Taliban bắt chước chiến lược “lấy nông thôn vây thành thị” của Mao Trạch Đông?

Taliban lần này đã sử dụng phương thức “lấy nông thôn vây thành thị”, đoạt được hàng chục tỉnh thành và dễ dàng giành được chính quyền ở Afghanistan. Khẩu hiệu họ thường dùng là “Đoàn kết tất cả các lực lượng có thể đoàn kết”, thậm chí còn tự xưng là đầy tớ của nhân dân. Điều này được cho là đang bắt chước chiến lược cướp chính quyền của Mao Trạch Đông.

Lực lượng vũ trang Taliban đã kiểm soát hơn 90% các cơ quan chính phủ ở Afghanistan chỉ trong vòng 10 ngày, chiến dịch thần tốc của nó đã khiến Nhà Trắng phải kinh ngạc. 

Theo tờ The Sun của Anh, người phát ngôn của Taliban, Suhail Shaheen đã nói với các phóng viên: “Chúng tôi tin rằng tài sản và tính mạng của người dân Afghanistan ở thành phố Kabul được an toàn. Chúng tôi sẽ không trả đũa bất cứ ai. Chúng tôi là đầy tớ của nhân dân và đất nước này”. 

Ông ta còn nói: “Ban lãnh đạo của chúng tôi đã chỉ thị cho quân đội ở bên ngoài Kabul và không tiến vào thành phố. Chúng tôi đang chờ đợi sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình”. Sohail Shaheen nói thêm rằng không loại trừ khả năng sử dụng các hình phạt hành quyết công khai và cắt cụt chân tay.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Khổng, một học giả độc lập về Trung Quốc, nói rằng Taliban luôn sử dụng những lời ngon tiếng ngọt để đánh lừa thế giới, nhưng những lời hứa của bọn họ thật khiến người ta khó lòng tin tưởng.

“Hai ngày qua, trên Internet truyền tải một số ngôn luận mới nhất của Taliban, rốt cuộc đó là những lời đường mật lừa gạt thế giới, hay là bọn họ thực sự muốn thay đổi, trước mắt vẫn chưa thể biết được. Nhưng ít nhất chúng ta có thể thấy rằng, một lực lượng chính trị dựa vào vũ lực để giành lấy chính quyền, thì tất nhiên sẽ sử dụng bạo lực để bảo vệ chính quyền đó”.

Năm đó, khi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) giành chính quyền ở Trung Quốc năm 1949, họ đã hứa hẹn với các nhà tư bản và trí thức rằng sẽ không trả thù bất cứ ai và cùng nhau xây dựng lại đất nước. Nhưng vài năm sau, ĐCSTQ liên tiếp phát động nhiều cuộc vận động chính trị, trừ diệt hết thảy những nhà tư bản và những người có ý kiến bất đồng.

Mới đây, truyền thông nhà nước Trung Quốc đối với hành vi cướp chính quyền Afghanistan của Taliban, đã gửi đi một bức thư “chúc mừng” Taliban, họ cũng đề cập rằng chiến thắng của Taliban dựa trên kinh nghiệm của các cựu lãnh đạo ĐCSTQ. 

Trang web tin tức đa chiều “Dwnews.com” có trụ sở tại Bắc Kinh đã đăng một bài bình luận hôm 17/8 với tựa đề “Cùng là ‘nông thôn vây thành thị, khác biệt giữa Taliban đọc ‘Mao tuyển’ và ĐCSTQ ở chỗ nào?”, bài viết khẳng định, cục diện trước mắt đã biểu thị công khai rằng cuộc đối đầu giữa quân Mỹ và Taliban ở Afghanistan trong suốt 20 năm cuối cùng đã đến lúc Mỹ phải cuốn gói về nước. 

Taliban gây dựng sự nghiệp từ nông thôn Afghanistan, và 2 lần từ nông thôn mà bao vây thành thị, cũng khiến không ít người thấy được kế hoạch “nông thôn vây thành thị”. Nghe nói Taliban đã bắt đầu đọc “Tuyển tập Mao Trạch Đông” (gọi tắt là Mao tuyển) từ những năm 1990. “Có vẻ như Taliban đang tái diễn cuộc quyết chiến cuối cùng của chiến tranh giải phóng Trung Quốc ở Afghanistan”.

Bình luận: Dùng vũ trang cướp chính quyền tất sẽ dựa vào bạo lực để duy trì chính quyền

Ông Khổng dự đoán rằng, một tổ chức dùng vũ trang để giành lấy chính quyền thì chắc chắn sẽ dựa vào bạo lực để duy trì chính quyền đó.

“Trong vài năm tới, Afghanistan dưới sự cai trị của Taliban vốn tôn sùng bạo lực và vũ lực quá mức, chắc chắn sẽ khiến cho tự do, dân chủ và pháp trị không thể nào duy trì tiếp được. Chính quyền bước ra từ báng súng thì tất nhiên sẽ dùng báng súng để bảo vệ chính quyền”.

Ngày 15/8 theo giờ địa phương, Taliban đã tiến vào Phủ tổng thống của Afghanistan. Sau đó, người phát ngôn của Taliban đã nói với đài Al Jazeera rằng, chiến tranh ở Afghanistan đã kết thúc, hình thức thống trị và bộ máy chính quyền sẽ sớm trở nên rõ ràng. 

Sohail Shaheen nói rằng còn quá sớm để nói những quan chức nào sẽ tham gia chính phủ mới. Ông cũng nói rằng Taliban hy vọng rằng một số “nhân vật nổi tiếng” cũng sẽ tham gia chính phủ. Nhưng ngoại giới vẫn nghi ngờ liệu lời hứa của Taliban liệu có được thực hiện hay không.

Taliban lên nắm quyền, đồng nghĩa với việc Trung Á trở lại thời kỳ đen tối?

Mặc dù không có bằng chứng cho thấy Trung Quốc chỉ đạo mang tính kỹ thuật giúp Taliban giành lấy chính quyền ở Afghanistan, nhưng dư luận cho rằng chiến lược và chiến thuật của cựu lãnh đạo Trung Quốc Mao Trạch Đông về cơ bản đã giúp Taliban giành chiến thắng. Tuy nhiên, trong tương lai, Trung Quốc sẽ đóng vai trò quan trọng hoặc ảnh hưởng đến Taliban về địa chính trị như thế nào, trước mắt mà nói là còn quá sớm.

Một nhà bình luận quan hệ quốc tế yêu cầu được giấu tên nói với RFA rằng: “Việc đối phó với những xung kích của chính quyền Taliban trong tương lai ở Afghanistan đối với thế giới Hồi giáo và Trung Á, tôi không nghĩ Trung Quốc có thể giải quyết vấn đề này. Sau khi Taliban chiếm đóng Kabul, họ đã đại diện cho sự xuất hiện của thời kỳ đen tối của Trung Á sau đại dịch virus corona mới. Việc Mỹ rút lui là một kế hoạch dài hạn, đã được công bố từ thời chính quyền Obama và đã trải qua một thời gian dài trì hoãn”.

Kể từ khi quân đội Mỹ và NATO rút khỏi Afghanistan, các nhóm vũ trang Taliban đã chiếm được 30 trong số 34 tỉnh thành của Afghanistan và chiếm hơn 90% các tòa nhà chính phủ. 

Một nhà bình luận ẩn danh nói với đài RFA rằng người dân Trung Quốc hiện đang thảo luận sôi nổi: “Nhiều bạn bè so sánh việc Taliban tiếp quản Kabul với thắng lợi của cách mạng Trung Quốc năm 1949, tương tự như thắng lợi ‘lấy nông thôn vây thành thị’. Quả thực có những điểm tương đồng, nhưng kiểu Taliban hóa này vẫn đang tiếp diễn ở Trung Quốc. Những điều này đều là một phần đen tối của thời kỳ Trung cổ mới. Tư duy truyền thống đặc thù của chủ nghĩa địa phương đang nhen nhóm cháy lại từ đống tro tàn”.

Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã bình luận về tình hình Afghanistan, nói rằng Trung Quốc luôn duy trì liên lạc với Taliban trên cơ sở hoàn toàn tôn trọng chủ quyền quốc gia của Afghanistan và ý chí của các đảng phái. Trung Quốc đang phát huy tác dụng mang tính kiến thiết trong việc thúc đẩy chính trị để giải quyết vấn đề Afghanistan.

Tác giả: Kiều Long

(Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả, không nhất thiết phản ánh quan điểm của BBT TinhHoa.Net)

Tuệ Tâm (Theo Secretchina)