Bộ trưởng Nhật Bản có thể phải từ chức vì bê bối tài chính

Thủ tướng Nhật Bản đang khó xử khi tân Bộ trưởng Bộ thương mại và Công nghiệp có khả năng phải từ chức ngay Chủ Nhật (19/10) do cáo buộc nhóm người ủng hộ bà lạm dụng nguồn quỹ chính trị, truyền thông nước này đưa tin.

Yuko Obuchi, con gái của một cựu Thủ Tướng, dự định công bố kết quả điều tra của bà về hoạt động gây quỹ đáng ngờ hôm Thứ Hai (20/10) và đệ trình đơn từ chức lên Thủ tướng Abe, tin từ tờ Nikkei và Sankei hôm Chủ Nhật (19/10).

Nhưng Sankei thông tin, người của ông Abe đang cân nhắc việc cho phép bà Obuchi báo cáo trước Thủ tướng hôm Chủ Nhật (19/10) mà không chờ đến cuộc họp Ủy ban Quốc hội vào Thứ Hai (20/10).

Ông Abe đề cử bà mẹ hai con xinh đẹp này vào vị trí đứng đầu cơ quan quyền lực là Bộ Công nghiệp, Thương Mại và Kinh tế chưa đầy hai tháng trước. Bà là một trong 5 người phụ nữ được Thủ tướng Abe lựa chọn trong chiến dịch cải tổ nội các nhằm nâng cao hình ảnh của ông thông qua việc thực hiện cam kết thúc đẩy nữ quyền.

Được xem là ứng cử viên sáng giá cho chức danh nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản, bà Obuchi đã phải gửi lời xin lỗi trong suốt phiên chất vấn quốc hội khi đối mặt với các báo cáo truyền thông về việc lạm dụng quỹ, có khả năng vi phạm luật gây quỹ chính trị và tranh cử.

“Tôi không có gì để bào chữa cho sự xao nhãng của mình”, bộ trưởng Obuchi nói hôm Thứ Sáu (17/10). Vào Thứ Bảy (18/10), Bộ trưởng đã tránh đề cập đến khả năng từ chức mà chỉ thông tin với báo giới rằng ưu tiên hàng đầu của bà là điều tra vụ việc này. Tờ Nikkei và Kyodo News đăng tin bà Obuchi đã thông báo với thân cận của ông Abe về kế hoạch từ chức nhằm chịu trách nhiệm cho vụ bê bối.

Tờ Jiji nhận định việc bà rời bỏ ghế Bộ trưởng là điều không thể tránh khỏi. Phát ngôn viên của Bộ liên quan cho biết ông chưa có tin gì liên quan tới kế hoạch từ chức của Bộ trưởng Obuchi.

Sự kiện một quan chức cấp cao từ bỏ chức vụ sẽ là trường hợp đầu tiên vào thời của Thủ tướng Abe kể từ khi ông tái đắc cử  tháng 12/2012. Nhiệm kì trước của ông vào năm 2006 – 2007 cũng để lại ấn tượng bằng những bê bối của hàng ngũ bộ trưởng, trong số đó có người buộc phải từ chức và một người khác tự sát.

Vụ tai tiếng của bà Obuchi phát sinh khi ông Abe đang cân nhắc có nên tiếp tục kế hoạch tăng thuế kinh doanh vốn ít được ủng hộ, sau khi đợt tăng thuế hồi Tháng Tư đã đẩy nền kinh tế lớn thứ ba thế giới rơi vào cuộc suy thoái trầm trọng nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009.

Sự ủng hộ dành cho ông Abe có phần giảm sút. Một cuộc khảo sát của tờ Kyodo vào cuối tuần cho thấy, ông mất 6,8 điểm từ 48,1 điểm trong đợt điều tra hồi tháng 9.

Vụ bê bối của bà Obuchi có thể đã ảnh hưởng đến kết quả này, tờ Kyodo nhận định. “Bộ trưởng đang tiến hành điều tra và sẽ báo cáo vào đầu tuần, do đó, tôi cho rằng bà sẽ có lời giải thích hợp lý”, phát biểu hôm Chủ Nhật (19/10) của bà Tomomi Inada, người đứng đầu về chính sách thuộc đảng Dân chủ Tự do của ông Abe. “Tôi cho rằng Bộ trưởng Obuchi sẽ khôi phục niềm tin của nhân dân vào chính quyền bằng lời giải thích thỏa đáng”, bà Inada phát biểu trong phiên họp chất vấn khi được hỏi về khả năng từ chức của vị Bộ trưởng này.

Các báo cáo về việc lạm dụng quỹ dấy lên hôm Thứ Năm (16/10). Vào Chủ Nhật (19/10) hãng truyền hình NHK cho biết, hai nhóm chính trị của bà Obuchi đã chi 43 triệu Yên (tương đương 400.000 USD) cho các sự kiện biểu diễn thường niên vào năm 2009 và 2011 và không hề có hồ sơ về hoạt động chi tiêu cho sự kiện này năm 2012.

Một nhóm gây quỹ chính trị khác đã mua lượng hàng hóa trị giá 3,8 triệu Yên từ các doanh nghiệp của chị và anh rể Bộ trưởng suốt 4 năm qua tính đến hết năm 2012, NHK đưa tin.

Bà Obuchi trình bày trước quốc hội, những người ủng hộ bà đã tự ý chi trả cho các sự kiện sân khấu mà không nhận ra rằng đó sẽ là vi phạm pháp luật nếu các nhóm chính trị của bà chi quá tay. Sau khi nhậm chức, Bộ trưởng Obuchi được giao nhiệm vụ không hề dễ dàng là củng cố niềm tin của công chúng vào chính sách tái khởi động một số lò phản ứng hạt nhân bị đình chỉ sau thảm họa nguyên tử tại Fukushima năm 2011. Chính sách này hiện không được nhiều người ủng hộ. Thủ tướng Abe hy vọng lối diễn thuyết mềm mỏng của bà Obuchi có thể giúp tăng cường sự ủng hộ đối với chương trình năng lượng hạt nhân này, nhưng những vấn đề phát sinhh có thể cản trở kế hoạch của chính phủ, theo một số nhà phân tích chính trị.

Liên minh cầm quyền chiếm đa số trong quốc hội, nhưng đảng Dân chủ đối lập đang nhắm đến một loạt tân bộ trưởng trong nội các nhằm hạ thấp uy tín của Thủ tướng Abe. Hôm Thứ Sáu (17/10), đảng Dân chủ đã đệ đơn kiện Bộ trưởng Bộ Tư pháp là Midori Matsushima. Đơn kiện cáo buộc bà vi phạm luật bầu cử bằng cách phát quạt giấy cho cử tri. Đảng này cũng yêu cầu bà Matsushima từ chức.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ quốc phòng cũng đang phải đối mặt với những nghi nghờ từ đảng đối lập về hoạt động gây quỹ chính trị của ông.

Thiên Hà, Hàn Mai – Theo Reuters