Sinh vật thần thoại trong văn hóa dân gian Orkey

Orkney là một quần đảo nhỏ nằm ở điểm giao nhau của biển Bắc và Đại Tây Dương. Nơi đây có nền văn hóa truyền thống dân gian vừa độc đáo vừa hấp dẫn.

Văn hóa dân gian của Orkney

Trong văn hóa dân gian của Orkney có rất nhiều câu chuyện nói về ngư dân, những chuyến đi biển và các sinh vật huyền thoại ngoi lên từ biển cả.

Vì tại đây có rất nhiều người Bắc Âu định cư, nên truyền thuyết của quần đảo có nhiều nét tương đồng với những câu chuyện thần thoại của Scandinavia hơn là Celtic.

Nhưng do khoảng cách địa lý giữa Scandinavia và Orkney khá xa, cộng thêm sự ảnh hưởng của người Pict trên quần đảo này, mà nền văn hóa dân gian của Orkney mang những nét rất riêng. Trong đó, có những sinh vật huyền thoại mà chúng ta không thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào.

Ngoài ra, cảnh quan cũng thường ảnh hưởng lớn đến nền văn hóa dân gian của các dân tộc. Điển hình như những đặc điểm của vùng đất Iceland đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền văn hóa dân gian của Bắc Âu. Với vô số suối nước nóng, những ngọn núi lửa và các vịnh biển hẹp, cảnh sắc huyền bí này đã chắp cánh cho trí tưởng tượng của con người cổ đại được thăng hoa. Từ đó rất nhiều câu chuyện về yêu tinh và ngôi nhà ma thuật được sinh ra.

Và Orkey cũng tương tự như thế. Tại đây có rất nhiều vách đá và những bãi đá tự nhiên nằm dọc theo vành đai của các hòn đảo, chúng là đường ranh giới nổi bật giúp phân chia giữa đất liền và biển cả. Bên cạnh đó là những con sóng xanh thẳm vỗ tung tóe lên vách đá. Phía bên kia là cánh đồng cỏ xanh tươi cho các con vật tự do gặm cỏ. Tất cả đã tạo nên một sự tương phản rõ nét giữa kết cấu và sắc màu của cảnh quan thiên nhiên.

>>> Nàng tiên cá – Truyền thuyết và những câu chuyện có thật trong lịch sử

Finfolk bí ẩn

Một chủng tộc thần thoại của Orkney cho thấy tất cả những ảnh hưởng vừa kể trên chính là Finfolk. Sinh vật độc nhất vô nhị của Orkney và Shetland.

Cũng như cuộc đấu tranh giữa vùng biển hoang dã, bãi đá khắc nghiệt với đồng cỏ xanh mát, nhẹ nhàng, trong những câu chuyện dân gian của Orkney luôn cho thấy một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa con người và những sinh vật ngoi lên từ biển, bước ra khỏi mặt nước và có thể sống thoải mái ở cả hai thế giới biển cả và đất liền.

Được biết đến như những phù thủy nắm giữ nhiều quyền năng, Finfolk có thể điều khiển thời tiết. Họ có thể ban thưởng cho ngư dân một vùng biển yên ả, hoặc trừng phạt họ bằng những cơn bão dữ dội.

Đôi khi, Finfolk sẽ yêu cầu người nào đó giúp đỡ, đáp lại họ sẽ trả ơn bằng các đồng tiền. Nhưng không bao giờ là đồng bạc, vì đối với Finfolk bạc rất có giá trị và họ thường không muốn chia sẻ với ai.

>>> Huyền thoại về nàng tiên cá trong nền văn hoá Nhật Bản

Người vây cá Finfolk

Không giống như người cá có chiếc đuôi cá xinh đẹp, Finfolk hoàn toàn giống con người. Họ được gọi là người vây cá, bởi vì cơ thể của họ có  những chiếc vây. Vây của Finfolk thường rũ xuống tương tự như những mảnh vải trong bộ quần áo của con người. Điều này chính là sự khác biệt giữa con người trên đất liền và Finfolk.

Finfolk còn được biết đến với một số đặc điểm khác như có khả năng xây dựng nhà cửa theo tỷ lệ cân đối và được mô tả thân hình lực lưỡng. Người vây cá cũng nổi tiếng với tốc độ chèo thuyền cực nhanh. Theo đó, Finfolk có thể vượt qua biển mà không cần đến sự hỗ trợ của cánh buồm. Người ta nói rằng họ có thể đi từ Orkney đến Na Uy chỉ với 7 lần vung mái chèo.

Đa số cư dân của quần đảo Orkney có nguồn gốc Bắc Âu, nên nước da của họ trông rất khác với Finfolk. Cụ thể là màu da của người vây cá đen hơn so với cư dân Orkney.

Ngoài ra, giữa Finfolk nam và nữ có một số điểm khác nhau. Trong đó, nam giới có da mặt đen hơn, suy tư và đôi mắt u buồn.

Họ có thể tiến hành giao dịch với con người, lấy sự giúp đỡ của mình để nhận về phần thưởng xứng đáng. Nhưng nếu như ai đó bị phát hiện đánh cá trên vùng biển của người vây cá, thì họ sẽ bị trừng phạt.

Finfolk nam là những sinh vật mang đầy lòng thù hận. Họ sẽ khoan thủng những con tàu xâm phạm lãnh thổ của mình. Và Finfolk nữ cũng thế, cả hai đều chứa đầy sự hận thù và xảo quyệt. Theo đó, họ sẽ khoan những cái lỗ rất nhỏ để con người không phát hiện ra cho đến khi giương buồm ra biền và nước từ từ chảy vào thuyền.

Nàng tiên cá yêu con người

Có rất nhiều truyền thuyết nói về nàng tiên cá theo phiên bản Finfolk. Trong đó, những người thủy thủ thường bị mê hoặc bởi vẻ đẹp hút hồn của nàng và họ đã bị kéo sâu vào trong biển cả. Nhưng không phải tất cả nàng tiên cá đều nguy hiểm.

Đối với những thiếu nữ Finfolk, mong muốn lớn nhất của họ là kết hôn với một người đàn ông trên đất liền. Vì nếu họ kết hôn với một con người, nàng tiên cá sẽ vẫn giữ được vẻ đẹp tuyệt vời của mình trong suốt cuộc đời. Tuy nhiên, nếu cô kết hôn với một Finfolk thì cô sẽ trở thành một người vợ tiều tụy và hốc hác.

>>> Châu Mỹ từng là vùng đất của những nàng tiên cá, người khổng lồ và loài rồng?

Finfolkaheem: Vương quốc dưới nước của Finfolk

Finfolk có vương quốc riêng của mình, nó được gọi là Finfolkaheem. Chúng ta cũng tìm thấy điều tương tự trong một số câu chuyện Bắc Âu về vùng đất “Álfheimr”, quê hương của người Alfar hay người Elf.

Finfolkaheem là một thiên đường dưới nước. Đây là nơi tuyệt đẹp với những khu vườn rực rỡ có rất nhiều thực vật biển mang vẻ đẹp lộng lẫy. Tại đây, Finfolk sống trong ngôi nhà làm bằng san hô. Họ cũng có những ngôi nhà to lớn như lâu đài, và chúng được trang trí bằng ngọc trai và đá quý.

Điều đặc biệt là những viên ngọc trai này có kích thước khổng lồ và to bằng một tảng đá. Có một số người nói rằng, các nàng tiên cá thích nghiền nát ngọc trai để thoa lên đuôi, khiến chúng lấp lánh và lộng lẫy.

Ở khu vực trung tâm của Finfolkaheem là một cung điện rực rỡ được xây dựng bằng pha lê. Nó có thể phát sáng hoặc phát quang sinh học.

Bên trong cung điện là một phòng hòa nhạc và sân khấu lớn. Những tấm rèm trang trí sân khấu cũng lung linh và phát sáng, vì chúng được làm từ loại vải sáng máu của phía Bắc Orkney.

Hildaland – Ngôi ngà mùa hè của Finfolk

Finfolk thích sống ở Finfolkaheem trong những tháng mùa Đông. Riêng những ngày mùa hè họ sẽ đi đến Hildaland.

Đây là một vùng đảo thiên đường xinh đẹp. Tên của nó có nghĩa là “vùng đất vô hình”. Cái tên này xuất phát từ tiếng Iceland “Huldufólk”, nghĩa là “người vô hình”. Trong tiếng Iceland, từ “Huldufólk” là thuật ngữ chỉ yêu tinh và các sinh vật thần thoại vô hình mà mắt người không thể nhìn thấy.

Cũng giống như trong truyền thuyết và cổ tích của con người, Hildaland đôi lúc có thể được trông thấy. Người ta nói rằng đảo thiên đường này sẽ xuất hiện khi một con tàu đi vào màn sương mù trên biển. Khi sương mù tản đi, mọi người trên tàu sẽ nhìn thấy một hòn đảo lấp lánh, huyền diệu trước mắt mình.

Orkney là một quần đảo nhỏ nằm ở điểm giao nhau của biển Bắc và Đại Tây Dương. Nơi đây có nền văn hóa truyền thống dân gian vừa độc đáo vừa hấp dẫn.

 

Tú Văn, theo OC