Bắc Kinh cải cách giám sát thể chế, đối tượng giám sát tăng gấp 4 lần

Sau Đại hội 19, cải cách giám sát thể chế tại Trung Quốc liên tục được đẩy mạnh. Đây được cho là một bước tiến mới trong chiến dịch phòng chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình.

“Tân Kinh Báo” ngày 15/11 cho biết, tại Bắc Kinh sau khi các Cục chống tham nhũng tách ra khỏi Viện kiểm sát để thành lập các Ủy ban Giám sát, thì các Cục trưởng Cục chống tham nhũng cấp thị và cấp khu vực được chuyển sang chức vụ Phó Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật đồng cấp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát đồng cấp.

Trong 16 địa khu của thành phố Bắc Kinh thì có 13 khu có Phó Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật khu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát khu. Từ tháng 01/2017, Ủy ban Giám sát cấp tỉnh đã được thành lập tại Bắc Kinh, Sơn Tây, Chiết Giang, và Cục trưởng Cục chống tham nhũng Viện kiểm sát cấp tỉnh tại 3 địa phương đều được thu nạp làm thành viên các Ủy ban Giám sát này.

Thành viên Tổ đảng Viện kiểm sát, Cục trưởng Cục chống tham nhũng Viện Kiểm sát Bắc Kinh Vương Hướng Minh chuyển sang chức Phó Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật thành phố Bắc Kinh kiêm Phó Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát thành phố; thành viên Tổ đảng Viện kiểm sát tỉnh Sơn Tây, Cục trưởng Cục chống tham nhũng Viện kiểm sát Sơn Tây Vương Hải Lâm chuyển sang chức Ủy viên Ủy ban Giám sát Sơn Tây; thành viên Tổ đảng Viện kiểm sát, Cục trưởng Cục chống tham nhũng Viện kiểm sát Chiết Giang Trần Xuân Ngọc chuyển sang chức Ủy viên Ủy ban Giám sát Chiết Giang.

So sánh 3 địa phương này có thể thấy, các Cục trưởng Cục chống tham nhũng cấp thị, cấp khu tại thành phố Bắc Kinh được chuyển sang chức vụ cao hơn so với hai địa phương còn lại. Bài viết cho biết, các quan viên của Cục chống tham nhũng thuộc Viện kiểm sát sau khi chuyển sang Ủy ban Giám sát, lương bổng và đãi ngộ không thay đổi, nhưng “đãi ngộ chính trị” được tăng lên.

Sau cải cách, đối tượng giám sát của thành phố Bắc Kinh đã lên tới con số 997.000 người, so với trước cải cách thì đã tăng thêm 787.000 người; đối tượng giám sát của tỉnh Sơn Tây là 1.315.000 người, so với trước cải cách tăng 530.000 người; đối tượng giám sát của Chiết Giang là 701.000 người, so với trước cải cách tăng 318.000 người.

Công tác cải cách giám sát thể chế này đã được chuẩn bị từ rất lâu. Có phân tích cho rằng, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương là nơi nắm giữ gia pháp của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), nhưng không có quyền quản những quan viên không thuộc đảng. Vì vậy, việc thành lập Ủy ban Giám sát chính là để Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương mở rộng chiến dịch phòng chống tham nhũng đối với toàn bộ quan viên cả trong và ngoài đảng.

Ủy ban Giám sát Quốc gia sẽ tổng hợp rất nhiều cơ cấu chức năng, được ngoại giới gọi là “cơ cấu phòng chống tham nhũng siêu cấp”.

Ông Vương Kỳ Sơn chủ trương chuyển cơ cấu “phòng chống tham nhũng quyền lực” sang thành “phòng chống tham nhũng chế độ”. Trong thời gian còn tại nhiệm, vào ngày 07/11/2016 ông Vương Kỳ Sơn đã cho triển khai mở rộng thí điểm cải cách giám sát thể chế quốc gia tại Bắc Kinh, Sơn Tây, Chiết Giang. Cuối tháng 01/2017, Ủy ban Giám sát thành phố Bắc Kinh được thành lập.

Ngày 05/11 vừa qua, Tân Hoa xã cho biết, Ủy ban Giám sát là đơn vị thực thi công tác phòng chống tham nhũng, là “cơ quan chính trị”, không phải là cơ quan hành chính, cơ quan tư pháp.

Ngày 04/11, Hội nghị lần thứ 30 của Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc khóa 13 đã thông quyết định mở rộng mô hình cải cách giám sát thể chế từ 3 thí điểm trên ra phạm vị toàn quốc, chuẩn bị cho việc thông qua thành lập Ủy ban Giám sát Quốc gia vào lưỡng hội năm 2018.

Từng có phân tích cho rằng, ông Vương Kỳ Sơn sẽ là người đảm nhiệm Ủy ban Giám sát Quốc gia, trở thành “Đại Thường ủy thứ 8″ nằm ngoài thể chế của ĐCSTQ. Nhưng cũng có phân tích cho rằng, Ủy ban Giám sát quốc gia và Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương sẽ hợp nhất thành một văn phòng, và Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Triệu Lạc Tế sẽ kiêm nhiệm chủ quản Ủy ban Giám sát Quốc gia, Phó Bí thư Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Dương Hiểu Độ cũng có thể là người kiêm nhiệm tiếp quản Ủy ban Giám sát Quốc gia.

Ngoại giới nhận định rằng, Ủy ban Giám sát Quốc gia thành lập chính là một bước tiến mới trong chiến dịch đả hổ phòng chống tham nhũng của ông Tập Cận Bình.

Lê Hiếu