Sự thờ phượng cổ xưa của các tinh linh đất Genius Loci

Có lẽ một trong những người thờ phượng tôn giáo cổ xưa nổi tiếng nhất là Druids của nước Anh cổ đại. Druids được biết đến như là những người nắm giữ chức quan tư tế của các bộ tộc Celtic, trước khi Kito giáo phổ biến khắp châu Âu.

Tinh linh đất là gì?

Trước khi Kito giáo được truyền bá khắp châu u, nhiều người cổ đại tin vào Genius Loci hay còn gọi là tinh linh đất. Sông, suối, ao, hồ đều được những tinh linh nước bảo vệ.

Núi và hang động cũng được cho là nơi trú ngụ của các thần đất. Người cổ đại tin rằng hồn núi, hồn sông là những tinh linh bảo vệ các vùng đất linh thiêng. Điều này đã tạo nên một cuộc tranh luận giữa những con người dân gian và các nhà học giả.

Thực tế có quá nhiều truyền thuyết dân gian và truyện cổ tích chứng minh rằng người cổ đại châu u không chỉ tin vào tinh linh đất, mà họ còn tôn thờ các Genius Loci.

Những Genius Loci có thể đã được các vị thần ban cho người châu u cổ đại. Trong đó, nhiều vị nam thần và nữ thần của Celtic được gắn liền với một số địa điểm linh thiêng nhất định.

Các vị thần này hoàn toàn không liên quan đến các địa điểm linh thiêng hay họ thật sự là những tinh linh đất được tôn sùng? Chúng ta sẽ có được câu trả lời sau khi đi sâu vào tìm hiểu các tôn giáo cổ xưa (nơi thờ phượng các tinh linh đất) và khám phá một thế giới mà mọi thứ trong tự nhiên đã tồn tại, nơi mà bản chất tự nhiên được tôn vinh và tôn thờ.

Tính linh đất trong các văn hóa cổ đại ở Châu Âu

Có lẽ một trong những người thờ phượng tôn giáo cổ xưa nổi tiếng nhất là “Druid” của nước Anh cổ đại. Druid là những người có học thức, địa vị cao trong cộng đồng người Celt, họ có thể là nhà thơ, nhà lập pháp, thầy thuốc hay các chức sắc quan trọng trong lĩnh vực tôn giáo. Đặc biệt, Druid được biết đến như là những người nắm giữ chức quan tư tế của các bộ tộc Celtic, trước khi Kito giáo phổ biến khắp châu u.

Họ đã tập hợp và thờ phượng các vị thần trong những khu rừng nhỏ. Điều này được nhiều người nghĩ rằng nó chỉ đơn giản là việc các quan tư tế tận dụng thiên nhiên để tạo nên khu đền thờ cho riêng mình. Nhưng sự thật thì không phải là như thế.

Những tu sĩ giữ chức tư tế tin rằng cây cối cũng có linh hồn. Đó là lý do tại sao có ít nhất bảy loại cây thần Celtic tồn tại. Đó là những loài cây thiêng liêng và bất khả xâm phạm, bao gồm: Cây sồi, cây tần bì, cây cơm cháy, cây thủy tùng, cây dương tía, cây phỉ và cây táo.

>>> Những truyền thuyết Sáng thế về nguồn gốc người cổ đại Inca

Nhiều học giả phỏng đoán rằng từ Druid có nguồn gốc xuất phát từ tiếng Hy Lạp. Nó được dùng để ám chỉ những tinh linh ẩn trong cây cối giống như dryad (nữ thần cây).

Trong những ngày lễ dành cho tôn giáo ngoại lai, cây cối sẽ được trang trí bằng các dải ruy băng và những món ăn mang đi cúng dường sẽ được đặt dưới gốc cây.

Tất cả những nét văn hóa truyền thống đó cho chúng ta thấy rằng cây cối thật sự có linh hồn và rất linh thiêng, bởi chúng chính là hóa thân của các vị thần.

Người Celtic đặt tên những địa danh theo tên các vị thần và điều đó đã được lặp đi lặp lại rất nhiều lần. Nhưng nhà văn học dân gian Claude Lecouteux lại cho rằng người Celtic đặt tên cho các vị thần theo tên gọi của các nơi linh thiêng.

Lý do là vì mỗi một con sông thiêng, mỗi một mùa xuân, mỗi một ngọn núi hoặc rừng cây đều được xem là nơi trú ngụ của các tinh linh chuyên bảo vệ những địa điểm này.

Linh hồn của cây cối, sông và núi chính là những tinh linh đất được tôn thờ và gọi là các vị thần. Ví dụ nữ thần Ireland có tên Danu, bà có mối liên quan mật thiết với con sông Danube.

Không ít người cho rằng con sông được đặt theo tên của nữ thần Celtic. Điều này không sai, nhưng chúng ta cũng có thể tin vào giả định tinh linh này được gọi là Danu theo tên của con sông.

>>> Thần Inti – Vị Thần Mặt Trời đã khai sáng nền văn minh Inca

Đây chính là cơ sở tạo nên một nền tôn giáo Celtic cổ đại dựa trên những tinh linh đất. Và như vậy việc đặt tên các địa điểm theo tên của những tinh linh đất hoặc các vị thần được tìm thấy ở khắp châu u. Nhưng đó chỉ một một trong số các ví dụ cụ thể.

Ngoài ra, người Hy Lạp và người La Mã cổ đại cũng tôn thờ các tinh linh đất. Một ví dụ về sự thờ phượng tinh linh đất ở Hy Lạp và La Mã cổ đại được tìm thấy trong các bức tranh trên tường. Trên đó chứa đầy hình ảnh của các động – thực vật được cho là những tinh linh đất được đưa vào gia đình khi ngôi nhà xây dựng.

Những tinh linh này được người La Mã gọi là Lares. Họ chính là người bảo hộ cho gia đình và nhà cửa.

Theo đó, các Lares thường được mô tả bằng hình ảnh của một con rắn hoặc con thằn lằn.

Người La Mã cổ đại cũng thường xuyên tổ chức các lễ hội để tưởng nhớ và tôn vinh các Lares, bao gồm cả lễ hội Compitalia, lễ hội vinh danh Lares Compitalicii (tinh linh hộ mệnh cho cộng đồng).

Nhưng không chỉ có thế, các Lares còn có mặt trong những dòng sông, con lợn, thành phố Rome, các ngã tư đường, người đi biển, đường xá và cả cánh đồng.

Tất cả họ đều được xem là thần hộ mệnh cho các vùng đất và con người sống tại nơi đó. Nổi bật nhất chính là nữ thần tình yêu Venus, vị nữ thần được sinh ra từ những con sóng (tinh linh nước).

Những người Na Uy sống ở Bắc u cũng được biết đến với tục thờ phượng tinh linh đất. Các tinh linh này được nhắc đến nhiều trong những câu truyện cổ tích của họ, bao gồm cả Poetic Edda (tập thơ tập hợp các bài thơ cổ của Bắc u). Họ được miêu tả là những người lùn, người khổng lồ, yêu tinh và các sinh vật “siêu nhiên” khác.

Người ta cho rằng người lùn và người khổng lồ là người bảo vệ các ngọn núi, vách đá và những quả đồi. Còn yêu tinh sẽ bảo vệ những địa điểm linh thiêng trong khu rừng.

Liệu chúng có tách biệt với những vùng đất hay các tinh linh chính là người bảo vệ thực sự của núi rừng và cây cối? Đáp án thường không chắc chắn.

Tuy nhiên, có thể khẳng định một điều rằng người Bắc u cảm nhận về những tinh linh đất của họ rất mạnh mẽ, đến mức mà một điều luật đã được ban hành trong Thời kỳ Tăm tối. Luật quy định rằng bất kỳ chiếc thuyền nào cập cảng sẽ phải vứt bỏ những đồ vật được chạm khắc hình đầu rồng. Lý do là vì họ sợ phải khiến các tinh linh bảo hộ tức giận hoặc sợ hãi.

Xoa dịu các tinh linh đất – Genius Loci

Trong thời đại tôn giáo thờ phượng các tinh linh đất, trước khi xây dựng một ngôi nhà, các tinh linh đất phải được xoa dịu, tiễn đi hoặc thích nghi với tinh linh của ngôi nhà.

Riêng ở khu vực Bắc u, người ta thường thanh lọc nơi xây cất căn nhà bằng lửa. Khi này một người sẽ cầm ngọn đuốc và đi bộ xung quanh khu đất. Trong quá trình này ngọn lửa sẽ làm sạch không khí. Đó là cách mà họ chuẩn bị cho việc xây dựng một căn nhà.

Tại Thụy Điển, trước khi xây nhà ở một nơi nào đó, chủ nhà phải hỏi xin ý kiến và xoa dịu các tinh linh đất ở đó. Nếu không họ sợ rằng các tinh linh hộ vệ của nơi này sẽ phá hoại gia đình của mình bằng nhiều cách khác nhau.

Ở Nga, người ta thường ngủ vài đêm trên mảnh đất mà họ muốn xây dựng, nhằm đảm bảo rằng không có tinh linh độc ác nào trú ngụ tại đây.

Tại Phần Lan, nền móng và tường của ngôi nhà sẽ được dựng lên trước tiên. Sau đó, chủ nhà sẽ phải ngủ qua đêm ở đó để chắc chắn rằng không có tinh linh tà ác nào giận dữ khi việc xây dựng được tiến hành.

Nhưng người châu u cổ đại không chỉ chuẩn bị các nghi lễ để xoa dịu những tinh linh đất trước khi xây nhà, mà họ còn phải tiến hành việc làm này khi đi du lịch hoặc trước thời điểm ngày lễ lớn được diễn ra.

Lúc này hành động quăng đồng xu vào giếng nước hoặc đài phun nước sẽ được thực hiện. Nó làm nhiều người nhớ đến việc ném vàng hoặc các vật quý giá khác vào trong nước, để xoa dịu các linh hồn hộ vệ của nước.

Hiện nay các nhà khảo cổ học vẫn đang tìm kiếm các vật thể được ném xuống đáy hồ và đầm lầy. Những thứ từng được dùng để dâng tặng các linh hồn trong nhiều thế kỷ trước, nhằm ngăn chặn cơn giận dữ của họ.

Có rất nhiều câu chuyện kể về những người mạo hiểm đi quá xa khỏi đường mòn và cuối cùng khiến các tinh linh tức giận.

Nhưng đôi khi sự hiện diện của một người lạ mặt cũng có thể làm cho các linh hồn nổi giận. Tuy nhiên, thông thường các hành động săn bắt hoặc câu cá của một cá nhân, mà không có sự cho phép của những linh hồn mới khiến cho họ nổi cơn cuồng nộ.

Khi cơn thịnh nộ được đẩy lên cao trào, các linh hồn đất sẽ xuất hiện dưới hình dạng một con quái vật bay ra từ hang động hoặc ngoi lên trên mặt nước, để trừng trị những kẻ xâm phạm.

Tú Văn, theo owlcation