thanh lịch

có hay không thanh lịch?

cũng là ca dao về nếp sống Thanh lich đất thăng long. Nhưng thế nào là thanh lịch ? có hai cách giải thích, một số nhà nghiên cứu cho rằng thanh lịch là người có đạo đức, văn hóa, có chữ nghĩa, ý nói có đức sống cao đẹp. Vì có gốc chữ Hán nên một số khác lại tyasch ra hai chữ để giải thích từng chữ mooht. Theo họ, Thanh có nghĩa là biết trọng điều thanh cao trong tư tưởng, thanh đạm, thanh bạch trong cuộc sống đời thường, thanh nhã trong cử chỉ hành vi, nói năng. Còn lịch là lịch lãm, lịch thiệp, lịch sự… Rồi họ chỉ ra, muốn có thanh thì phải rèn luyện, muốn có lịch thì phải từng trải, biết sàng lọc và tích lũy kinh nghiệm…

Thanh lịch cần hiểu rộng, nó không chỉ là ứng xử, giao tiếp mà còn là cách ăn mặc, kiểu mặc, nếp nhà…. Thanh lịch xuất hiện từ đòi hỏi chính cuộc sống nhưng cũng rất có thể

phạm đình hổ trong “vũ trung tùy bút ” từng viết “khi uống rượu người ta chỉ uống bằng cốc nhỏ, uống cho mặt bừng khí và nếu uống say quá bị chê cười”. về thú chơi hoa cây cảnh ông viết: “người xưa cũng thường cho tinh thần đi chơi ngoài cảnh vật, trong cách chơi mà vẫn ngụ ý về thế giáo thiên luân. Vậy nên mượn khóm hoa tảng đá để ký thác điều cao cả”.

Nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa Toàn Ánh biên khảo món ăn sau bữa cỗ của nguwfoi Hà nội như sau: “Khi mãn tiệc, đồ tráng miệng, một đĩa đào nguyên trái được bưng len , bên cạnh đĩa đựng cơm nếp nóng. Thực khách không quen lại phải chờ để hiểu không lẽ nào ăn đào với cơm nếp! Thì ra không phải: đào thường có lông như lông măng, nếu cứ ăn sẽ rát lưỡi…phải cầu kỳ lấy trái đào lăn vào cơm nếp nóng, lông đào sẽ dính vào cơm nếp”.

Kể từ khi Thăng long trở thành kinh đô Đại Việt, các làng nghề thủ công của các làng nghề gốc Thăng Long bước đầu hình thành nền kinh tế hàng hóa. Dù bị văn hóa làng xã chi phối nhưng nền kinh tế hàng hóa cũng đã tạo ra sự khác biệt trong nếp nghĩ, lối sống của cư dân Thăng Long. Theo thời gian, kinh tế, hàng hóa Thăng LOng ngày càng phình to thì hố ngăn cách giữa văn hóa đô thị với nông thôn dù còn nhập nhằng nhưng đã rõ nét bởi nền kinh tế hàng hóa đòi hỏi phải có văn hóa tương ứng. Cùng với kinh tế hàng hóa, nhũng quy tắc của Phật giáo và Nho giáo trong trị quốc từ những triều đại phong kiến, nhất là triều Lê với các huấn điều, chỉ dụ, luật lệ có tác động mạnh đến lối sống đô thị hơn các vùng quê vò “gần lửa thì rát mặt”. Thương mại phát triển phải có cạnh tranh nên sinh ra “buôn có bạn, bán có phường”, câu thành ngữ không chỉ mang ý nghĩa sự liên kết là cần thiết mà còn phải biết nhìn nhau, đó chính là văn hóa thương mại của tầng lớp thị dân. Văn hóa nội sinh do bốn yếu tố: Luật lệ, kinh tế, phong tục và tôn giáo, Thăng Long có đủ bốn yếu tố này, nhưng Thăng long có tới ba nghề “sĩ, công, thương”, lại thêm văn hóa nước ngoài thì chắc chắn lối sống phải khác với các vùng quê chỉ có nghề nông. Có thể khẳng định văn hóa bác học của tầng lớp tinh hoa đã ảnh hưởng rất lớn tới sự hình thành lối sống và tính cách cư dân Tăng long nhiều hơn bất cứ vùng đất nào trên đại việt.

đầu thế kỷ 21, thanh lịch là bóng chim, tăm cá”. hà nội đáng thương đăng trên báo hà nội mới năm 2012, nhà văn Trần chiến viết “người hà nội hằng tự hào về truyền thống thanh lịch , hội tụ kết tinh lan tỏa của mình. Điều đó là có thật. Nhưng còn một sự thật khác, là tứ xứ đổ về đây khai thác, tận dụng, bòn rút thành phố…nó làm cái thành phố luộm thuộm, tự phát nhem nhếch hơn.