4 trí tuệ xử thế của người xưa rất đáng để hậu thế suy ngẫm

“Thái căn đàm” là tập sách trích dẫn tổng kết những kinh nghiệm về sự tu dưỡng, làm người, đối nhân xử thế, là “kỳ trân bảo huấn” từ xưa để lại. Cuốn sách này ẩn chứa trí tuệ cao thâm sâu rộng của người xưa, trong đó có 4 trí tuệ lớn trong việc đối nhân xử thế, rất đáng để chúng ta ngẫm nghĩ.

1. Giữ nết thật thà, chất phác

“Nhân chi sơ, tính bản thiện”, con người khi chưa lún sâu vào sự đời thì rất ít chịu sự “tiêm nhiễm” của xã hội. Nhưng khi trải qua bao thế sự xoay vần, thì tâm cơ cũng theo đó mà ngày càng tăng lên.

Vì thế, làm người đừng bao giờ quên đi tâm nguyện lúc đầu. Hiểu sâu xa một chút, không quên tâm nguyện lúc đầu chính là học cách khiêm nhường, học cách không khoe mẽ bản thân.

Dù có trải qua bao thế sự xoay vần, vẫn luôn giữ một tâm hồn trong trẻo, thanh khiết như chưa từng bị nhuốm bẩn trong thế giới này.

Bởi người càng thiện lương, thì càng không bị ai làm tổn thương hay sát hại; nhưng người càng khoe khoang, thì chỉ càng khiến người ta đố kỵ.

Con người sống trên đời không phải càng khoa trương càng tốt, cũng không phải việc gì cũng thận trọng, chịu oan ức để cầu toàn thì có thể sống yên phận. 

Trong nhiều trường hợp, tốt hơn hết là nên giữ vững bản tính thật thà, chất phác và thái độ cởi mở của mình.

Một người thật thà chất phác, nhìn bề ngoài có vẻ hiền lành ngu ngốc, nhưng lại giống như thỏi vàng, lúc nào cũng tỏa ra ánh sáng rực rỡ.

Núi không nói mình cao lớn nhường nào, sông không tự nói mình thâm sâu bao nhiêu, người thật thà chất phác, chỉ cần không màng danh lợi, tự ắt tâm sẽ an nhiên.

Giữ nết thật thà chất phác là đạo xử thế tốt đẹp, cũng là cảnh giới cực cao khi làm người.

2. Nghe được lời khó nghe

Trong cuộc sống, khó tránh khỏi đôi lúc phải nghe những lời khó nghe, gặp phải những chuyện không vừa ý. Tuy nhiên, những phiền phức này thực ra là cách để chúng ta mài giũa bản thân, tu tâm dưỡng tính.

Có câu: “Trung ngôn nghịch nhĩ lợi vu hành, lương dược khổ khẩu lợi vu bệnh”, ý rằng lời nói ngay nghe chướng tai, nhưng có thể dẫn dắt hành vi của người ta ; thuốc tốt có vị đắng, nhưng chữa được bệnh.

Lời ngọt ngào thì ai chẳng thích nghe. Nhưng nếu lúc nào cũng chỉ nghe thấy lời ngọt ngào êm tai, chuyện gì cũng hài lòng vừa ý, vậy thì chẳng khác gì chìm đắm trong độc dược, vô cùng nguy hiểm.

Con người khi rơi vào nghịch cảnh, hãy học cách nhẫn nại chịu đựng, vững vàng kiên trì. Còn khi gặp thuận cảnh, có thể giữ được sự tỉnh táo, giữ vững ý định ban đầu.

Thực ra làm người không nên “giấu lỗi, sợ phê bình”, cần phải nghe được cả những lời khó nghe và những lời tốt đẹp. 

Đối mặt với khuyết điểm của bản thân, cho dù rơi vào tình cảnh nào, cũng cần giữ tâm được bình thản, không quan tâm thiệt hơn; cũng như không vì mọi chuyện suôn sẻ mà tự kiêu tự mãn, không vì thất bại mà gục ngã hoàn toàn.

“Nghe được lời khó nghe”, là cách để một người có thể đi được lâu, đi được xa hơn.

Biết tiến biết thoái

Có câu nói rằng: “Mọi con đường đều dẫn đến thành Rome”, đường đời tuy có nghìn vạn lối đi, nhưng thực tế không phải lối đi nào chúng ta cũng có thể bước một cách tùy ý. Hãy cẩn thận kẻo “sai một ly, đi ngàn dặm”.

Đi theo con đường nào, phải lựa chọn thật kỹ lưỡng. Một khi đã chọn xong rồi thì bất luận là con đường đó bằng phẳng hay nhấp nhô, chúng ta đều phải ung dung đối diện.

Cho dù là “xuân phong đắc ý” đều phải giữ chừng mực, càng ở trong thuận cảnh, càng phải giữ tâm tĩnh lặng. Còn nếu rơi vào nghịch cảnh, thì phải dốc lòng hăng hái.

Khi chúng ta đối diện với vinh nhục được mất, có thể rộng lượng ung dung, đường đời sẽ càng bình lặng.

Tận hưởng sự tự tại

Nếu một người có thể tự do tự tại, như một con thuyền độc mộc không dây trói buộc trôi theo những con sóng, thì nội tâm người đó thực giống như một cái cây đã hóa tro bụi, không quan tâm đến thành bại, khen chê của người đời.

Vì con người sống trên đời, khó vượt qua nhất chính là hai chữ “danh lợi”, khó buông bỏ nhất chính là “vinh nhục được mất”. 

Nếu một người mà tâm quá coi trọng danh lợi và được mất, thì người đó lúc nào cũng sẽ bị ưu phiền và bất mãn bủa vây.

Sống nơi trời cao biển rộng, có nhiều điều là không thể thay đổi, nhiều điều là bất đắc dĩ, như thanh gỗ lập lờ trôi, mặc thế sự đưa đẩy. 

Tuy nhiên chỉ cần chúng ta vững tâm, mọi thứ sẽ đi theo đúng hướng.

Làm người hãy tự biết cân bằng địa vị của mình, đừng cưỡng cầu những thứ không thuộc về mình, như vậy phong thái sẽ ngày càng khoáng đạt, tận hưởng thêm nhiều niềm vui trong cuộc sống.

Vạn sự tùy duyên, hãy để mọi chuyện đến và đi một cách tự nhiên, đó chính là một phần thái độ trong cuộc sống, cũng là sự tự tu dưỡng mà mỗi người cần phải có để thân tâm đạt được an nhàn tự tại.

Tuệ Tâm (Theo Secret China)