Nền tảng kiến lập Hoa Kỳ, nguyên tắc thứ nhất: Sống và làm việc tuân theo quy luật tự nhiên

‘Đạo lý của quy luật tự nhiên’ là nguyên tắc đầu tiên, cũng là một trong những yếu tố quan trọng nhất trong 28 nguyên tắc lập quốc của Hoa Kỳ. Chỉ có thuận theo tự nhiên, con người mới có thể thiết lập một chính phủ kiện toàn.

Cicero: Quy tắc ứng xử do Đấng Sáng tạo thiết lập nên chính là quy luật tự nhiên

Marcus Tullius Cicero là một triết gia và nhà hùng biện, chính khách, nhà lý luận chính trị La Mã. Ông học triết học ở Athens, Hy Lạp, làm luật sư ở La Mã cổ đại, nghiên cứu nhiều hệ thống chính trị khác nhau, sau đó trở thành quan Chấp chính của La Mã, tương đương với chức vụ cao nhất lúc bấy giờ, là một trong hai quan Chấp chính. 

Cuộc đời ông gặp muôn vàn trắc trở, và còn bị đi lưu đày. Vào năm 43 trước Công nguyên, Caesar – nhà chính trị La Mã thời đó bị ám sát. Năm 44 trước Công nguyên, Cicero bị đối thủ chính trị của Caesar là Anthony cử người đến ám sát, kết thúc cuộc đời đầy thăng trầm của ông.

Trong suốt cuộc đời của mình, Cicero đã nghiên cứu nhiều hệ thống chính trị khác nhau trên thế giới. Một số tác phẩm của ông như “Luận Cộng Hòa” và “Luật pháp luật” đã được lưu hành rộng rãi. Trí tuệ của ông được công nhận là trường tồn cùng thời đại.

Những vị cha già sáng lập nên Hoa Kỳ cũng có danh sách những nhà hiền triết của riêng mình, Cicero là người đứng ở vị trí đầu tiên trong danh sách và được những vị cha già lập quốc rất kính trọng.

Cicero và quan điểm “xuyên thời đại” 

Quan điểm của ông là: Trên đời này có quy luật tự nhiên. Điều đó nghĩa là gì? Nói cách khác, thế giới này thực sự có một Đấng Sáng tạo, thế giới được tạo ra bởi các vị Thần, và các chuẩn mực hành vi do Đấng Sáng tạo đặt ra là quy luật tự nhiên. Nói một cách chặt chẽ, trật tự do Đấng Sáng tạo thiết lập là quy luật tự nhiên.

Vậy làm thế nào để khẳng định như vậy? Cicero nói rằng những quy luật này là hiển nhiên, phù hợp với tự nhiên, đúng logic, tự nhiên tồn tại, và con người không thể thay đổi. Chúng giống như các quy luật vật lý, luôn tồn tại và luôn có giá trị.

Rõ ràng, Cicero là một nhà hiền triết tin vào Thần. Thời đại của ông là trước Công nguyên, lúc này chúa Jesus chưa xuất hiện, nhưng những gì Cicero nắm bắt được rất phù hợp với những gì mà sau này đạo Cơ đốc giáo mô tả, nghĩa là ông đã nắm bắt được bản chất phía sau vấn đề. 

Đối với Cicero, tất cả trật tự và nguyên tắc khác nhau của mọi hiện tượng trên thế giới đều không phải tự dưng mà có, mà đều có nguồn gốc của riêng chúng. Tuân theo quy luật tự nhiên thì giữa người với người mới có mối quan hệ công bằng.

Ví dụ, với tư cách là một người, anh ấy/cô ấy có quyền bất khả xâm phạm. Bạn không thể nói rằng bạn có thể tùy ý giết người, sau đó bạn vẫn “bình yên vô sự”. 

Con người có quyền duy trì cuộc sống của mình, có quyền theo đuổi tự do, có thể quyết định đi bên trái hay bên phải, chứ không thể yêu cầu, ra lệnh cho anh ta không được đi bên trái. 

Mọi người biết rằng họ có quyền này, hoặc nói cách khác là quyền theo đuổi hạnh phúc. Đây chính là điều sau này được kế thừa trong Hiến pháp Hoa Kỳ.

Ví dụ khác, con người có những trách nhiệm không thể thoái thác. Nếu bạn sinh ra một đứa trẻ, bạn phải nuôi nó, bạn không thể nói rằng tôi chỉ sinh ra và không nuôi dạy. Điều đó là không thể, bạn nhất định phải nuôi nó, nếu bạn không nuôi đứa trẻ đó thì bất kỳ ai cũng đều lên án bạn. Là chồng thì phải yêu thương vợ, làm vợ thì phải yêu chồng, đây cũng là trách nhiệm không thể né tránh.

Ngoài ra, trước khi một người bị kết án, anh ta có quyền làm thủ tục xét xử. Bạn không thể nói rằng, bạn muốn giam giữ anh ta thì anh ta phải bị giam lại. Bạn cho rằng anh ta có tội, nhưng bạn không thể giam giữ anh ta mà không làm thủ tục chứng minh anh ta có tội. Đây cũng là quyền vốn có của con người, con người có quyền được thẩm lý và phán quyết, không thể dựa trên ý kiến chủ quan cho rằng anh ta có tội, là có thể tống anh ta vào tù.

Ngoài ra, các triết gia phương Tây đã thấy rằng, quyền lực của chính phủ là có hạn, điều này cũng bắt nguồn từ quy luật tự nhiên. 

Bạn không thể để chính phủ có quyền lực vô hạn, cho phép những người lập nên chính phủ có thể tùy ý sát sinh cướp bóc. Điều đó là không thể, chính phủ cũng phải bị hạn chế bởi luật tự nhiên, và quyền lực của chính phủ cũng phải bị hạn chế.

Bảo vệ gia đình và bảo vệ hôn nhân là tất cả những nguyên tắc mà xã hội cần phải có. Ai làm tổn thương người khác thì phải bù đắp, giết người phải đền mạng, làm tổn thương người khác sẽ không phải chịu hậu quả gì sao? Chắc chắn là có, vì đây là quy luật tự nhiên.

Người nộp thuế được hưởng quyền đại diện, tức là bạn nộp tiền cho chính phủ thì bạn có quyền phát ngôn, không thể nói là bạn nộp tiền nhưng bạn cũng chẳng có quyền lợi gì. Đây cũng là một loại công bằng, cũng là biểu hiện của quy luật tự nhiên.

Điều này cũng bao gồm việc mọi người đều có quyền sở hữu vũ khí để tự vệ, không chỉ có chính phủ mới có quyền sở hữu vũ khí.

Đây là một số ví dụ về quy luật tự nhiên. Chính vì vậy, Cicero nói rằng bởi vì Đấng Sáng tạo tồn tại, Ngài đã tạo ra thế giới này, vì vậy con người trên thế giới này sẽ cảm nhận được những điều phải tuân theo. Đó được gọi là quy luật tự nhiên, nó hiển hiện và phù hợp với tự nhiên.

Nền tảng kiến quốc của Hoa Kỳ: Tôn kính Thần linh và tuân theo đạo đức

Nguyên tắc điều hành một đất nước là gì? Đó là tuân theo quy luật tự nhiên. Sử dụng luật tự nhiên để quản lý các mối quan hệ giữa các cá nhân được gọi Công lý (Justice). Một chỉnh thể được tạo thành từ các quy luật tự nhiên, đó chính là một quốc gia hợp tình hợp lý.

Hai nguyên tắc đầu tiên quan trọng nhất trong luật tự nhiên là gì? 

• Thứ nhất là tôn kính Thần linh
• Thứ hai là yêu người xung quanh như yêu chính mình

Hai điều này thực sự cũng là câu trả lời mà Chúa Jesus đưa ra. Khi Chúa Jesus còn tại thế, có một luật sư muốn thách thức Chúa Jesus, ông ta hỏi: Trong tất cả những luật lệ của con người, điều gì là quan trọng nhất? 

Chúa Jesus đáp: Thượng đế hiện hữu, là người, chúng ta phải kính trọng và tôn trọng Ngài. Vì vậy, trước hết phải tôn trọng Thần linh, và thứ hai, chúng ta phải yêu người xung quanh như yêu chính mình. Luật sư đã rất kinh ngạc khi nghe câu trả lời ngắn gọn và rõ ràng như vậy.

Pháp luật do con người đặt ra thì nhất định phải phù hợp với quy luật tự nhiên, nếu xung đột với quy luật tự nhiên thì ắt là không hợp lý và nảy sinh vấn đề. Con người có thể tạo ra nhiều điều luật xấu xa và mang lại tai họa. Vì vậy, tuân theo quy luật tự nhiên là nguyên tắc lập quốc tiên quyết của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ được xây dựng trên cơ sở quy luật tự nhiên. Nói một cách chính xác, nền tảng kiến quốc của Hoa Kỳ là tin vào Thần, kính trọng Thần và quan tâm đến người khác như chính mình, đó chính là tuân theo luân lý đạo đức. 

Vậy nguyên tắc thứ hai của sự kiến lập Hoa Kỳ là gì? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong phần II: Con người sống phải có đạo đức.

Xem đầy đủ về các nguyên tắc lập quốc tại đây: https://tinhhoa.net/nhin-lai-qua-khu-tri-tue-cua-cac-to-phu-thanh-lap-hoa-ky.html

Việt Anh

Theo soundofhope.org