Khoảnh khắc lịch sử: Cha đẻ của World Wide Web sẽ “lấy lại” Internet từ Google và Facebook

“Cha đẻ của mạng toàn cầu” gần đây đã công bố một khởi động mang tính cách mạng. Ông khẳng định rằng sẽ thực hiện kế hoạch phân cấp triệt để internet để trả lại không gian mạng cho người dùng.

Vào tháng 9, ông Tim Berners-Lee nói với tờ Vanity Fair rằng: “Đối với những người muốn đảm bảo web phải phục vụ cho nhân loại, thì chúng ta phải quan tâm đến những gì mà mọi người đang xây dựng trên chính nó”.

Riêng khi nói đến sự phát triển có hại và nguy hiểm trong ba thập kỷ qua của web, ông cho biết: “Tôi đã rất lo lắng”.

Đây chính là nguyên nhân vì sao “cha đẻ của World Wide Web” quyết định bắt đầu một hành động ý nghĩa chấm dứt sự thống trị của Facebook, Google và Amazon. Từ đây ông sẽ cho phép các cá nhân lấy lại quyền kiểm soát dữ liệu riêng của mình.

Nền tảng trực tuyến mới nhất và công ty Inrupt của Berners-Lee” “được mô tả là kho lưu trữ dữ liệu trực tuyến cá nhân”.

Nói cách khác mọi thứ từ thư từ, âm nhạc, danh bạ cho đến các dữ liệu cá nhân khác sẽ được lưu trữ ở một nơi do chính người dùng giám sát, thay vì những nền tảng và ứng dụng được các công ty tìm kiếm lợi nhuận từ thông tin cá nhân điều hành.

Theo báo cáo của công ty, dự án sẽ bao gồm một quá trình “trao quyền cá nhân thông qua dữ liệu” nhằm mục đích “lấy lại” mạng lưới toàn cầu.

“Cha đẻ của World Wide Web” than thở rằng: Sự sáng tạo của ông đã bị các thực thể quyền lực lạm dụng để giám sát hàng loạt và sử dụng tin tức giả mạo thao túng mọi người. Thông qua đó họ còn giúp cho các công ty thương mại hóa thông tin cá nhân.

Do vậy trong một thời gian dài ông đã xây dựng một dự án mới để đưa mạng lưới tự do trở lại. Dự án này được tạp chí công nghệ Fast Company miêu tả chi tiết như sau:

“Tuần nay, ông Berners-Lee sẽ bắt đầu khởi động dự án mà ông đã bí mật xây dựng  trong 9 tháng qua. Nó được công ty Glasswing Ventures hỗ trợ. Nhiệm vụ của dự án là thúc đẩy một phong trào rộng lớn hơn giữa các nhà phát triển trên toàn thế giới, trong việc phân cấp trang web và lấy lại sức mạnh từ những lực lượng đã thu lợi sau khi tập trung nó. Nói cách khác đó là trò chơi dành cho Facebook, Google và Amazon”.

Nói đến dự án mới được đưa ra, ông Berners-Lee khẳng định: “Chúng ta phải làm điều đó ngay bây giờ. Đó là một khoảnh khắc lịch sử”.

Ông cũng xác định động lực chính ẩn sau thông báo gần đây của mình rằng: Ông sẽ nghỉ phép chức giáo sư nghiên cứu tại MIT để dành toàn bộ thời gian làm việc cho dự án khi gần đây Facebook đã cho phép các tác nhân chính trị tiếp cận với hơn 50 triệu dữ liệu cá nhân của người dùng.

>>> Facebook bị hack, ảnh hưởng hơn 50 triệu tài khoản

Tại MIT, ông Berners-Lee đã nhiều năm dẫn đầu một nhóm thiết kế và xây dựng nền tảng web phi tập trung được gọi là “Solid”. Điều này sẽ giúp cho nền tảng tạo ra một sự đột phá.

Theo đó, công ty Inrupt sẽ phục vụ quyền truy cập đầu tiên của người dùng vào trang web phân quyền mới của Solid:

“Nếu mọi việc diễn ra theo kế hoạch, thì sự đột phá sẽ giúp Solid mang đến những gì mà Netscape đã từng dành cho những người dùng đầu tiên của trang web: Cách thực hiện dễ dàng. Và giống như với Netscape, ông Berners-Lee hi vọng Inrupt sẽ là công ty đầu tiên nổi lên từ nền tảng Solid”.

Ông nói: “Tôi đã tưởng tượng điều này trong một thời gian rất dài”.

Và giống như những gì được mô tả trên trang web của Inrupt và Solid: Nền tảng mới sẽ cho phép người dùng có quyền kiểm soát thông tin của họ trên “pods” (từ viết tắt của “lưu trữ dữ liệu trực tuyến cá nhân”), và chỉ có họ mới quyết định được rằng liệu các ứng dụng và trang web bên ngoài sẽ được cấp quyền truy cập vào đó hay không và ở mức độ nào.

Không giống như Facebook hoặc Twitter nơi tất cả thông tin người dùng cuối cùng vẫn nằm trong các trung tâm dữ liệu tập trung và những máy chủ nằm dưới sự kiểm soát của các công ty, ứng dụng trên Inrupt sẽ cạnh tranh thay người dùng dựa trên các dịch vụ mà họ có thể cung cấp. Nó sẽ trao quyền cho người dùng thông qua cơ chế chỉ có họ mới có thể cấp các “lượt xem” cho ứng dụng trên dữ liệu của mình và làm cho dữ liệu cá nhân ngay lập tức di chuyển giữa các ứng dụng tương tự.

Đại diện Solid nói rằng: “Sự nâng cấp chính ở đây là trang web sẽ trở thành một không gian đọc – viết theo kiểu cộng tác. Nó chuyển quyền kiểm soát từ các chủ sở hữu của một máy chủ cho người dùng của hệ thống đó. Đặc điểm kỹ thuật của Solid sẽ cung cấp chức năng này”.

Ông Berners-Lee cũng giải thích thêm khi nói đến sự phát triển có thể thay đổi hoàn toàn một sản phẩm đã phổ biến, nhưng lại vượt quá ranh giới quyền riêng tư và xâm phạm dữ liệu cá nhân:

“Ví dụ một ý tưởng mà Berners-Lee hiện đang nghiên cứu là cách để tạo ra phiên bản phi tập trung của thiết bị Alexa, trợ lý kỹ thuật số ngày càng phổ biến của Amazon. Ông gọi nó là Charlie. Không giống như Alexa, trên Charlie mọi người sẽ sở hữu tất cả dữ liệu của mình”.

“Điều đó có nghĩa là họ có thể tin tưởng Charlie với các ví dụ về hồ sơ y tế, sự kiện của trường học hoặc hồ sơ tài chính. Đó là loại thiết bị mà Berners-Lee hi vọng sẽ phát triển trên khắp Solid để lật ngược quyền lực của trang web từ công ty sang cá nhân”.

Tiếp nối sự ra mắt của Inrupt vào cuối tháng 9, tuần trước các nhà phát triển trên toàn cầu được mời tham gia để bắt đầu xây dựng những ứng dụng phi tập trung của riêng mình thông qua trang web Inrupt.

Khi trang web trở nên phổ biến, công ty sẽ tiến lên huy động thêm nguồn vốn, mặc dù hiện tại nó đang được một công ty đầu tư mạo hiểm hỗ trợ.

Tuy nhiên, các ghi chú trong cuộc phỏng vấn mới nhất của ông cũng nói rằng: “Kế hoạch của ông có thể tác động đến các mô hình kinh doanh hàng tỷ đô la, với khoản lợi nhuận có được từ việc kiểm soát dữ liệu. Vì vậy sẽ không có khả năng việc từ bỏ quyền kiểm soát website được diễn ra mà không phải chiến đấu”.

“Chúng tôi không nói chuyện với Facebook và Google về việc có hay không một sự thay đổi khiến mô hình kinh doanh của họ xụp đổ trong một đêm”, ông chia với Fast Company, “Chúng tôi không cần sự cho phép của họ”.

>>> 10 cách tập đoàn công nghệ lớn dùng để thay đổi hàng triệu phiếu bầu mà không ai biết

Tú Văn, theo HAF