Bphone made in… ở đâu?

Từ khi Bphone ra mắt, câu hỏi Bphone có phải là “made in Vietnam” đã trở thành chủ đề gây ra những cuộc tranh luận không có hồi kết.

Trong bài trước tôi đã có một bài viết về chiến lược PR quá đà của Bphone. Trong bài viết này tôi xin thảo luận về đề tài đang gây sôi nổi trên các mạng xã hội (MXH), đó là Bphone có phải ‘made in Vietnam‘ hay không?

Để trả lời câu hỏi trên có một vài bài báo đã đưa ra bài phân tích về khái niệm “made in Vietnam” là gì. Sản phẩm có bao nhiêu phần trăm hàm lượng Việt thì mới được gọi là hàng hóa “made in Vietnam”.

Tuy nhiên từ khi chiếc Iphone đầu tiên ra đời, mở ra làn sóng “cuồng smartphone” trên khắp toàn cầu, thì có mấy ai thắc mắc rằng chiếc Iphone mà nhiều người đang sử dụng là made in China hay USA, hay chiếc Samsung Galaxy là made in Korea hay cũng là… Trung Quốc. Dù được ghi chiễm chệ dòng chữ ‘made in China’ ở trên mặt lưng thì các sản phẩm của Apple hay Samsung vẫn cứ được săn lùng và chào đón không chỉ riêng tại Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Như vậy để hiểu rõ vấn đề đang gây “hoang mang” dư luận trong những ngày qua, tôi phải tìm đọc lại các ý kiến đang gây tranh cãi trên các MXH. Và sau cùng tôi tìm được một chủ đề hiện đang gây ra một cuộc tranh luận không có hồi kết. Đó là chủ đề do một thành viên MXH Vitalk đăng lên có nội dung như sau:

Hàng loạt những thiết kế tinh xảo mà anh Quảng nói trong buổi lễ ra mắt, thực sự không thuyết phục, đặc biệt là những hình ảnh thật về nhà máy (sản xuất) của Bkav, các khâu sản xuất lắp ráp sản phẩm. Hình như Bkav đang rất mập mờ về chuyện này. Một câu hỏi đặt ra ở đây: Bphone có thực sự đúng với cái tên ”Made in Việt Nam” hay không…

Nếu thực sự là một nhà máy sản xuất thì như các công ty khác, ngay cả sinh viên cũng có thể ghé thăm, đằng này chưa thấy dấu hiệu gì của một nhà máy sản xuất Bphone cả. Nếu lắp ráp kiểu này thì chỉ được gọi là hàng liên doanh thôi.

Đồng thời với công cụ google tôi cũng tìm được vô số các bài báo có tiêu đề cũng chính là câu hỏi của thành viên trên đây đã nêu ra.

Vậy là đã rõ, điều mà dư luận đang quan tâm không phải là Bphone made in ở đâu mà thực ra là như thế này: điện thoại Bphone có thực sự sản xuất tại Việt Nam hay là Bkav đặt hàng từ nước ngoài và mang về Việt Nam phân phối.

Hai hình thức trên tuy có thể cho ra đời cùng một sản phẩm, nhưng lại tạo ra 2 xu hướng dư luận hoàn toàn khác nhau.

Hiện nay có nhiều hãng điện thoại tại Việt Nam dùng hình thức đặt hàng ODM từ nước ngoài (nhiều người gọi là liên doanh). Sau đó họ “kéo logo” của mình lên sản phẩm để tạo ra những chiếc điện thoại mang thương hiệu Việt. Có một câu chuyện hài nhưng có thật như sau, một anh A sau 2 năm gắn bó với sản phẩm điện thoại thương hiệu X “100% made in Việt Nam” (nhà hãng luôn quảng cáo thế). Tuy nhiên sau một buổi tranh luận trên mạng thì anh này mới biết là mình đang dùng hàng ODM do “hàng xóm” sản xuất… Và ngay lập tức anh ta đòi quăng chiếc điện thoại “bất ly thân” của mình vào sọt rác.

Do đó chuyện sản phẩm của mình made in… ở đâu đôi khi là chuyện khá nhạy cảm.

Tuy nhiên trong vai trò là người sử dụng, bạn muốn rằng chiếc điện thoại của mình là hàng made in Vietnam và phải do Việt Nam sản xuất. Tâm lý đó thực ra cũng là điều hợp lý. Nhưng đối với một người làm kinh doanh và đặc biệt là với điều kiện đặc thù ở Việt Nam thì sao? Tại sao những tập đoàn lớn có nhiều tiền, nhiều nhân lực nhưng họ lại không dám làm? Và tại sao Bkav phải làm điều mà các ông lớn khác cũng chưa dám làm, hoặc dám làm nhưng chưa ai thành công?

Vào tháng 11 năm ngoái, Samsung loan tin sẽ đầu tư tầm 3 tỷ USD để mở thêm nhà máy sản xuất điện thoại thông minh ở Việt Nam. Trước đó là vào tháng 10 năm kia, Nokia cũng đã mở một nhà máy sản xuất smartphone ở Việt Nam với quy mô nhỏ hơn với số tiền đầu tư chỉ tầm… 300 triệu USD. Vài số liệu để cho bạn thấy các danh mục đầu tư cho món hàng này đều là con số khủng: từ vài trăm triệu cho đến vài tỉ USD!

Như vậy giả định rằng nhà máy của Bkav chỉ thực hiện các khâu về R&D (Research and Develop, nghiên cứu và phát triển) cùng với một dây chuyền lắp ráp từ các linh kiện có sẵn được nhập cảng từ nước ngoài, thì chi phí ước đoán cũng tốn khoảng từ một đến vài trăm triệu đồng tiền Mỹ kim.

Trong khi lãnh vực này còn quá mới mẻ, nguồn vốn đầu tư thì quá lớn, phản ứng của người dùng hiện giờ vẫn còn là một dấu chấm hỏi, trong vai trò là một nhà kinh doanh tôi cho rằng nếu Bkav dám làm điều đó thì quả là một việc liều lĩnh.

Do đó tôi nghĩ rằng việc yêu cầu Bkav phải có một nhà máy sản xuất smartphone ở Việt Nam là một điều quá khắt khe và không mang ý nghĩa thực tiễn trong kinh doanh.

Dù vậy tôi cũng không dám khẳng định rằng Bkav có hay không có một nhà máy lắp ráp điện thoại ở Việt Nam. Tuy nhiên cũng xin nói thật lòng, vào thời điểm này tôi nghĩ rằng việc Bkav có nhà máy sản xuất tại Việt Nam hay không cũng chưa hẳn là điều quan trọng.

Vào thời điểm hiện tại, khi bạn cầm trên tay chiến điện thoại Bphone “đời đầu”, có thể là nó không được sản xuất và lắp ráp ở một nhà máy khang trang nào đó tại Việt Nam. Nhưng khi chiếc Bphone 2, 3, 4… ra đời thì hiển nhiên là viễn cảnh về một nhà máy chuyên sản xuất smartphone của người Việt Nam có lẽ đã gần, hoặc là nó đã thành hiện thực.

Nếu người dùng có thể nhìn xa hơn, và đứng trong phương diện của người kinh doanh để suy xét vấn đề thì đó chính là những người dùng sáng suốt. Nếu ngành sản xuất điện thoại thông minh ở Việt Nam có được sự ủng hộ từ một lực lượng lớn những người dùng sáng suốt thì lĩnh vực này sẽ có sự khởi sắc trong một tương lai không xa.

Khai Nguyên/ TinhHoa.Net