Người biểu tình Hồng Kông đang thích nghi để tiếp tục cuộc chiến trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung

Hàng triệu người tuần hành ở Hồng Kông, cảnh tượng hơi cay nhấn chìm đường phố, và các cuộc bao vây Đại học nhiều ngày đã yên ắng trở lại. Cuộc biểu tình ở Hồng Kông đang thay đổi theo thời đại.

Hai yếu tố chính ảnh hưởng đến sự thay đổi này là: Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đe dọa Hồng Kông và thế giới bằng Luật An ninh Quốc gia, và căng thẳng Mỹ – Trung đang leo thang.

Những bước ngoặt gần đây mang đến một làn sóng mới cho cuộc đấu tranh dân chủ ở Hồng Kông, khi những người biểu tình đang dần thích nghi để tiếp tục đấu tranh đòi lại quyền tự chủ trong môi trường mới.

Cơ quan lập pháp bù nhìn Trung Quốc đã ban hành Luật An ninh Quốc gia mới tại Hồng Kông, thông qua với 66 điều khoản nhằm mục đích hình sự hóa các hành vi, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các lực lượng nước ngoài.

Luật đều có nội dung mơ hồ, trong khi lại được kèm theo bằng các hình phạt nghiêm khắc. Bản án tối đa là tù chung thân, trong khi điều kiện tiên quyết cho các cáo buộc vi phạm là: Bất cứ điều gì làm mất lòng chính quyền Trung Quốc.

Luật an ninh mới trao quyền hạn tối đa cho chính phủ, xử phạt bất kỳ ai bị nghi ngờ là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Các nghi phạm có thể bị chính quyền nghe lén và giám sát. Quản lý của các tổ chức phi chính phủ, và các cơ quan tin tức sẽ được củng cố lại và bị kiểm soát. Những người bị coi là có tội sẽ không được phép ra tranh cử. Người vi phạm sẽ bị một ủy ban đặc biệt do chính quyền điều hành xét xử. Luật an ninh mới áp dụng cho cả người Hồng Kông và người nước ngoài.

Bất chấp cục diện bất ổn, trưởng đặc khu Hồng Kông Carrie Lam khẳng định Luật An ninh Quốc gia chỉ nhắm vào một nhóm thiểu số cực đoan. Tuy nhiên, hành động của bà rõ ràng cho thấy những ý định khác.

Luật mới được thông qua vào ngày 1/7. Kể từ đó, chính phủ Hồng Kông đã liên tục thực thi hình sự hóa các quyền cụ thể theo Luật An ninh Quốc gia.

Khẩu hiệu phổ biến như, “Hồng Kông tự do, Cách mạng thời đại chúng ta,” đều bị coi là bất hợp pháp theo Luật An ninh quốc gia.

Theo luật mới, nhiều người đã bị bắt vì dán các logo khẩu hiệu ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông như, “Hồng Kông tự do” hoặc “Hồng Kông độc lập”.

Chính phủ Hồng Kông và Trung Quốc gây áp lực bằng các tuyên bố nhằm bóp nghẹt phong trào dân chủ. Điều đó gây ảnh hưởng hữu hình lên phong trào phản kháng.

“Có cảm giác như chúng tôi đang bước vào bóng tối, nhưng chúng tôi không biết kết thúc là gì. Ngay bây giờ, chúng tôi đang tìm phương cách mới để phản kháng trong khi vẫn sống dưới luật mới này”, Theresa 23 tuổi, nói với Epoch Times Hồng Kông ngày 1/7.

Dù cho những lời phản đối trong có vẻ đã yên ắng hơn, nhưng thực tế lại không như vậy.

Ngày 12/7, chiến dịch ủng hộ dân chủ Hồng Kông đã tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên. Một động thái củng cố chiến lược phiếu bầu của Hồng Kông, nhằm tìm ra những ứng cử viên tốt nhất cho cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp (LegCo) vào tháng 9 tới. Nó là một phần của chiến lược, nhằm bảo đảm đa số người ủng hộ dân chủ trong Hội đồng Lập pháp, một kế hoạch có tên là “35 cộng”.

Tuy nhiên, hôm 11/7 bà Lâm lại tuyên bố 600.000 cư dân Hồng Kông đã bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử sơ bộ có thể vi phạm Luật An ninh Quốc gia.

“Phiếu bầu của chúng tôi là tiếng nói của chúng tôi với cộng đồng toàn cầu. Trước mối đe dọa rùng rợn của Bắc Kinh, chúng tôi quyết định không đầu hàng”, Hoàng Chi Phong tuyên bố giữa thành trì những người áo đen tại cuộc họp báo đầu tiên của các ứng cử viên ủng hộ dân chủ.

Phớt lờ các yếu tố bên ngoài, chính quyền thường làm bất cứ điều gì họ muốn. Như thường lệ, họ gắn mác không hợp lệ cho bất kỳ ứng cử viên nào mà họ thấy ‘chướng mắt’. Nhưng năm nay, Mỹ sẽ theo dõi chặt chẽ các cuộc bầu cử. Bước tiến quan trọng này đã định hình chiến lược của người biểu tình ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông.

Ngay sau khi bà Carrie Lam đe dọa, trừng phạt ứng cử viên ủng hộ dân chủ theo Luật An ninh Quốc gia vì tham gia bầu cử ở Hồng Kông, Tổng thống Donald Trump đã thông qua đạo luật, thu hồi các cơ chế ưu đãi đặc biệt mà Mỹ từng dành cho Hồng Kông. Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng lên án động thái của bà Lâm và cảnh báo rằng, Mỹ sẽ theo dõi chặt chẽ diễn biến cuộc bầu cử ở Hồng Kông.

Một tập hợp gồm 16 ứng cử viên được đề cử dự kiến ​​sẽ bước ra tranh cử vào mùa thu này, họ đã đặt tên cho hoạt động của mình là chiến dịch biểu tình – còn được gọi là người địa phương. Họ đại diện cho giới trẻ, dám đứng lên vì dân chủ của Hồng Kông, phản đối ĐCSTQ mạnh mẽ hơn các nhà lập pháp dân chủ truyền thống. Chỉ có một ứng cử viên là trên 30 tuổi, còn lại tất cả đều dưới 30 tuổi.

Mặc dù mục tiêu của họ đều là vì dân chủ của Hồng Kông, nhưng vẫn có sự khác biệt giữa các nhà hoạt động dân chủ cũ, và các nhà hoạt động trẻ mới. Chiến dịch cũ đã hoạt động trong chính phủ kể từ khi Anh bàn giao Hồng Kông cho Trung Quốc từ năm 1997, trong khi các nhà hoạt động trẻ lại được sinh ra vào khoảng năm 1997.

Sự bất đồng của họ vô tình lại phù hợp với ý muốn của ĐCSTQ. Các nhà lập pháp cũ có xu hướng thỏa hiệp với Trung Quốc. Còn chiến dịch biểu tình mới mang lại thách thức cho ĐCSTQ nhiều hơn.

“Chúng tôi tin rằng, cách truyền thống mà các chính trị gia cũ thường áp dụng đã không còn hữu ích, và nó vô nghĩa trong thời đại này”, Sunny Cheung – 24 tuổi cho  biết: Anh đã từ chối cơ hội học thạc sĩ tại Đại học Johns Hopkins để chống lại ĐCSTQ tà ác, theo Reuters.

“Dưới sự đàn áp của Bắc Kinh, chúng tôi không còn không gian và bất kỳ cơ hội nào để thực thi địa chính trị phân mảnh. Đã đến lúc chúng tôi phải tăng cường tình đoàn kết”, Hoàng Chi Phong tuyên bố.

Các cuộc bầu cử sơ bộ gần đây cho thấy, các cử tri thất vọng với thái độ ôn hòa của Hồng Kông, và càng thất vọng hơn đối với các chính trị gia dân chủ truyền thống.

Dữ liệu cuối cùng từ cuộc bầu cử sơ bộ vẫn chưa được công bố. Nhưng những con số gần đúng cho thấy, chiến dịch biểu tình thống trị các phiếu bầu phổ thông, báo hiệu ước muốn nhiều người đấu tranh cứng rắn hơn cho nền dân chủ Hồng Kông, để đại diện cho họ trong Hội đồng Lập pháp. Nó báo hiệu rằng, ngay cả với Luật An ninh Quốc gia mới được áp đặt, những người biểu tình ở Hồng Kông vẫn muốn tiếp tục cuộc chiến.

“Tôi hy vọng thế hệ mới có thể đáp ứng tiếng gầm giận dữ của thời đại, và có thể chống lại Hội đồng Lập pháp bằng các phương pháp và ý thức hệ mới,” nhà lập pháp dân chủ đương nhiệm Helena Wong, 61 tuổi, nói với Reuters. Hoàng Chi Phong đã không giành được một đề cử nào cho cuộc bầu cử tháng 9 tới.

Các ứng cử viên dân chủ kỳ cựu như James To, Lam Cheuk-ting, Gary Fan và Alvin Yeung đều hoạt động kém, lời kêu gọi dân chủ ôn hòa của họ đã không còn hấp dẫn được các cử tri trẻ tuổi.

Trong cuộc họp báo cho chiến dịch biểu tình, một phóng viên đã hỏi Eddie Chu – một thành viên hiện tại của Hội đồng Lập pháp về lý do tại sao anh có mặt ở đó, vì  anh là thành viên chiến dịch biểu tình duy nhất trên 30 tuổi.

Trước khi có câu hỏi trực tiếp từ một phóng viên, anh vẫn giữ im lặng trong toàn bộ cuộc họp báo. Anh đứng trong góc, mặc một chiếc áo phông màu đen với dòng trên chiếc T – shirt: “Tôi tự do, vì vậy tôi là chính tôi”,

“Tôi là ứng cử viên 40 tuổi. Tôi rất biết ơn khi có thể tham gia bầu cử cùng với những ứng viên 20 tuổi này – có điều gì đó trong làn sóng của các nhà lập pháp ủng hộ dân chủ mới của Hồng Kông.” Eddie Chu – một nhà hoạt động môi trường, anh đã làm việc tại LegCo Hồng Kông từ năm 2016.

“Chiều hướng này sẽ mang lại một thế hệ lãnh đạo chính trị Hồng Kông mới. Tôi là cầu nối giữa các chiến dịch ủng hộ dân chủ mới và cũ:, Chu nói.

Lịch sử ngắn ngủi của Hồng Kông đầy rẫy các cuộc biểu tình

Năm 2003, người dân biểu tình chống lại Điều 23 luật an ninh quốc gia.

Năm 2014, phong trào ô dù lịch sử và sự xuất hiện của các nhà lãnh đạo sinh viên dẫn đầu cuộc chiến, chống lại chương trình giảng dạy của Trung Quốc Đại lục trong hệ thống giáo dục Hồng Kông. 

Năm 2019, một kỷ nguyên mạnh mẽ khác của giới trẻ đã thu hút sự chú ý của quốc tế, với những cuộc đối đầu kéo dài với cảnh sát chống bạo động trên những con đường mù mịt khói.

Khi hơi cay bốc lên, tinh thần chống ĐCSTQ cũng ngày càng lớn mạnh. Hình thức phản kháng mới này thông qua sự tham gia của cộng đồng trong cuộc bầu cử, đã khiến ĐCSTQ và chính phủ Hồng Kông hiện tại, phải thực hiện chính xác những gì mà các ứng cử viên biết họ muốn làm: Dập tắt nền dân chủ Hồng Kông.

Sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ đối với quyền tự trị của Hồng Kông, mang lại cho các nhà lãnh đạo biểu tình Hồng Kông sự ủng hộ cần thiết để đối đầu với Bắc Kinh. 

Với sự căng thẳng ngày càng leo thang trong mối quan hệ Mỹ-Trung, có rất nhiều điều khiến Trung Quốc phải bận tâm. 

Nếu Bắc Kinh loại bỏ các ứng cử viên dân chủ như họ đã từng làm trong quá khứ, điều đó sẽ công khai tiết lộ sự bất công trong các cuộc bầu cử ở Hồng Kông, và sẽ dẫn đến sự trả thù từ Mỹ theo đạo luật tự trị Hồng Kông, cũng như sự lên án từ cộng đồng quốc tế. 

Nếu họ cho phép các ứng cử viên này vào LegCo, thì họ sẽ họ có nguy cơ bị mất quyền kiểm soát chính phủ Hồng Kông, vì điều đó cũng đồng nghĩa với việc lần đầu tiên trong lịch sử, ứng cử viên ủng hộ dân chủ chiếm đa số trong hội đồng lập pháp Hồng Kông.

Chiến dịch biểu tình cũng đang đặt cược vào đại đa số người dân Hồng Kông vốn ủng hộ các ứng cử viên dân chủ. Hoàng Chi Phong cảnh báo: “Nếu chính phủ đàn áp chúng tôi, và loại bỏ tất cả các ứng cử viên tham gia bầu cử sơ bộ, điều đó sẽ gây ra sự phẫn nộ hơn trong cộng đồng quốc tế, sẽ khuyến khích nhiều người bỏ phiếu cho phe dân chủ vào tháng 9”.

Bất chấp chính quyền độc tài kìm kẹp thành phố tự trị bằng Luật An ninh Quốc gia, những người biểu tình ở Hồng Kông đã kịp thời điều chỉnh năng lượng, để tiếp tục chiến đấu thông qua các cuộc bầu cử sắp tới. Họ đã bầu ra các nhà lãnh đạo trẻ tuổi có lập trường cứng cỏi, phản đối ĐCSTQ để làm đại diện cho mình, củng cố quyền tự trị của Hồng Kông giữa bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung leo thang.

Owen Chow – một thanh niên Hồng Kông 23 tuổi, từng tham gia cuộc bầu cử sơ bộ Dân chủ, đã giành được 16.758 phiếu bầu, đảm bảo việc đề cử trong cuộc đua vào LegCo. 

Anh nói với Reuters, “chúng tôi đã bước vào thời kỳ đổi mới”.

Khi mối quan hệ Mỹ-Trung biến đổi, những người biểu tình Hồng Kông cũng điều chỉnh nhịp điệu phù hợp với cuộc đấu tranh chống lại ĐCSTQ, đòi lại quyền tự do, dân chủ cho quê hương mình.

Thiện Thành (Theo Epoch Times)