Khám phá hồ nước đỏ hóa đá nhiều sinh vật ở Châu Phi

Đối với những ai yêu du lịch bụi và đường dài thì hồ nước Natron phía Bắc Tanzania, châu Phi là một nơi đáng để lui tới. Nơi đây là ngôi nhà của nhiều động vật hoang dã sắp tuyệt chủng, là khu vực sinh sôi nẩy nở nhưng cũng lại là mồ chôn những cá thể theo cách đầy ma lực.

Hồ Natron nằm ở phía đông thung lũng Great Rift rộng lớn của châu Phi. Hồ lấy nước từ con sông Ewaso Ng’iro ở phía nam, đồng thời nhận nước từ các con suối nước nóng giàu khoáng trong lòng đất. Hồ Natron khá nông, chỉ sâu chưa đầy 3m, trong khi chiều rộng của hồ luôn thay đổi, bởi lưu lượng nước từ sông suối đổ vào không ổn định cùng sự bốc hơi của nước.

Sắc đỏ như máu

Vào những tháng mùa hè, sự bốc hơi diễn ra mạnh mẽ hơn, khiến lưu lượng nước trong hồ sụt xuống đáng kể, để lại một lượng muối lớn kèm theo những chất khoáng khác, đặc biệt là natri cacbâonat (natron). Chính vì hiện tượng này mà hồ được đặt tên là Natron.

Màu đỏ sẫm ở một vài vị trí chính là điểm nổi bật nhất mà người ta nhìn thấy từ hồ Natron. Vào mùa khô, khi nước trong hồ bốc hơi, độ mặn tăng lên, cô lại gần như muối, đây là môi trường lý tưởng cho các loài vi sinh vật ưa mặn. Đại diện cho loài vi sinh vật ưa mặn phát triển mạnh mẽ ở đây là vi khuẩn lam, chúng tạo ra nguồn thức ăn cho mình bằng cách quang hợp như thực vật.

Hóa đá động vật như truyền thuyết Medusa?

Tùy theo mùa và khu vực hồ mà nước có thể có nồng độ pH lên đến 10,5. Độ kiềm của nước hồ Natron cao như vậy là do natri cacbonat và các khoáng chất khác từ những ngọn đồi xung quanh thấm vào nguồn nước sông rồi đổ về hồ. Chất natri cacbonat từng được người Ai Cập cổ đại sử dụng trong thuật ướp xác. Đây là một nguyên liệu tuyệt vời dùng để làm chất bảo quản xác những con vật không may chết trong hồ Natron.

Thế nên, nhiều xác động vật chết được bảo quản nguyên vẹn trong tình trạng hóa đá, nằm vất vưởng xung quanh hồ, một số khách du lịch và nhiếp ảnh gia đã có lần tập hợp những cái xác lại và thực hiện các tác phẩm trông có vẻ như các động vật bị hóa đá ngay lập tức khi tiếp xúc hoặc vô tình chạm đến nước hồ.

Khu vực quanh hồ và vùng lân cận khá nóng, khô, đầy bụi cặn, đây là cặn của muối và khoáng chất, thường thấy nhất là màu trắng, vàng hay xám. Đây là một điểm đến không mấy thuận lợi cho du khách. Tuy nhiên, đối với những người yêu thích du lịch đi bộ đường dài, thì đây có lẽ là một trong những địa điểm độc đáo được viếng thăm nhiều nhất, với những phong cảnh ấn tượng chỉ có thể tìm thấy ở Tanzania. Người ta nói rằng “Lợi thế của hành trình đơn độc là được tận mắt ngắm nhìn những cảnh vật hùng vĩ vô giá nhất”.

Ngôi nhà sống của nhiều loài động thực vật

Khi hồ ngập tràn nước nóng được gia nhiệt do dòng dung nham dưới lòng đất, nhiệt độ của nơi này có thể lên đến 60°C, một mức nhiệt chết người. Với nhiệt độ bình thường là 41°C, với hàm lượng muối cao và không ổn định, hồ Natron không phải là môi trường dành cho động vật hoang dã. Tuy nhiên, hồ là nguồn nước quan trọng cho loài chim hồng hạc, tảo, động vật không xương sống, cá rô phi.

Hồ là ngôi nhà kết đôi thường xuyên của 2,5 triệu chim hồng hạc Lesser trên toàn khu vực Đông Phi, loài chim này bị lệ thuộc hoàn toàn vào môi trường nuôi dưỡng duy nhất là hồ Natron. Vì thói quen tìm bạn tình tại một địa điểm duy nhất, nên số lượng của hồng hạc Lesser giảm đi nhiều và bị liệt vào tình trạng gần bị đe dọa.

Khi độ mặn của nước trong hồ tăng lên, số lượng vi khuẩn tảo lục sinh sôi nảy nở, hồ là nơi nương tựa cho những ổ chim hồng hạc. Chúng tập trung thành đàn lớn nhất ở vùng Đông Phi, tụ tập dọc theo bờ hồ nước mặn và ăn tảo Spirulina. Hồ Natron là một khu vực nuôi dưỡng an toàn vì môi trường có tính kiềm cao là một rào cản tự nhiên chống lại dã thú tấn công những ổ trứng của chim hồng hạc được sinh sản theo mùa.

Tuy môi trường khắc nghiệt nhưng những khu vực xung quanh hồ Natron mang dáng vẻ đẹp nhất mà bạn có thể tìm thấy ở Tanzania. Sự kết hợp của vùng đồng bằng rộng mở, những dãy núi rạn nứt, ngọn núi lửa hùng vĩ và hồ nước màu đỏ đã biến nơi đây thành bức tranh hùng vĩ về thiên nhiên. Ngắm nhìn toàn cảnh từ trên các vách đá của khu vực thung lũng là lựa chọn thường thấy của du khách đi bộ đường dài.

Bruce Phan, tổng hợp