Nợ công Việt Nam đang tăng gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng

Với mức tăng khoảng 10% trong 5 năm qua, Việt Nam là 1 trong những quốc gia có tỷ lệ nợ công trên GDP tăng nhanh nhất.

Theo đồng hồ nợ công toàn cầu The Global Debt Clock trên trang Economist.com, tính đến thời điểm hiện tại, nợ công Việt Nam đang là 94,85 tỷ USD, tương đương 45,6% GDP, chia bình quân đầu người là 1.039 USD, mức gia tăng nợ là 9,3% /năm.

Còn theo báo cáo của Bộ Tài chính cho biết đến cuối năm 2016 dư nợ công khoảng 64,73% GDP, dư nợ Chính Phủ khoảng 53,62%. Hai con số này đều đã tiến đến sát ngưỡng nợ không quá 65% GDP, nợ Chính phủ không quá 54% GDP trong Nghị quyết về kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm giai đoạn 2016 – 2020.

Mặc dù Bộ Tài chính khẳng định nợ công được quản lý, kiểm soát chặt chẽ đảm bảo trong giới hạn cho phép nhưng Thủ tướng trong phiên họp mới đây với cơ quan này đã nhắc lại việc tỷ lệ nợ công tăng rất nhanh, mức tăng trung bình 5 năm qua là 18,4%, gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng kinh tế và việc “nếu tính đủ thì nợ đã vượt quá trần cho phép”.

Do đó, người đứng đầu Chính phủ đã cảnh báo về “việc không tránh khỏi sự sụp đổ nền tài khoá quốc gia” nếu không chấm dứt được tình trạng trên.

Lý giải về việc nợ công tăng cao, Thủ tướng cho rằng dư địa chính sách tài khóa hạn hẹp, cân đối ngân sách khó khăn, thu ngân sách không đủ bù chi thường xuyên và trả nợ. Nên để có vốn cho đầu tư phát triển, Chính phủ buộc phải đi vay.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia nhìn nhận, sở dĩ tình trạng nợ công của Việt Nam quá xấu và quá nguy hiểm là do chi tiêu công kém hiệu quả.

Việt Nam vốn nổi tiếng với các dự án đầu tư công đầy tai tiếng. Rất nhiều cây cầu đã sụp đổ ngay sau khi được hoàn thành. Các con đường được xây dựng chỉ đứng vững được vài năm trước khi cần phải sửa chữa lớn,.v.v.

Các nguồn lực lớn đã bị lãng phí trong các dự án đầu tư công này và nạn tham nhũng lan rộng tại các dự án đầu tư công là lý do chính cho sự thất bại của nó.

Ngoài ra, một nguyên nhân quan trọng nữa của việc nợ công tăng cao là chi phí cho bộ máy quản lý cồng kềnh. Với khoảng chừng 4 triệu công chức viên trong bộ máy hoạt động của chính phủ, quả thực đây là một gánh nặng rất lớn đối với ngân sách quốc gia.

Theo thống kê chính thức của Bộ Tài chính, Chính phủ đã chi tổng cộng 11.800 tỷ đồng cho Văn phòng Trung ương Đảng trong giai đoạn 2006-2015 (chưa tính năm 2009, vì số liệu năm đó không được công bố), nhiều hơn mức 9.100 tỷ đồng chi cho Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ (6.000 tỷ đồng), và Văn phòng Chủ tịch (1.000 tỷ đồng).

Do đó, việc nới trần nợ công hay tăng thuế không phải là câu trả lời cho sự thiếu hiệu quả và lãng phí của chính phủ Việt Nam. Sử dụng vốn vay và đầu tư một cách hợp lý mới là cách tốt nhất để giảm nợ công và thâm hụt ngân sách trong dài hạn.

Theo thống kê trong 5 năm qua, cứ mỗi năm khối nợ công lại phình to thêm 300.000 tỷ đồng. Dự kiến trong năm 2017, hơn 260.000 tỷ đồng (gần 12 tỷ USD) được dùng để chi trả nợ trong và ngoài nước. Tính bình quân, mỗi ngày ngân sách chi 770 tỷ đồng trả nợ cả gốc lẫn lãi. Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây cũng lên tiếng cảnh báo Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có nợ công tăng nhanh nhất, và cho rằng nợ công Việt Nam sẽ vượt mức an toàn trong năm 2018.

Hiện tỷ trọng nợ công bằng đồng USD của Việt Nam lên tới 44%. Như vậy, các biến động kinh tế Mỹ, các nền kinh tế lớn, động thái lãi suất của FED hoặc đồng USD tăng giá sẽ tác động mạnh lên áp lực trả nợ công hàng năm của Việt Nam. Nền kinh tế khó giữ ổn định trước các biến động kinh tế khu vực và thế giới.

Theo Trithucvn.net