Dồn dập hỏi phái viên Mỹ về Biển Đông

Báo chí Việt Nam và nước ngoài đặt câu hỏi cho Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ về cuộc đối đầu quanh giàn khoan của Trung Quốc.

Ông Daniel Russel, Trợ lý chuyên trách về Các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, đang thăm Việt Nam và có buổi gặp báo giới tại Hà Nội hôm 8/5. 

Hầu hết các câu hỏi của phóng viên đều liên quan việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD 981 vào Biển Đông.

Ông Daniel Russel nhắc lại Bộ Ngoại giao Mỹ đã có tuyên bố “chính thức” về lập trường của Mỹ.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 7/5 nói hành động của Trung Quốc là “khiêu khích và làm tăng căng thẳng”.

Nhà ngoại giao Mỹ nhấn mạnh tranh chấp trên biển, gồm cả Hoàng Sa, phải được giải quyết “một cách hòa bình, qua con đường ngoại giao, theo luật pháp quốc tế”.

“Mỹ kêu gọi các nước và các bên tranh chấp kiềm chế, tận dụng các kênh ngoại giao và chính trị để giảm căng thẳng, để quản lý tranh chấp và cuối cùng để giải quyết các vấn đề chủ quyền.”

“Mỹ có quan điểm từ lâu rằng nếu kênh ngoại giao không có kết quả, các nước tranh chấp cần tận dụng quyền sử dụng các cơ chế luật pháp quốc tế.”

Ông Russel nói: “Thông điệp đơn giản của tôi là nhắc lại sự quan trọng của kiềm chế, đối thoại và tuân thủ luật pháp quốc tế.” 

Việt Nam đã tổ chức họp báo để lên án hành động của Trung Quốc 

Các câu hỏi của phóng viên muốn thúc nhà ngoại giao Mỹ nói rõ hơn về lập trường của Mỹ ủng hộ Việt Nam hay Trung Quốc.

Tuy vậy, ông Daniel Russel nhắc lại Mỹ “không có lập trường về phải trái trong đòi hỏi của bất kỳ nước nào trên Biển Nam Trung Hoa”.

Ông nói có tranh chấp ở quần đảo Hoàng Sa, nhưng “không phải chỗ để Mỹ nói lập trường của ai mạnh hơn”.

“Nhưng Hoa Kỳ và cộng đồng quốc tế có quyền kêu gọi các bên giải quyết tranh chấp trong hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế.”

Khi được hỏi về sự ủng hộ của Mỹ với Philippines trong tranh chấp với Trung Quốc, ông Daniel Russel giải thích sự ủng hộ “vững chắc” dành cho Philippines không có nghĩa là Mỹ ủng hộ đòi hỏi chủ quyền ở bất kỳ phần nào trên Biển Đông.

“Chúng tôi có lập trường về tính ràng buộc thiêng liêng với Philippines như đồng minh. Nhưng chúng tôi không có lập trường về phải trái trong đòi hỏi chủ quyền của Philippines.”

Câu hỏi cuối cùng, được trích từ một độc giả trên Facebook, hỏi về vấn đề tự do báo chí ở Việt Nam.

Ông Daniel Russel nói ông đã nêu vấn đề nhân quyền, cùng sự quan tâm một số cá nhân cụ thể, khi gặp quan chức Việt Nam.

“Hoa Kỳ phát biểu thẳng thắn như một người bạn của Việt Nam, không bao giờ để lỡ cơ hội nói ra hay ủng hộ các nguyên tắc của các cá nhân,” ông Russel phát biểu.

Theo BBC