịnh trọng nói với Huệ Năng: “Áo cà sa này chính là bảo vật mà Đạt Ma sư tổ mang về từ Thiên Trúc Quốc. Cà sa không phải Phật Pháp, nhưng nó và Phật Pháp có quan hệ mật thiết không thể tách rời. Y (y phục) đi theo pháp, truyền pháp tất nhiên truyền y, y tại như pháp tại. Hôm nay ta đem y này cho ngươi, ngươi sẽ là tổ sư đời thứ 6 của Thiền tông”.

Huệ Năng cung kính tiếp nhận cà sa, nhìn kỹ, quả nhiên là bảo vật hiếm thấy. Chiếc áo cà sa được chế tác rất công phu, màu sắc rực rỡ, cầm trên tay cảm giác rất nhẹ, nó là dùng bông của cây Thiên Trúc mà may thành.

Huệ Năng lường trước được khi mình kế thừa y bát từ Ngũ tổ, tất sẽ khiến các sư huynh đệ khác đố kỵ, vì thế sau canh tư, ông đã mang theo hành trang, một mình lặng lẽ đi về hướng Lĩnh Nam.

Để tránh nguy hiểm, Huệ Năng đi ngày đêm không ngừng nghỉ, nhưng khi đến Đại Dữu Lĩnh, thì phát hiện thấy mấy trăm người hò hét đuổi theo. Người đi đầu trong nhóm đó là một vị tăng nhân tên Huệ Minh.

Huệ Năng lúc này vừa đói vừa mệt mỏi, thật sự chạy không nổi, trong lòng ông hiểu rõ rằng hôm nay sẽ không thoát khỏi tay của những người này, đành đem cà sa đặt trên một tảng đá ở ven đường, hướng về phía người đang chạy đới nói: “Cà sa là tín vật truyền pháp, sao có thể dùng vũ lực cướp đoạt? Có y vô pháp, thì cũng chỉ như hoa ở trong gương!”. Rồi trốn vào bụi cỏ ở ven đường.

Huệ Minh chạy nhanh đến, thấy cà sa đặt ở trên tảng đá, đưa tay ra lấy, nhưng kỳ tích đã xuất hiện. Chiếc áo cà sa lại giống như mọc rễ ở trên đá, dù cho hắn dùng sức thế nào cũng không thể lay chuyển được. Huệ Minh quá sợ hãi, trong nháy mắt ông ta đã ngộ được uy lực vô biên của Phật Pháp, liên cung kính thi lễ chào hỏi Huệ Năng, thỉnh mời Huệ Năng thuyết pháp.

Huệ Năng sau khi chia tay Huệ Minh thì đặt chân đến vùng đất Lĩnh Nam, đến chùa Bửu Lâm. Mấy tháng sau, trong một đêm, xuất hiện một nhóm hòa thượng, mặc áo ngắn, cầm bó đuốc, đi vào phía sau cửa chùa dùng sức phá cửa.

Huệ Năng vội vàng xoay người rời khỏi giường, sau đó im lặng lắng nghe, một tiếng nói của người lạ vọng vào: “Huệ Năng, mau đưa cà sa giao ra đây, bằng không thì chúng ta sẽ không khách khí!”.

Muốn đoạt lấy cà sa! Huệ Năng không có thời gian để suy nghĩ, vội cầm chiếc túi đựng áo cà sa vội vàng chạy ra ngoài theo hướng cửa trước, rồi chạy về phía núi nhỏ ở phía trước chùa Bảo Lâm.

Lúc chạy lên đến lưng chừng núi, Huệ Năng quay đầu lại nhìn, chỉ thấy mấy chục bó đuốc nối liền nhau giống như một đầu rắn dài, đang tiến về phía mình. Huệ Năng mệt mỏi chạy không nổi nữa, liền chui vào một khe đá lớn trong núi.

Sau đó không lâu, Huệ Năng ngửi thấy mùi khói. Ông ngó đầu xem xét, thì thấy toàn bộ dốc núi đã trở thành một biển lửa. Bởi vì các tăng nhân kia tìm khắp dốc núi, không thấy bóng dáng của Huệ Năng, trong cơn tức giận đã phóng hỏa đốt núi, cho rằng như vậy Huệ Năng có thể ngoan ngoãn lộ diện.

Trong lúc nguy cấp, Huệ Năng nghĩ đến chiếc áo cà sa trong tay mình. Nghĩ rằng tính mạng mình không đáng tiếc, nhưng Pháp bảo Phật môn này thì không thể bị hư hại, làm thế nào đây? Dưới tình thế cấp bách, ông nhớ tới lúc Huệ Minh đoạt cà sa không lấy được cà sa ra khỏi tảng đá. Cà sa này trong tay, chính là pháp khí, thì làm sao lửa có thể đốt cháy được.

Nghĩ tới đây, Huệ Năng nhìn lửa lớn đang tiến về phía mình, nhưng trong tâm lại không chút hoang mang, mặc áo cà sa lên người, ông ngồi trên một tảng đá, nhắm mắt nhập định. Lập tức, ông cảm giác thấy thân người mình chìm xuống dưới, như tách khỏi thế giới xung quanh, không nhìn thấy ánh lửa nữa, khói cũng tiêu tan, thế giới trở lên yên tĩnh một cách lạ thường.

Khoảng chừng 2 canh giờ sau, Huệ Năng cảm thấy như bị một luồng ánh sáng mãnh liệt đâm chiếu vào mắt, ông mở mắt ra xem, thấy một mặt trời đỏ từ hướng Đông nhô lên. Cảnh vật hôm qua vẫn là cây cỏ tươi tốt, lúc này đều bị thiêu thành tro tàn. Rồi ông nhìn lên người mình, chiếc áo cà sa vẫn rực rỡ chiếu sáng, có một lớp tro bụi bám vào, nhưng không có bất kỳ hư hại nào.

Lúc Huệ Năng quay người chuẩn bị rời đi, vô tình nhìn xuống tảng đá ở dưới chân, ông lại càng ngạc nghiên hơn. Thấy chỗ mình ngồi lúc nãy đã hõm xuống như một cái hố, hai đầu gối của ông in rõ một một ở trong đó, ngay cả hoa văn của áo cà sa cũng đều in trong hố đá này, Huệ Năng lại một lần nữa cảm nhận được uy lực của Phật Pháp. Sau đó Huệ Năng trở về Tào Khê, các đệ tử của ông đến vận chuyện tảng đá này về, và đặt là “đá tránh nạn”.

Huệ Năng trước khi viên tịch, nói với các đệ tử của mình: “Lúc trước Đạt Ma tổ sư là ngộ đạo từ một câu nói, và theo thể ngộ của mình sáng lập ra pháp môn Thiền Tông, truyền pháp cứu mê. Một bông hoa khai nở ra 5 cánh. Từ Đạt Ma tổ sư đến đời của ta là truyền thừa được 5 đời.

Ngũ tổ Hoằng Nhẫn đại sư cũng dặn dò ta: ‘Có tranh đoạt y, thì dừng lại không truyền nữa’, cho nên cà sa Thiền tông truyền đến Huệ Năng ta là dừng lại, không truyền thừa cho đời sau nữa”.

Vì thế, áo cà sa của pháp môn Thiền tông đã truyền xuống chỉ tới đó. Áo cà sa theo Phật Pháp. Truyền Pháp có nghĩa truyền áo cà sa. Áo cà sa chỉ tồn tại khi Pháp tồn tại. Nó có nghĩa Phật giáo Thiền tông đã tự đi đến cuối đường bởi vì áo cà sa đã ngưng truyền thừa.

Lê Hiếu biên dịch