Chiếc mũ lông vũ – Biểu tượng danh dự và tôn kính của thổ dân da đỏ

Trong lịch sử nước Mỹ, những chiếc mũ lông vũ có một vị trí trang trọng, và là biểu tượng cho truyền thống của người thổ dân da đỏ – những chủ nhân chân chính của mảnh đất này.

Những chiếc mũ lông của người Da Đỏ châu Mỹ không chỉ mang đậm sắc màu truyền thống; mà còn là một biểu tượng cho sự quý trọng và tôn kính của cả bộ lạc hoặc thủ lĩnh tinh thần của bộ lạc cho một cá nhân nào đó. Những chiếc mũ lông này ban đầu thường được đội trong những trận giao tranh giữa các bộ lạc hay các trận chiến lớn. Tuy nhiên, vai trò quan trọng của chiếc “vương miện” nhiều lông trong văn hóa Da Đỏ này dần dần mai một đáng kể và giờ đây chỉ còn là vật trưng bày để con người tưởng nhớ lại quá khứ xa xưa.

Chiếc mũ lông cao quý nhất theo niềm tin của các bộ lạc thổ dân châu Mỹ xưa kia và kể cả các cộng đồng thổ dân Da Đỏ hiện nay, là chiếc mũ có lông lấy từ đại bàng đầu trắng, một loài chim biểu tượng cho những chiến binh Da Đỏ và cho lòng yêu mến vùng đất này.

Thổ dân da đỏ nhận những chiếc lông vũ từ đâu

Những chiếc lông này không đơn giản là có thể mua hay kiếm được ở đâu đó. Mỗi một chiếc lông là phần thưởng cho những đóng góp hết mình vì cộng đồng, hay sự can đảm mẫu mực trong chiến trận.

Trong một số trường hợp, vị tù trưởng da đỏ của bộ lạc hoặc những thủ lĩnh tinh thần sẽ trao tặng những chiếc lông cho một dũng sĩ đáng kính của bộ lạc như một phần thưởng vì những cống hiến của họ cho hạnh phúc chung của mọi người. Công lao có thể bao gồm những cống hiến về chính trị hoặc ngoại giao như việc ký kết các thỏa thuận quan trọng hay những cam kết hòa bình. Những chiếc lông đại bàng cao quý đến nỗi một dũng sĩ thổ dân da đỏ chiến đấu trên tiền tuyến bất chấp tính mạng cũng chỉ có thể nhận được hai hay hiếm lắm là ba cái lông vì sự dũng cảm quên mình ấy.

Các chiến binh sau đó sẽ tập hợp những cái lông mà họ nhận được và đan thành chiếc mũ, rồi đội nó lên với lòng tự hào và hơn tất cả là trọng trách trên vai. Mặc dù vậy theo truyền thống, những chiếc mũ cầu kỳ nhất chỉ được dành cho rất ít cá nhân đặc biệt nhất; do thủ lĩnh tinh thần hoặc tù trưởng của bộ lạc đề xuất, sau đó cả bộ lạc sẽ cùng quyết định xem người đó có xứng đáng hay không.

Lông và sừng loài vật nào để làm mũ?

Lông đại bàng tượng trưng cho danh dự và sự tôn trọng cao nhất trong truyền thống của thổ dân Da Đỏ; chúng có trên mũ của hầu hết các nhân vật nổi tiếng nhất trong lịch sử thổ dân Da Đỏ. Một số loại mũ lông tiêu biểu bao gồm mũ lông đại bàng xòe, mũ có sừng và mũ lông vỗ cánh.

Với những chiếc mũ có sừng, người ta dùng một phần xương sọ của hươu, bò hoặc bò rừng bizon để làm khung. Lông bờm ngựa nhuộm màu và lông cú cũng hay được sử dụng phía dưới khung xương chính.

Tạo ra mũ lông vũ là một nghệ thuật

Với những chiếc mũ lông đại bàng xòe, người ta thường lấy lông đuôi đại bàng vàng gim vào da hươu hoặc một cái vòng bằng nỉ. Độ xòe của lông trên mũ được tạo ra nhờ những khe ở phía đáy của phần khung xương sọ hoặc phần vòng nỉ.

Mũ lông vẫy cánh được xem là loại độc và lạ nhất trong tất cả các loại mũ lông. Trên những chiếc mũ loại này, lông diều hâu, lông cú hoặc lông đại bàng vàng được gắn vào phần da hươu hoặc phần nỉ sao cho chúng rủ sang hai bên.

Roman Nose là một trong những chiến binh thổ dân da đỏ nổi tiếng nhất của bộ lạc Cheyenne, người đã chiến đấu vô cùng quả cảm trong cuộc chiến tranh Da Đỏ những năm 1860. Truyền thuyết kể rằng ông hay đội một chiếc mũ lông tuyệt đẹp vừa được trang trí rất cầu kỳ, vừa có khả năng bảo vệ ông ấy trong các trận chiến. Nhiều lần Roman Nose đội chiếc mũ lẫy lừng này xuất chiến và cưỡi ngựa tới lui trước mặt lính Mỹ rồi thoát đi mà không dính phải một viên đạn nào.

Quốc Hùng (biên dịch)