Lãnh đạo Hamas kêu gọi người Palestine nổi dậy sau lời “tuyên chiến” của ông Trump

Hôm 7/12, lãnh đạo Hamas Ismail Haniya đã kêu gọi người Palestine phát động một cuộc nổi dậy, vì cho rằng việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel tương đương với “lời tuyên chiến“.

“Chúng ta nên kêu gọi và chúng ta phải phát động một cuộc nổi dậy trước kẻ thù Do thái“, Reuters hôm 7/12 dẫn lại lời Ismail Haniyeh, thủ lĩnh Phong trào Hồi giáo của Palestine, nói trong bài diễn thuyết ở Gaza.

Tổng thống Trump ngày 6/12 chính thức đảo ngược chính sách 7 thập kỷ của Mỹ với việc công nhận thánh địa Jerusalem là thủ đô của Israel khiến nhiều lãnh đạo Trung Đông phản đối.

“Tôi đã quyết định rằng đây chính là thời điểm để chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel. Nhiều tổng thống trước đây đã khẳng định đây là lời hứa lớn trong chiến dịch tranh cử nhưng không thể thực hiện. Nay tôi đang thực hiện lời hứa của mình”, ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng.

Gần như ngay sau đó các cuộc biểu tình chống Mỹ đã bùng lên. Nhiều người Palestine đổ xuống đường để phản đối, kêu gọi tuần hành trong 3 ngày. Tại Bờ Tây và dải Gaza, người biểu tình Palestine và quân đội Israel đã đụng độ khiến nhiều người bị thương.

Các nhà quan sát cho rằng việc này sẽ đẩy tiến trình hòa bình cho Israel và Palestine vào bế tắc vì Jerusalem được xem là cốt lõi trong giải pháp 2 nhà nước. Jerusalem là nơi có nhiều khu vực linh thiêng của Do Thái giáo, Hồi giáo và Cơ Đốc giáo, đặc biệt là ở khu vực Đông Jerusalem.

Các lãnh đạo thế giới đã bày tỏ mối quan ngại sâu sắc trước quyết định của Tổng thống Mỹ. Thế giới Arab đồng loạt lên tiếng phản đối tuyên bố của Tổng thống Trump. Giáo hoàng Francis cho biết không thể “giữ im lặng”, bày tỏ mối lo ngại lớn về tình hình.

Liên đoàn Arab dự kiến tổ chức cuộc họp khẩn vào ngày 9/12 để thảo luận về diễn biến.

Hamas là phong trào Hồi giáo chính ở Palestine, thành lập ít lâu sau khi phong trào chống Israel đầu tiên bùng nổ năm 1987. Tổ chức này phản đối tiến trình hoà bình Oslo, và mục tiêu của họ là buộc Israel phải rút quân toàn bộ khỏi lãnh thổ Palestine.

Phong trào Hamas kiểm soát dải Gaza từ năm 2007, độc lập với chính quyền Nhà nước Palestine, do Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) vận hành.

Israel và Mỹ coi Phong trào Hamas là tổ chức khủng bố. Trong khi Hamas không công nhận sự tồn tại của Israel và thực hiện nhiều cuộc đánh bom tự sát trong cuộc nổi dậy gần nhất, từ năm 2000 đến 2005.

Tú Văn (t/h)