Mỹ bắt cựu đặc vụ CIA nghi “chỉ điểm” cho Trung Quốc

New York Times đưa tin, ông Jerry Chun Shing Lee, một cựu đặc vụ của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) hiện sống tại Hong Kong, đã bị bắt hôm 15/1 tại sân bay JFK ở New York.

Lee bị tình nghi giúp Bắc Kinh triệt phá hoạt động tình báo và trừ khử các đầu mối thông tin của CIA tại Trung Quốc. Sự sụp đổ của mạng lưới gián điệp là một trong những thất bại lớn nhất về tình báo của chính phủ Mỹ trong những năm qua.

Ông Lee, 53 tuổi, lớn lên tại Mỹ và từng phục vụ trong quân đội nước này trước khi gia nhập CIA vào năm 1994. Ông làm việc tại nhiều địa điểm vô danh ở hải ngoại của CIA và rời cơ quan này vào năm 2007, sau đó chuyển đến sống tại Hong Kong.

Ông Lee rời khỏi Hong Kong vào tháng 8/2012 di chuyển đến Bắc Virginia (Mỹ) để sống cùng gia đình. Biết được ông Lee quay lại Mỹ, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) bắt đầu theo dõi và điều tra.

Cùng năm 2012  FBI đã bí mật lục soát hành lý của ông Lee khi ông đến Mỹ và phát hiện cựu đặc vụ có 2 cuốn sổ nhỏ viết tay các thông tin mật nhiều cấp độ, trong đó có ít nhất một trang chứa thông tin thuộc hàng tuyệt mật mà ông không có thẩm quyền nắm giữ, như tên thật và số điện thoại của các nhân viên CIA nằm vùng cũng như điệp viên mới.

Bộ Tư pháp Mỹ nói rằng, “việc tiết lộ những thông tin này có thể gây ra thiệt hại to lớn hơn mức thông thường cho an ninh quốc gia của Mỹ“.

Cũng theo bộ này, FBI đã thẩm vấn ông Lee 5 lần vào năm 2013 nhưng người này chưa từng tiết lộ việc ông giữ các cuốn sổ. Ông cũng gặp những đồng nghiệp cũ tại CIA trong khoảng thời gian đó mà không giao lại những tài liệu này cho chính phủ.

Trong khi Reuters chỉ nói ông Lee bị bắt vì thu thập trái phép thông tin mật, New York Times lại cho biết điểm đến của các thông tin mật ông Lee thu thập từ CIA là Trung Quốc. Theo đó, thông tin ông Lee tiết lộ cho phía Trung Quốc đã dẫn đến một cuộc truy quét những người cung cấp tin tức cho CIA tại Trung Quốc bắt đầu từ năm 2010. Hay nói cách khác, ông Lee là trung tâm của cuộc truy quét gián điệp nhị trùng kéo dài nhiều năm này tại Trung Quốc.

Hồi năm 2017, New York Times từng đưa tin rằng, từ năm 2010 đến năm 2012, Bắc Kinh đã “hạ được ít nhất 12 người” là đầu mối thông tin của CIA tại Trung Quốc, và tống giam ít nhất 6 người khác.

Ban đầu CIA nghĩ có thể Trung Quốc tấn công vào hệ thông liên lạc của CIA và có được thông tin. Nhưng cuộc điều tra sau đó cho thấy khả năng lớn là do rò rỉ từ bên trong, có thể là từ một cựu nhân viên phân tích CIA từng phụ trách địa bàn Trung Quốc. Tuy nhiên, chính phủ Mỹ không thể bắt người này vì chưa có đủ thông tin.

Ngày 16/1, ông Lee đã được đưa đến trình diện tòa án ở tòa sơ thẩm Brooklyn (New York), bị truy tố tội thu thập bất hợp pháp thông tin quốc phòng, vi phạm điều khoản giữ bí mật đã ký với CIA khi vào làm việc.

Sau phiên tòa này ông Lee sẽ được di chuyển về xét xử ở bang Virginia. Nếu bị kết tội, ông Lee có thể đối mặt án tù 10 năm. Tòa án đã ra lệnh tạm giam cựu đặc vụ CIA, không cho bảo lãnh tại ngoại. Luật sư chỉ định đại diện cho ông Lee không bình luận.

Các quan chức Mỹ không cho biết vì sao việc truy tố ông Lee mất nhiều thời gian như vậy, cũng như việc liệu ông đã tiết lộ thông tin nào cho các nước ngoài hay chưa.

Tú Văn (t/h)