Quân đội Trung Quốc: Suy yếu bởi thế hệ con một?

Chậm chạp, bảo thủ và lạc hậu?

Không bao giờ nữa. Mặc dù còn lâu mới sánh được với tiềm lực hùng mạnh của quân đội Hoa Kỳ, nhưng PLA đã tiến được một bước dài kể từ khi “đội quân áo rách” của Mao Trạch Đông đánh bại phe Quốc Dân Đảng năm 1949. Cụ thể trong hơn hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã được cải thiện chất lượng, khả năng kỹ thuật, và hiệu quả của quân đội và cán bộ của mình, thậm chí ngay cả khi đã thu nhỏ tổng số quân.

Họ không còn là những chiến sỹ được trang bị thô sơ với công nghệ hạng hai của Liên Xô (chẳng hạn như xe tăng T-55 lỗi thời từ những năm 50 và 60 mà họ đã từng sử dụng và người Iraq đã dùng trong chiến tranh vùng Vịnh).

Mặc dù không phải tất cả đơn vị quân giải phóng đều có các thiết bị tân tiến, nhưng quân đội Trung Quốc đang tiếp tục tích hợp những vũ khí, học thuyết, chương trình đào tạo và hệ thống điều khiển và lệnh mới.

Quân đội Trung Quốc ngày nay nếu không phải là một đối thủ tầm cỡ của Mỹ thì cũng là một tổ chức nắm bắt nhanh trong cách nhìn nhận của các quan sát viên nước ngoài. Trung Quốc đang triển khai những vũ khí làm vô hiệu hóa lợi thế chính của Mỹ, ví như tên lửa đạn đạo và tên lửa siêu âm vượt đại dương có thể nhắm vào các tàu sân bay Mỹ trong khu vực; hạm đội tàu ngầm mở rộng; việc do thám vệ tinh và các phương tiện liên lạc và gần đây là khả năng loại trừ các vệ tinh và đánh chặn các tên lửa đạn đạo.

Điều đó nói lên rằng, không phải tất cả các công nghệ đã được chứng minh là dễ dàng để tích hợp. Ví dụ, khi Trung Quốc lần đầu tiên mua tàu ngầm Kilo của Nga, một số cái được báo cáo là không sử dụng được trong quá trình triển khai quân và thậm chí vào năm 2002 đã phải chuyển trở lại Nga để sửa chữa. Theo báo cáo, Trung Quốc cũng gặp các vấn đề khi sử dụng máy bay và các phương tiện chiến đấu nhập khẩu.

Ảnh: Foreign Policy

Từ những vấp ngã ban đầu, người theo dõi tình hình Trung Quốc nghĩ rằng PLA đã có những cải tiến đáng kể trong bảo dưỡng và điều khiển thành thạo các thiết bị nhập khẩu. Cuối năm 2008, Trung Quốc đã phái hạm đội tàu chiến đặc nhiệm tới vùng biển châu Phi để chống cướp biển và tàu làm nhiệm vụ hộ tống qua vùng biển cướp biển hoành hành của Somali.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, hải quân Trung Quốc mà trong trường hợp này là hai tàu khu trục và tàu cung cấp đã được triển khai, vũ trang và sẵn sàng chiến đấu bên ngoài vùng biển địa phương.

Sử dụng máy bay trực thăng và các đơn vị hoạt động đặc biệt, hải quân PLA đã đẩy lùi bọn cướp biển và hộ tống thành công hàng trăm tàu dân sự. Ngày nay, PLA đã triển khai lực lượng đặc nhiệm thứ tư và chứng tỏ khả năng duy trì sự hiện diện của mình một thời gian dài.

Thế hệ con một sẽ làm yếu quân đội?

Có lẽ. Phần cứng của PLA đang ngày càng cải thiện, nhưng còn việc tuyển binh của Trung Quốc như thế nào? Chính sách một con của Trung Quốc được ghi nhận rộng rãi như là nguyên nhân tạo ra một thế hệ trẻ em hư hỏng, thừa cân, được coi như những ông hoàng bé nhỏ được chăm sóc bởi ông bà trong khi cha mẹ của chúng làm việc cực nhọc trong các vùng, các nhà máy, văn phòng để nuôi nấng chúng. Mặc dù sự miêu tả này đôi khi bị phóng đại (trong thực tế, nhiều gia đình, đặc biệt là ở vùng nông thôn đã cố gắng có nhiều hơn một con) nhưng sự thay đổi về nhân khẩu học đột ngột gây ra bởi chính sách này bắt đầu từ năm 1979 chắc chắn đã tác động tới PLA.

Ảnh Getty Images

Tới năm 2006, số lượng lính con một (only-child soldier) đã tăng từ chỉ chiếm 20% vào thập kỷ trước lên tới chiếm hơn một nửa lực lượng, đưa Trung Quốc lên thành lực lượng quân đội lớn nhất với đa số là lính con một.

Thừa nhận thực tế là những người tòng quân thường là nguồn hỗ trợ duy nhất cho cha mẹ và ông bà đang ngày càng già đi, PLA đã rút ngắn cam kết phục vụ. Năm 1998, Trung Quốc đã giảm thời gian mà những người đến tuổi nhập ngũ phải phục vụ xuống còn hai năm, làm giảm gánh nặng kinh tế và xã hội cho các gia đình nông thôn phụ thuộc vào một đứa con trai duy nhất.

Với sự cắt giảm đáng kể thời gian đào tạo và luyện tập cho binh sĩ, nhiều đơn vị có vẻ như sẽ duy trì sự sẵn sàng ở mức độ thấp.

Sĩ quan trẻ cũng có vẻ sẽ rời bỏ PLA để tham gia vào lĩnh vực tư, nơi mà họ có thể chu cấp tốt hơn cho gia đình mình.

Tất nhiên, thực sự khó để đánh giá liệu quân đội được tạo lập từ lính con một có là một lực lượng đấu tranh có hiệu quả hay không vì PLA đã không được thử nghiệm trong chiến đấu kể từ cuối những năm 70.

PLA đã thấy rằng các binh sĩ đó có khả năng thông tin liên lạc và kỹ năng máy tính tốt hơn so với những người khác. Tuy nhiên, họ cũng đã không thực hiện theo những cách khác. Việc tuyển mộ con một không được cứng rắn, họ không thích vượt qua sự đau đớn của huấn luyện cường độ cao; họ ốm thường xuyên hơn, và họ đấu tranh để thực hiện một số việc vặt đơn giản như việc giặt là của riêng họ.

Theo Vietnamnet