Hé lộ 30 giờ cân não của Vương Lập Quân
Khi bước vào cơ quan đại diện ngoại giao của một nước nào đó, người ta có thể mang theo những thông tin nhạy cảm.
Thế
nên khi cựu Giám đốc Sở Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân đến lãnh sự
quán Mỹ tại Thành Đô hồi tháng 2, thông tin đó trở nên nhạy cảm hơn
nhiều.
Vị khách đặc biệt
Ngày 6/2, ông
Vương Lập Quân, cựu Giám đốc Công an thành phố Trùng Khánh bất ngờ lái
xe vượt hơn 300km đến lãnh sự quán Hoa Kỳ ở Thành Đô. Các nhà ngoại giao
Mỹ đã không nhận ra một “cơn bão chính trị” sắp bùng nổ. Đó là dấu hiệu
mở màn cho vụ bê bối chính trị lớn nhất Trung Quốc hơn 20 năm qua.
Họ
đưa ông Vương đến thư viện của lãnh sự quán chứ không phải là một phòng
an toàn để ngăn chặn sự giám sát của nước sở tại. Những người biết việc
cho biết, ông Vương đã tỏ vẻ kích động và sợ hãi cho sự an toàn của mình
nhưng lại không có một kế hoạch nào định trước.
Ông Vương Lập Quân tại kỳ họp Quốc hội năm 2011 |
Trước đó, hôm 2/2, trên
trang web của chính quyền Trùng Khánh thông báo ông Vương Lập Quân, 52
tuổi, đã thôi giữ chức Giám đốc Công an thành phố và nhận nhiệm vụ mới
là Phó thị trưởng. Không lâu sau đó, ông Vương đã yêu cầu một cuộc họp
với lãnh sự quán Anh tại Trùng Khánh nhưng ông đã không xuất hiện.
Ông
Vương nói với các nhà ngoại giao Mỹ rằng ông đã rời bỏ ông Bạc Hy Lai,
Bí thư Thành ủy Trùng Khánh. Vị quan chức này cũng đưa ra số điện thoại
di động của một người bí mật, có thể cung cấp bằng chứng về sự liên lụy
của vợ ông Bạc Hy Lai, trong vụ giết doanh nhân người Anh Neil Heywood.
Việc tiếp cận với người giữ bằng chứng là không thể bởi khi ấy, xe cảnh
sát của Trung Quốc đã vây kín lãnh sự quán Mỹ.
Trong số các bằng
chứng khác, ông Vương Lập Quân cho biết, ông có thể cung cấp báo cáo về
độc tố chứng minh rằng ông Heywood đã ăn phải xyanua cũng như một số dấu
vết các chất khác mà chính quyền địa phương không thể xác định. Ông
cũng nói rằng bà Cốc Khai Lai đã thú nhận với ông rằng bà ta đã sát hại
ông Heywood.
Tình huống nhạy cảm
Có nhiều giả thiết
khác nhau liên quan đến câu hỏi tại sao ông Vương lại tiếp cận các nhà
chức trách Mỹ hôm đó. Trước đó, ông Vương đã bị điều tra vì bị cáo buộc
lạm dụng quyền lực ở Trùng Khánh và thành phố Thiết Lĩnh ở vùng đông
bắc. Tuy nhiên, có vẻ như ông Vương đã bị ông Bạc, “ông chủ” của mình từ
chối bảo vệ. Hôm 28/1, để gây áp lực lên ông Bạc, ông Vương đã đưa vụ
việc vợ ông Bạc giết người trước mặt ông này. Chỉ 3 ngày sau, ông Vương
bị mất chức Giám đốc công an.
Trở lại sự việc bất ngờ trong lãnh
sự quán Mỹ hôm 6/2, ông Peter Haymond, Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại Thành Đô
đã ra khỏi thành phố nhưng vội vã quay lại. Các nhà ngoại giao Mỹ sau
phút kinh ngạc đã thông báo cho Đại sứ quán ở Bắc Kinh, liên lạc với Bộ
Ngoại giao ở Washington.
Phiên tòa xét xử ông Vương Lập Quân tại Thành Đô được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt |
Đó là một tình huống khó khăn cho các
nhà ngoại giao Mỹ. Mặc dù ông Vương là thác nguồn tiềm năng thông tin bí
mật, ông ta khó hội đủ điều kiện xin tị nạn do vướng phải một số cáo
buộc của chính quyền. Hơn nữa, sự việc nhạy cảm này xảy ra đúng vào đêm
trước chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của ông Tập Cận Bình, người dự kiến sẽ
được bầu làm nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc vào mùa thu này. Vì
vậy, các quan chức Mỹ đã quyết định sẽ không liều lĩnh vì có thể tổn hại
đến quan hệ ngoại giao giữa 2 nước.
Họ giải thích với ông
Vương rằng, không thể làm thủ tục xin tị nạn chính thức tại lãnh sự quán
và việc sắp xếp cho ông rời khỏi Trung Quốc sẽ vô cùng khó khăn. Sau
khi thảo luận, ông Vương đồng ý rằng lựa chọn tốt nhất lúc này là tự
giao nộp cho chính quyền, ít nhất có thể bảo vệ ông trước thế lực của
ông Bạc Hy Lai. Sử dụng hơn 3 chiếc điện thoại di động mang theo, ông
Vương Lập Quân đã bỏ ra nhiều giờ đàm phán với chính quyền trung ương.
30
tiếng sau khi vào lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Thành Đô, ông Vương Lập Quân
bước ra ngoài, để các quan chức Bộ An ninh đưa về Bắc Kinh và lưu giữ
tại một địa điểm không được tiết lộ trong vài tháng qua.
Nhưng
kịch tính chưa dừng ở đó. Ngay sau đó, người Mỹ đã đưa số điện thoại di
động cho các nhà ngoại giao Anh và hướng dẫn họ lần theo thông tin về
đồng phạm bí ẩn của ông Vương Lập Quân. Nhưng vì trục trặc khi thiết lập
tài khoản email và nhắn tin đến “người kia”, người Anh đã không bao giờ
nhận được các tài liệu mật đó. Ngoại trưởng Anh William Hague sau này
cho biết, họ nắm được sự việc hôm 7/2 và đến 15/2, Đại sứ quán Anh đã
chính thức yêu cầu chính quyền Trung Quốc điều tra về cái chết của doanh
nhân Heywood.
Nhiều điều để ngỏ
Phiên tòa xét xử
ông Vương Lập Quân đang diễn ra. Luật sư và nhà chức trách khẳng định
chắc chắn bị cáo bị kết tội và bản án sẽ khá nặng, có thể là án tử hình.
Bà Cốc Khai Lai, vợ ông Bạc Hy Lai hôm 20/8 cũng đã bị kết án tử hình
nhưng hoãn thi hành về tội giết người, đồng nghĩa với tù chung thân.
Tuy
nhiên, những gì các công tố viên khẳng định vẫn chưa thể trả lời hết
những câu hỏi mà nhiều người muốn biết, chẳng hạn như những bí mật khác
trong mối quan hệ giữa ông Vương và ông Bạc, và điều gì đã khiến ông
phải cập rập tới lãnh sự quán như vậy.
Điều này cũng có nghĩa là
chưa thuyết phục được nhiều người Trung Quốc hoài nghi. Người ta không
hiểu nên xem ông Vương như là một “anh hùng” hay là một “tội đồ”.
“Ông
Vương Lập Quân đã làm rất nhiều điều xấu, nhưng cũng vô tình cứu Trung
Quốc”, Hu Xingdou, một blogger khá nổi tiếng và là nhà kinh tế chính trị
tại Viện Công nghệ Bắc Kinh nói. “Tôi không nghĩ rằng các cơ quan có
thẩm quyền sẽ giải thích đầy đủ những gì ông ta đã làm. Nhưng như vậy
chỉ sẽ làm tăng nỗi nghi ngờ của dân chúng và sự thiếu tin tưởng vào
chính quyền”.
Sự kiện một mình “bay” đến lãnh sự quán Mỹ của ông
Vương Lập Quân đã mở màn cho loạt bê bối về chính trị ngay trước thềm
thay đổi nhân sự lãnh đạo Trung Quốc.
Theo An ninh Thủ đô
(vtc.vn)