Mỹ – Trung giằng co trên mọi phương diện

Xung đột Trung – Mỹ hiện đã trở thành đặc điểm cốt lõi của cục diện thế giới hiện nay.

Tờ Wall Street Journal tại Mỹ có phân tích cho rằng, từ các sự kiện trong thời gian qua cho thấy cuộc chiến giằng co giữa Mỹ và Trung Quốc đã khai triển toàn diện.

Thách thức mới nhất của Mỹ đến từ ​​nhà cầm quyền Trung Quốc là về quân sự. Tuần trước, Lầu Năm Góc đã hủy bỏ lời mời Trung Quốc tham gia tập trận quân sự Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) để phản đối nhà cầm quyền Trung Quốc vi phạm cam kết, liên tục có hành động quân sự hóa biển Đông.

Để bày tỏ sự không hài lòng, vào cuối tuần này Mỹ sẽ đưa hai tàu chiến vào quần đảo Hoàng Sa. Bắc Kinh tuyên bố sẽ điều tàu chiến “đuổi chúng đi”.

Về vấn đề Triều Tiên, chính quyền Trung Quốc dường như đang phá rối Hội đàm Trump – Kim. Sau hai chuyến thăm Trung Quốc, Kim Jong-un lại đổi giọng ngạo mạn và khiêu khích Mỹ. Có lý do để suy đoán rằng, phía Trung Quốc đã cảnh báo Kim Jong-un không nên đi quá xa trong giao dịch với Mỹ.

Tuần trước, việc Triều Tiên kêu gào một cuộc đối đầu hạt nhân với Mỹ đã khiến Trump đáp lại bằng hủy bỏ Hội đàm Trump – Kim. Sau đó Bình Nhưỡng phải thay đổi thái độ mềm mỏng như cũ, và Hội đàm Trump – Kim đã nối trở lại. Tuy nhiên, qua vấn đề này Bắc Kinh đã gửi thông điệp: Nhà cầm quyền Cộng sản Trung Quốc không muốn bị gạt ra rìa thượng đỉnh Mỹ – Triều Tiên. Họ yêu cầu phải có một vị trí. Do đó, rất có thể sau Hội đàm Trump – Kim sẽ lại có đàm phán bốn bên Mỹ – Triều Tiên – Hàn Quốc – Trung Quốc.

Trung Quốc cũng gây nhiều thách thức cho Mỹ trong lĩnh vực kinh tế. Sau khi ông Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân của Iran, nhiều công ty châu Âu đã rút khỏi Iran vì lo ngại bị cấm vận kinh tế. Bắc Kinh lập tức lợi dụng cơ hội này để nhảy vào Iran.

Trên tất cả những thách thức này, nổi bật nhất là cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh. Cuộc chiến này vẫn đang diễn ra, kết quả như thế nào vẫn chưa thể biết được.

Ban đầu chính quyền Tổng thống Trump đe dọa sẽ đánh thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc, nhưng sau khi Trung Quốc hứa sẽ giảm thâm hụt thương mại thì vấn đề này đang tạm thời được dừng lại. Mới đây, ngày 29/5, Nhà Trắng lại tuyên bố sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp trừng phạt thương mại với Trung Quốc, và cho biết sẽ tiếp tục vụ kiện chống Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ cảnh báo bất cứ thỏa thuận nào giữa Mỹ và Trung Quốc cũng sẽ cần “một cấu trúc khác”, làm gia tăng lo ngại đối với tiến trình đàm phán thương mại giữa hai nước.

Một thách thức lớn hơn từ Trung Quốc là: không giống như Liên Xô trong thời Chiến tranh Lạnh, chính quyền Trung Quốc hiện nay không chỉ đơn giản là tìm cách giành giật lợi thế theo những quy định quốc tế hiện hành, mà họ còn tìm cách viết lại các quy tắc này để có lợi cho họ. Điều này định trước cuộc chiến Trung – Mỹ sẽ còn giằng co kéo dài.

Tú Văn (t/h)