Tinh HoaTin tức thời sự 24h, tin nhanh, tin mới – Chuyện tâm linh, bí ẩn, cuộc sống
Sẽ có “biến” lớn nếu Kim Jong-un qua đời?
Trước tình trạng nguy kịch của Lãnh đạo Bắc Hàn, một số giả thiết cho rằng sau khi Kim Jong-un qua đời, sự chuyển đổi quyền lực tại Bình Nhưỡng sẽ là một cuộc đấu tranh kịch liệt giữa các phe phái, và sẽ dẫn đến hậu quả sụp đổ thô bạo của chế độ độc tài này.
Các chính khách ở Mỹ và trên toàn châu Á đang quan tâm đến thông tin tình báo cho rằng “Lãnh tụ tối cao của Bắc Hàn, Kim Jong-un có thể đang trong tình trạng hết sức nguy hiểm sau một cuộc phẫu thuật tim. Bằng cớ là ông Kim không thể xuất hiện trong dịp lễ lớn Ngày của Mặt Trời và ngày lễ sinh nhật của ông nội Kim Jong-un là Kim Il Sung (Kim Nhật Thành)”.
Sự vắng mặt của Kim Jong-un là sự việc rất đáng chú ý gần đây. Lần xuất hiện gần nhất của ông Kim là vào 11/04, trong một hội nghị của đảng Lao Động Triều Tiên. Tuy nhiên, tại Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên không mấy ai biết được sự thật, và bên ngoài cũng đang cố gắng tìm kiếm những thông tin liên quan đến sự vắng mặt này của ông Kim.
Có rất nhiều giả thiết được đưa ra, dựa theo một hay nhiều nguồn tin. Một số không đề cập đến vụ phẫu thuật, số khác cho biết các bác sĩ Pháp đã được mời sang để giải phẫu tim, thậm chí có cả giả thiết Kim Jong-un bị nhiễm virus Vũ Hán.
Về vấn đề này, Phủ tổng thống Hàn Quốc thông báo: “Chúng tôi không có bất kỳ thông tin nào để xác nhận tin đồn về sức khỏe của chủ tịch Kim Jong Un như một số báo chí đã loan tin”.
Nhìn vào thì dường như không có phản ứng nào từ phía quân đội hay lực lượng an ninh cho thấy một sự bất ổn chính trị hay đấu tranh quyền lực. Được biết, trước đây, Lãnh đạo Bắc Hàn đã từng biến mất trong suốt 40 ngày, rồi sau đó tái xuất hiện với một cây gậy sau khi trải qua cuộc phẫu thuật chân.
Sự chuyển giao quyền lực lần thứ ba sẽ không có họ nhà Kim?
Trường hợp cha của ông còn trầm trọng hơn. Tháng 08/2008, Lãnh tụ kính yêu Kim Jong Il (Kim Chính Nhật), 66 tuổi, đã từng bị đột quỵ và không thể làm việc trong nhiều tháng trời. Người anh rể Jang Song Thaek đã xuất hiện xử lý công việc thay Kim Jong Il. (Tuy nhiên, ông Jang sau đó đã bị Kim Jong-un xử tử, bị nghi ngờ là do mưu toan giành quyền lực)
Sau khi hồi phục, ông chỉ định Kim Jong-un làm người kế vị và bắt đầu sửa soạn cho việc nối ngôi. Kim con chỉ có vài năm để chuẩn bị trước khi Kim cha qua đời tháng 12/2011, và thời gian này rõ ràng chưa đủ. Sự chuyển giao quyền lực diễn ra êm thấm, và Kim Jong-un củng cố được quyền hành, mặc dù đa số những người hướng dẫn Kim Jong-un do cha ông chỉ định cuối cùng đều mất tích hoặc chết.
Việc chuyển giao quyền lực duy nhất trước đó tại Bắc Triều Tiên là vào năm 1994, khi Kim Il Sung qua đời. Ông ta không nối ngôi ai cả, mà được Liên Xô chỉ định. Vào cuối Thế chiến II, Hồng quân chiếm đóng nửa nước phía bắc bán đảo Triều Tiên, trước đó do quân Nhật chiếm giữ. Là thủ lãnh du kích có uy tín, Kim Il Sung siết chặt quyền kiểm soát và giữ được ngôi vị sau vụ xâm lăng miền Nam bất thành. Nhờ có Trung Quốc can thiệp, ông củng cố quyền hành và sau đó khôn khéo hóa giải tất cả các lực lượng đối lập, đặc biệt là phe thân Trung và phe thân Nga, tiến tới nắm quyền tuyệt đối.
Kim Il Sung bắt đầu chuẩn bị cho con trai lên nối ngôi trong nhiều năm trời, qua việc hất cẳng những nhân vật đối lập tiềm năng, đưa Kim Jong Il lên làm tổng bí thư đảng, nhờ đó có quyền bổ nhiệm các quan chức và điều hành đất nước. Sau đó, Kim Jong Il được chính thức chỉ định làm người kế vị vào năm 1980. Có tin cho rằng thực ra Kim Jong Il đã nắm quyền rộng rãi thay cha từ trước đó, nhưng khó kiểm chứng những thông tin này.
Rõ ràng không có lực lượng nào chống lại Kim Jong Il sau cái chết của Kim Il Sung. Được biết, Kim Jong Il đã dành cho người em cùng cha khác mẹ – một đối thủ tiềm năng – một chế độ lưu đày sang trọng với việc cử đi làm đại sứ Bắc Triều Tiên lần lượt ở nhiều nước châu Âu. Chính sách “quân đội trên hết” của Kim Jong Il dường như nhắm vào việc duy trì lòng trung thành của lực lượng có thể đe dọa chế độ của ông (và ông không hề có kinh nghiệm, khác với người cha).
Như vậy nếu Kim Jong-un qua đời hoặc trở nên tàn phế, lần đầu tiên Bắc Triều Tiên công khai có cuộc tranh giành quyền lực kể từ 72 năm qua (nếu tính cả thời kỳ Liên Xô chiếm đóng là 75 năm). Và đây sẽ là cuộc chuyển giao đầu tiên mà một thành viên của gia tộc có ít cơ hội chiến thắng.
Các con của Kim Jong-un còn quá nhỏ và không được công chúng biết tới. Vợ ông thì thường xuất hiện, nhưng không có quyền lực chính trị nào. Được biết. người anh Kim Jong Chul (Kim Chính Triết) không hề có ý định chấp chính, thế nên Kim Jong Il mới chọn con trai út Kim Jong-un làm người kế vị.
Trong khi đó, em gái của ông Kim, cô Kim Yo Jong (Kim Dư Chính) đóng vai trò quan trọng trong bộ máy chính quyền và mới đây đã được thăng chức. Tuy nhiên, nhưng quyền lực của cô Kim lại phụ thuộc vào người anh trai. Nếu ông Kim qua đời, rất khó để cô có thể nhân cơ hội này bước lên ngôi vị cao nhất, đặc biệt là trong một xã hội trọng nam khinh nữ như Bắc Triều Tiên. Được biết, những người phụ nữ có ảnh hưởng chính trị quan trọng xưa nay đều là vợ hay chị, em gái của nhà lãnh đạo.
Nguy cơ chế độ toàn trị Bắc Hàn sớm kết thúc, và rất có thể kèm theo bạo lực giữa các phe phái
Nếu không phải họ Kim, thì là ai? Trong suốt quá trình cầm quyền, Lãnh đạo Bắc Hàn thường xuyên cho luân chuyển và thay thế các nhân vật lãnh đạo đảng và quân đội để tránh nguy cơ tạo phản. Vì vậy công khai trở thành nhân vật số hai có thể là một “vinh dự đáng ngờ”. Do không có người kế vị rõ ràng nên những lãnh đạo ngành an ninh có thể nắm được lợi thế, tuy nhiên hệ thống này được tổ chức để mọi người kiểm soát lẫn nhau, cũng là để hạn chế mối đe dọa cho nhà cầm quyền.
Sau khi Joseph Stalin chết năm 1953, các ủy viên Bộ Chính trị đã cùng nhau chống lại Lavrentiy Beria, người lãnh đạo bộ máy an ninh mật vụ từ nhiều năm, bị nghi là sẽ thâu tóm quyền hành. Được biết, phía quân đội cũng trợ giúp nhóm này.
Một sự lãnh đạo tập thể có thể diễn ra trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, dù mọi người mong như vậy hơn là độc tài cá nhân, theo thời gian chế độ sẽ trở nên bất ổn. Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên luôn chịu đựng sự thống trị của một người duy nhất kể từ khi được thành lập cho đến nay. Ngay cả Hàn Quốc dân chủ cũng từng quen lệ thuộc vào một Lãnh đạo có quyền uy bao trùm cả hệ thống. Hơn nữa, với tính chất toàn trị của chế độ Bắc Triều Tiên, những nhân vật có tham vọng chính trị phải dòm ngó ngôi vị cao nhất bởi vì “đứng thứ nhì không thể an toàn”!
Kết quả có thể là một cuộc chiến kéo dài đầy bất ổn. Cho dù người ta hy vọng vào một người kế vị tân tiến và tự do, nhưng đây là giả thiết ít có khả năng xảy ra nhất. Tốt nhất có thể là một sự chuyển đổi kéo dài, trong đó không ai mạo hiểm chọc giận các tầng lớp ăn trên ngồi trước và các phe phái thống trị, đừng nói gì đến việc có đủ thẩm quyền để áp đặt giải trừ vũ khí hoặc những cải cách khác gây bất bình. Điều này khiến cho các cuộc đàm phán Trump-Kim bị dở dang, không thể kết thúc được.
Trên thực tế, một sự kiện tương tự đã diễn ra vào năm 1994. Kim Il Sung sẽ phải gặp gỡ tổng thống Hàn Quốc Kim Young Sam (Kim Vịnh Tam). Tuy nhiên nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên qua đời hai tuần trước đó, và quan hệ giữa hai nước Triều Tiên nhanh chóng xấu đi. Kim Jong Il sau đó đã gặp người kế nhiệm tổng thống Kim Young Sam là ông Kim Dae Jung (Kim Đại Trung), nhưng cuộc tiếp xúc này không mang lại nhiều lợi ích về lâu về dài. Cuộc gặp thượng đỉnh sau đó với người kế nhiệm của ông Kim Dae Jung cũng vậy. Mười một năm trôi qua trước khi diễn ra cuộc họp thượng đỉnh liên Triều giữa Kim Jong-un và tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.
Trường hợp xấu nhất trong chuyển đổi quyền lực là một cuộc đấu tranh kịch liệt giữa các phe phái, một sự sụp đổ thô bạo của hệ thống chính trị Bắc Triều Tiên. Kết quả là luồng người tị nạn ồ ạt, các vũ khí nguyên tử, hóa học và sinh học được buông lỏng, các trận đánh vượt ra ngoài biên giới và áp lực khiến cả Trung Quốc và Hàn Quốc đều can thiệp. Cách đây bảy năm, chuyên gia Bruce Bennett khi chuẩn bị một báo cáo chi tiết cho Rand Corporation về khả năng Bắc Triều Tiên sụp đổ, đã cảnh báo: “Có một khả năng hợp lý là chế độ toàn trị Bắc Triều Tiên sẽ kết thúc trong tương lai gần, và rất có thể kèm theo bạo lực, biến động đáng kể”.
Tất nhiên tất cả những suy đoán trên đây có thể không xảy ra. Mặc dù sự vắng mặt của Kim Jong-un cho thấy có điều gì đó không ổn, thì sự cố dường như không lớn lắm, và cuộc sống ở Bắc Triều Tiên vẫn có thể tiếp tục như trước.
Cuộc đấu tranh giữa các phe phái có thể không tốt cho người dân Bắc Triều Tiên, nhưng một sự chuyển đổi lộn xộn lại còn tồi tệ hơn. Một sự sụp đổ chế độ không nhất thiết diễn ra một cách êm ái hay được thay thế bằng một chế độ khác hòa dịu hơn.
Liên quan đến vấn đề này, National Interest kết luận, bây giờ tất cả những gì người dân Bắc Triều Tiên cũng như thế giới có thể làm là chờ đợi. Và hy vọng rằng tập mới nhất của bộ phim đang diễn ra ở Bắc Triều Tiên sẽ kết thúc một cách hòa bình.
Thiện Thành (t/h)
