Câu chuyện về nàng “Lâm Đại Ngọc Anh quốc” (P.5): “Hồng Lâu Mộng” chi duyên

08/11/16, 14:36 Tri thức

Là một dịch giả nổi tiếng, Gladys Yang được ví von như “hoa thụy liên trong thơ ca Đường Tống” hay “Lâm Đại Ngọc Anh quốc”. Tuy nhiên hạnh phúc đến với bà dường như quá ngắn ngủi, bởi tiếp sau đó là những chuỗi ngày hối tiếc, đau khổ.

U211P5029DT20141126105241 — Mọi người đều gọi Gladys là “Lâm Đại Ngọc ngoại quốc”, còn Dương Hiến Ích lại giống với Bảo Ngọc. (Ảnh: Internet)

Gladys từng nói: “Tôi là vì yêu mến văn hóa truyền thống Trung Quốc, mới cưới Dương Hiến Ích”. Bà và Dương Hiến Ích cùng nhau phiên dịch những tác phẩm văn học Trung Quốc sang tiếng Anh; từ những tản văn trước thời Tần, tiểu thuyết thời Minh Thanh đến văn học hiện đại, Li Tao, Sở Từ, Sử Kí, Tư Trị Thông Giám, Mẫu Đan Đình, Tống Nguyên Thoại Bổn Tuyển, Đường Tông Thi Ca Văn Tuyển, Ngụy Tống Nam Bắc Triều Tiểu thuyết Tuyển, Lão Tàn Du kí, Trường sinh Điện, Nho Lâm Ngoại Sử, Hồng Lâu Mộng, Lỗ Tấn Tuyển Tập, Biên Thành và Tương Tây Tản Kí của Thẩm Tùng Văn, Trầm Trọng Đích Sí Bàng của Trương Khiết, Phù Dung Trấn của Cổ Hoa, Nhân Đáo Trung Niên của Kham Dung, Yên Hồ của Đặng Hữu Mai, … lên đến hơn 100 loại, hơn 1000 vạn chữ. Họ còn đem Rolland Thi Ca của sử thi Pháp, Áo Đức Tu Ký của Sử thi Homer, Anh Quốc hiện đại Thi Sao, Mại Hoa Nữ dịch Sang tiếng Trung.

Vợ chồng Dương Hiến Ích được biết đến nhiều nhất là tác phẩm Hồng Lâu Mộng, hai người quả thật là có duyên với tác phẩm này. Mùa thu năm 1940, họ quyết định về Trung Quốc, dạy học tại trường Tứ Xuyên, mọi người đều gọi Gladys là “Lâm Đại Ngọc ngoại quốc”, có lẽ là vì nét đẹp ngọt ngào trẻ trung, vẻ ngoài học thức, lại rất lãng mạn chăng? Lúc đó, bà chỉ mới 21 tuổi.

Còn gia đình Dương Hiến Ích là một danh gia vọng tộc ở Thiên Tân, cha Dương là giám đốc ngân hàng Thiên Tân Trung Quốc; Dương Hiến Ích từ nhỏ đã tiếp nhận nền giáo dục văn hóa Trung Hoa rất tốt, ăn ngon mặc đẹp, phiêu diêu tự tại. Ông lại là con một, giống như Bảo Ngọc, luôn được một đám phụ nữ vây quanh. Dương gia và Cổ phủ cũng rất giống nhau, đều có một vườn hoa rất lớn. Cha Dương mất sớm, chú của ông làm ăn thua lỗ, tài sản Dương gia bị mất sạch trong lúc chạy nạn loạn lạc chiến tranh. Năm 1937, sau khi Nhật Bản chiếm được Thiên Tân, tiền gửi thuộc sở hữu ngân hàng đều bị chuyển thành tiền “ngụy tệ” (tiền do Nhật phát hành lúc đó) giá trị chỉ còn 2, 3 phần. Đến năm 1945 Nhật Bản đầu hàng, thì đống tiền đó toàn bộ trở thành giấy lộn cả! Dương Hiến Ích từ giới thượng lưu giàu có, sang trọng trở thành giới bình dân.

Hồng Lâu Mộng vừa bác đại tinh thâm vừa phong phú, là tác phẩm trứ danh với mức độ phiên dịch rất khó; tuy nhiên ông trời sớm đã có chọn lựa, sắp xếp cặp đôi Trung -Tây kết hợp hoàn thành nhiệm vụ khó khăn này.

Năm 1968, vợ chồng Dương trước khi bị bỏ tù đã kịp dịch xong 80 hồi; sau khi ra tù dịch xong 40 hồi tiếp theo. Năm 1974, bộ 3 quyển Hồng Lâu Mộng của vợ chồng Dương được xuất bản.

Phiên bản Hồng Lâu Mộng (A Dream of Red Mansions) của vợ chồng Dương và Thạch Đầu Kí (The Story of the Stone) của nhà Hán học David- Hoắc Khắc Tư, là bản tiếng Anh hiện nay được công nhận nhiều nhất trên thế giới. Bản của Hoắc Khắc Tư linh hoạt sống động, còn bản của vợ chồng Dương thì chuẩn xác cẩn thận, và trình độ cao nhất chính là đã bảo tồn được tinh túy của nền văn hóa Trung Hoa.

Trong thời đại mà người Trung Quốc đào mả tổ tiên, phá hủy đền chùa, đốt thư họa, tạo nên một vùng ô yên chướng khí, thì Gladys, một phụ nữ tóc vàng mắt xanh với lòng say mê và chân tình hiếm có ở trong thời loạn lạc phiên dịch những áng cổ điển Trung văn; điều này khiến Hồng Lâu Mộng giống như những vở kịch của Shakespeare có chỗ đứng nổi bật trong lâu đài văn học của thế giới.

Gladys tóc vàng duyên dáng, trẻ trung đầy mơ mộng đến và Gladys tóc bạc sương gió ra đi. Người phụ nữ Anh Quốc này đã trải qua thời loạn lạc, Cách mạng Văn hóa, Thảm sát Thiên An Môn, chứng kiến vận mệnh lên xuống của thời Mao – Đặng. Tỉnh mộng rồi sự ảo tưởng giả tạo của “triều đại đỏ”, lưu lại một truyền kỳ về những tác phẩm được phiên dịch, khiến người ta phải ngoảnh lại nhìn bức chân dung về bà trong lịch sử trăm năm sau này.

(Hết)

Xem thêm: