Tại sao cha con Tập Cận Bình lại có cách xử lý vấn đề Hồng Kông khác nhau?

“Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” từ khi thẩm định đến lúc thông qua chỉ mất chưa đầy hai tuần. Có phân tích cho rằng, điều này đã hiện rõ phong cách làm việc khác biệt giữa Tập Cận Bình và người cha của mình là Tập Trọng Huân trong việc xử lý các vấn đề Hồng Kông-Trung Quốc.

Sau khi “Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” được thông qua, Bắc Kinh tuyên bố rằng Luật An ninh Quốc gia chỉ ảnh hưởng đến một số ít người. Tuy nhiên, các thành viên của Hội đồng Lập pháp phe Dân chủ Hồng Kông đã mô tả luật “An ninh Quốc gia” như một hồi chuông báo tử cho chính sách “một quốc gia, hai chế độ” của Hồng Kông. 

Trần Thục Trang (Tanya Chan), người triệu tập Hội nghị phe Dân chủ cho rằng, Luật An ninh Quốc gia đã không được Chính phủ đặc khu và Hội đồng Lập pháp xem xét. Nó cũng áp đảo cả “Luật Cơ bản” và pháp luật ở Hồng Kông, toàn diện tước đoạt đi quyền lợi cơ bản của người dân tại thành phố này.

Đài VOA đưa tin, việc thông qua “Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” đã đánh dấu thời khắc Bắc Kinh phá hủy cam kết “một quốc gia, hai chế độ” của Hồng Kông một cách không thương tiếc. 

Kèm theo cái giá phải trả chính là sự rạn nứt càng lúc càng sâu thêm trong mối quan hệ với các nước phương Tây như Hoa Kỳ và Anh. Cho thấy ĐCSTQ muốn bất chấp, kiên quyết thắt chặt kiểm soát Hồng Kông, đồng thời dồn toàn lực để thay đổi toàn diện chính trị Hồng Kông.

Có phân tích cho rằng “Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” chỉ mất chưa đầy hai tuần từ khi xem xét đến lúc thông qua, điều này đã nêu bật phong cách lãnh đạo độc đoán của Tập Cận Bình và thái độ không chút bao dung đối với những người bất đồng chính kiến của ông. 

Nó cũng cho thấy sự tương phản rõ nét so với cách xử lý các vấn đề Trung Quốc-Hồng Kông của cha ông là Tập Trọng Huân trong nhiệm kỳ của mình tại tỉnh Quảng Đông từ 1978 đến 1980.

Tại sao cha con Tập Cận Bình lại có cách xử lý vấn đề Hồng Kông khác nhau?

VOA đã dẫn lời nhà văn Đào Kiệt (Chip Tsao), một nhà bình luận thời sự của Hồng Kông nói rằng, ĐCSTQ là một quốc gia nhân trị chứ không phải là pháp trị. Đặng Tiểu Bình Khi thống trị Trung Quốc đã từng nói rằng, cải cách mở cửa sẽ không bị lung lay trong 100 năm, ĐCSTQ đối với chính sách đối ngoại luôn muốn giấu diếm ý đồ riêng, tuy nhiên, sau khi Đặng Tiểu Bình qua đời, các nhà lãnh đạo mới nhậm chức rất nhanh đã thay đổi các quy tắc này.

Lúc đó Đặng Tiểu Bình nói với người Hồng Kông rằng 50 năm không thay đổi, 50 năm không đủ thì cho thêm 50 năm nữa. Nhưng sau khi ông qua đời, cách nghĩ của ông với các nhà lãnh đạo mới lại không giống nhau. Đây mới là vấn đề lớn nhất.

Cha của Tập Cận Bình là Tập Trọng Huân đã bị ĐCSTQ bức hại, bản thân ông thì lại bị Đặng Tiểu Bình loại trừ, điều đó đã lưu lại vết thương trong tính cách và tâm lý của ông. Ông cảm thấy mình nhượng bộ như vậy là đã đủ. ĐCSTQ là chế độ nhân trị nên không còn cách nào khác. Cách suy nghĩ của ĐCSTQ hoàn toàn khác với thế giới văn minh bên ngoài.

Đường Chí, học giả Hiệp hội Quan hệ Ngoại giao Hoa Kỳ nói rằng, khi người Hồng Kông mới bắt đầu cải cách mở cửa thì nhà lãnh đạo đầu tiên họ đụng phải đó chính là Tập Trọng Huân.

Tập Trọng Huân từng là Bí thư thứ nhất và thứ hai của Tỉnh ủy tỉnh Quảng Đông từ năm 1978 đến 1980. Ngay khi ông đến Quảng Đông đã phát hiện thấy vấn đề vượt biên nghiêm trọng ở đây và thấy rằng Trung Quốc thật lạc hậu. Rất nhiều người phải rời Trung Quốc để sang Hồng Kông.

Vào tháng 6/1979, trong một cuộc họp Trung ương, Lý Tiên Niệm đã phê bình Tập Trọng Huân cùng các nhà lãnh đạo tỉnh Quảng Đông đã không thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. 

Lúc đó Tập Trọng Huân cũng xem xét lại và đề xuất ba giải pháp. Một là phát triển sản xuất, đây là cách giải quyết tận gốc, muốn mọi người có cuộc sống tốt hơn. Thứ hai là giáo dục lòng yêu nước, để mọi người tin tưởng vào bốn hiện đại hóa. Thứ ba là ‘túm đầu rắn’, làm tốt công tác ngăn chặn.

Tập Trọng Huân cảm thấy rằng có thể cho phép những người dân vượt biên tìm việc làm thông qua đặc khu (Hồng Kông), nhưng để phát triển tốt đặc khu thì cũng đòi hỏi người dân Hồng Kông phải đầu tư. Do đó, Mã Vạn Kỳ và Lý Gia Thành đã biết đến Tập Trọng Huân vào thời điểm đó.

Tại sao Tập Cận Bình và cha ông lại có thái độ và phương pháp hoàn toàn khác nhau trong việc xử lý các vấn đề Hồng Kông?

Đào Kiệt nói rằng, trong chế độ nhân trị của ĐCSTQ, người cha “tả” thì người con có thể là “hữu” mà người cha “hữu” thì người con cũng có thể là “tả”, cho nên trong lòng có thể là đang đối nghịch nhau. Tập Trọng Huân năm đó đã không học trường đại học ở những nơi như Tây Bắc Thiểm Tây nên nhân tính tương đối nhiều hơn “đảng tính”.

Đào Kiệt còn nói rằng, Tập Trọng Huân đã nhìn thấy nhiều người ở Thâm Quyến lén đi sang Hồng Kông, lúc đó mặt nhân tính của ông đã nổi lên. Hơn nữa ông cũng là người sinh trước Tập Cận Bình cả 100 năm. Có thể là ông lớn lên vào cuối triều đại nhà Thanh hoặc trong giai đoạn đầu của Trung Hoa Dân Quốc, rất có thể đã bị ảnh hưởng bởi một số tư tưởng Khổng Tử. Nhưng thế hệ lãnh đạo hiện tại của ĐCSTQ lại hoàn toàn không có loại tư tưởng này.

Thảo Nguyên (Theo NTDTV)