Luận đàm về 3 nam nhân vật chính trong Thiên Long Bát Bộ
Kiều Phong – Đoàn Dự, một anh hùng dân dã, một công tử giàu sang, hai người có thể kết thành huynh đệ đã là một chuyện lạ, nên việc Đoàn Dự tiếp tục nhận Hư Trúc làm huynh đệ thì lại càng khó tin hơn nữa.
Hư Trúc: Khoảng không trong thân trúc
Hư Trúc chỉ là một tăng nhân thiếu lâm tầm thường, đầu óc chậm chạp, ngoại hình cũng không có gì nổi bật. Một người như thế, làm sao lại có thể luyện được võ công cao thâm, còn trở thành tôn chủ của Linh Thứu cung? Tất cả là nằm ở cái tên “Hư Trúc”, chính là hư không trong đoạn trúc.
Trong “Anh hùng truyện”, khi lão ngoan đồng Chu Bá Thông dạy Quách Tịnh “Không Minh Quyền”, thì trước tiên giải thích cho Quách Tịnh sự diệu dụng của “không”. Ông nói, cái chén không mới có thể xới cơm, phòng không thì người mới có thể ở, chén đặc không thể đựng cơm, phòng không trống, thì cũng không thể sử dụng. Chu Bá Thông theo phái Toàn Chân, nên những điều ông nói đều là những tư tưởng cơ bản của Đạo gia.
Ý nghĩa của “không” và “hư” là như nhau. Sự kỳ ngộ của Hư Trúc là bắt đầu từ việc phá giải bàn cờ Chân Lung. Đoàn Dự, Mộ Dung Phục, thái tử Duyên Khánh đều là những cao thủ cờ, nhưng chính vì thế mà trong suy nghĩ của họ luôn có tiên kiến. Hư Trúc căn bản không biết chơi cờ, một khái niệm về cờ cũng không có, Hư Trúc nhắm mắt một chút, tư tưởng loạn động, nhưng lại có thể đặt quân cờ vào đúng vị trí.
Việc phá giải được thế cờ Chân Lung chính là từ cái “không”: Trong thế cuộc rất nhiều nước chết không thể đi, bịt kín một đường, lấy đi vài quân cờ, thì thế cuộc liền rộng mở trong sáng. Muốn hoạt động, nhất định phải có không gian, phần trống rỗng trong đoạn trúc, chính là không gian. Đoàn Dự, đầy lòng nhân ái, đối với vạn vật đều có tình, và bị chi phối bởi chính cái tình này; Hư Trúc là “hư”, vốn dĩ đầu óc là trống rỗng, vì thế mới may mắn giải được thế cờ.
Thần công của Hư Trúc cũng không phải là từ luyện mà có, mà là Tiêu Dao Tử truyền cho. Hư Trúc vốn dĩ nội lực thấp kém, cũng vì thế Tiêu Dao Tử đỡ phải mất công phế đi võ công cũ, đây chính là ưu điểm của “không”.
Sự khác biệt giữa 3 nam nhân vật chính
Kiều Phong chí hướng rộng lớn muốn cải biến xã hội thực tại, là người chủ động nhất; Đoàn Dự là người mơ mộng, hành hiệp trượng nghĩa, tuy không mấy hiệu quả, nhưng trong đó cũng có phẩn chủ động. Chỉ có Hư Trúc, hầu như 100% là bị động, và cũng chính sự vô vi này đã giúp Hư Trúc đạt được những thành tựu to lớn.
Đoàn Dự có tấm lòng nhân ái với vạn vật, thái độ khiêm tốn hữu lễ với vạn dân, mặc dù biểu hiện ra rất tự nhiên, nhưng trên thực tế lại là thành quả giáo dưỡng đến từ cuộc sống quyền quý của mình. Những gì Hư Trúc bộc lộ ra là mộc mạc, tất cả những phản ứng đối với vạn vật, với người, là xuất phát từ bản tính tự nhiên.
Ngọc hoàn mỹ và ngọc thô
Đoàn Dự nhìn thấy Vương Ngữ Yên, lập tức thần hồn điên đảo, si tình vô hạn, nhã nhặn quan tâm, bất chấp nguy hiểm để bảo vệ an toàn cho Vương Ngữ Yên, nhưng vẫn giữ được khoảng cách và phẩm chất cao quý của mình, bởi vì Đoàn Dự chính là như viên ngọc quý đã được qua gọt giũa.
Ngược lại phản ứng của Hư Trúc đối với “Mộng Cô”, là tuân theo bản năng hoàn toàn tự nhiên. Vì Hư Trúc vốn chưa trải qua gọt giũa văn hóa, là vàng chưa được tôi luyện, nên không thể ước chế bản tính tự nhiên của mình. Chính vì thế mà sau đó Hư Trúc vô cùng dằn vặt, khổ tâm, từng tự vẫn nhưng không thành.
Hư Trúc là tự nhiên và bị động, ở trong môi trường nào thì dung nạp cái đó, không thêm vào lý luận phân tích, cũng không kiên quyết kháng cự, cho dù là lúc đầu chối từ kháng cự, cũng không kháng cự được đến cùng.
Hư Trúc làm tăng nhân thiếu lâm, tiếp thụ thanh quy giới luật của thiếu lâm, khi phương trượng bảo cậu tục gia, dù đau khổ trong tâm nhưng cũng đành tiếp nhận. Cái duy nhất từ nội tâm và cũng là động lực của Hư Trúc chỉ có lòng dạ lương thiện.
Cũng chính vì Hư Trúc lương thiện, khiêm tốn, hiền hòa nên mới được những phụ nữ của Linh Thứu cung tin tưởng, và chọn Hư Trúc làm tôn chủ của Linh Thứu cung.
Hư Trúc và Đoàn Dự đều là những người hạnh phúc. Hư Trúc vốn dĩ là hai bàn tay trắng, nhưng cuối cùng ông trời đã cho anh đạt được tất cả. Đoàn Dự sinh ra là đã có tất cả mọi thứ, nhưng từ đầu đến cuối không đếm xỉa tới gì tới phú quý danh lợi, điều duy nhất mà Đoàn Dự theo đuổi chính là tình yêu. Trong 3 người họ, thì Kiều Phong là người chủ động nhất nhưng lại là người bất hạnh nhất.
Lê Hiếu biên dịch
Xem thêm: