Gu thưởng thức âm nhạc của các Tổng thống Mỹ

Đời sống văn hóa của Nhà Trắng được quản lý trực tiếp bởi Đệ nhất phu nhân, để đảm bảo rằng mảng này luôn hoạt động suôn sẻ và bởi mỗi Tổng thống Mỹ có một gu giải trí riêng.

Người giữ bộ chìa khóa của Nhà Trắng không chỉ có cả một thế giới để sắp xếp, quản lý mà còn có cả một chương trình giải trí rất bận rộn. Thế giới giải trí của Tổng thống Mỹ không đơn thuần để thư giãn, để cho vui, mà thường thì nó đóng vai trò rất quan trọng là bôi trơn cỗ máy ngoại giao. Maria Downs, thư ký xã hội của Tổng thống Gerald Ford nhận định: “Đó là mảng hoạt động xã hội thực sự, góp phần hoàn thành rất nhiều việc quan trọng”.

Vợ chồng Tổng thống Barack Obama khiêu vũ tại Phòng Đông.

Gerald Ford, người trở thành Tổng thống Mỹ sau khi ông Richard Nixon dính bê bối Watergate, không để lại dấu ấn lớn như nhiều Tổng thống Mỹ khác trong thế kỷ 20. Nhưng ông và đệ nhất phu nhân lại nổi tiếng vì rất giỏi tổ chức và thưởng thức âm nhạc.

Vào tháng 10/1975, nằm trong khuôn khổ sáng kiến Hòa bình Trung Đông, Tổng thống Ai Cập Anwar Sadat tới dự quốc yến ở Nhà Trắng. Và bà Betty Ford đã chọn Pearl Bailey, một ca sỹ kiêm diễn viên nhạc kịch của sân khấu Broadway tới biểu diễn. Baily đã từng biểu diễn trước Tổng thống Sadat tại Ai Cập. Maria Downs đưa ca sỹ tới sân khấu và dặn dò: “Pearl, Bộ Ngoại giao báo với chúng ta không nên nhảy trước mặt gia đình ông Sadat”. Nhưng sau khi Pearl trình diễn xong, khi khán giả đứng cả dậy vỗ tay, nữ ca sỹ đã kéo Tổng thống Sadat và xoay vòng ông quanh sàn nhảy. Tổng thống Ford thấy vậy liền hộ tống đệ nhất phu nhân Ai Cập lên sàn nhảy.

Maria Downs lo ngại nên đã hỏi người phụ trách về mảng nghi lễ, Henry Catto. “Tôi tìm Henry và nói: ‘Anh nói xem liệu chúng ta có phải xin lỗi họ không’.”

Thật may mắn là sự hứng khởi của Pearl không gây ra thiệt hại nào.

Các nghệ sỹ chuẩn bị trước khi biểu diễn tại Phòng Đông.

Vợ chồng Tổng thống Ford không phải là cặp vợ chồng Tổng thống Mỹ đầu tiên mời những nghệ sỹ biểu diễn vĩ đại của Mỹ tới nhà. Truyền thống này đã có từ thời Tổng thống Theodore Roosevelt hồi đầu thế kỷ 20.

Roosevelt vừa mới giành chiến thắng trong cuộc nội chiến 1898 và hiểu được vị trí của Mỹ – tân cường quốc. Ông đã cho tân trang sửa chữa lại Nhà Trắng, biến nơi này thành một biểu tượng của sức mạnh, quyền lực. Ông cũng bắt đầu giải trí ngay trong nhà, tổ chức những buổi biểu diễn âm nhạc thu hút những ngôi sao lớn nhất đương thời. Sử gia về Nhà Trắng, Bill Bushong cho biết: “Đó là những buổi biểu diễn với các ngôi sao nổi tiếng nhất, chứ không phải là những giáo viên âm nhạc tài năng ở địa phương”. Họ đàn hát tại Phòng Đông (East Room) khi đó mới được xây và cũng là nơi các Tổng thống Mỹ ngày nay tới để giải trí.

Paul McCartney biểu diễn tại Phòng Đông.

Vào năm 1902, hãng sản xuất đàn piano nổi tiếng Steinway $amp; Sons tặng chiếc đại dương cầm đầu tiên cho Nhà Trắng. Sau đó là một cây đàn khác vào những năm 1930 và đại dương cầm này hiện vẫn đang được sử dụng. Sử gia âm nhạc Elise Kirk cho biết: “Tất nhiên sau những cây đàn này, tất cả các nhạc sỹ dương cầm vĩ đại nhất đều tới Nhà Trắng. Nơi đó đã đón Paderewski và Rachmanivo, Vladimir Horowitz, Isaac Stern”.

Thêm một cuộc “cách mạng” nho nhỏ nữa diễn ra vào năm 1961 khi John F Kennedy bước vào Nhà Trắng với người vợ xinh đẹp có hoạt động xã hội sôi nổi Jackie. Bà đã hào hứng nhận coi sóc mảng hoạt động xã hội của Nhà Trắng và mời giới báo chí tới dự các cuộc vui.

Vào năm 1961, Jackie làm một cuộc “đảo chính nghệ thuật” khi bà mời nghệ sỹ đàn xelô người Tây Ban Nha, Pablo Casals tới Nhà Trắng biểu diễn. Casals chưa hề biểu diễn tại Mỹ trong suốt 23 năm để phản đối việc Mỹ công nhận chính quyền Franco tại Tây Ban Nha. Buổi biểu diễn của ông tại Nhà Trắng được báo chí đặc biệt quan tâm.

Jackie Kennedy

Nhưng jazz – một trong những trào lưu văn hóa có ảnh hưởng lớn nhất của thế kỷ 20 tại Mỹ – đã hoàn toàn bị Nhà Trắng lãng quên trước khi Richard Nixon nhậm chức. Năm 1969 là năm thiên tài jazz Duke Ellington tròn 70 tuổi và Nixon đã mời Ellington tới tòa Bạch Ốc, để tặng cho ông danh hiệu cao quý nhất của nước Mỹ dành cho người dân, Huân chương Tự do của Tổng thống. Khi Duke Ellington phát biểu nhận Huân chương, Tổng thống Nixon tiến tới sân khấu nhỏ và ngồi xuống trước đàn piano, nhìn khắp Phòng Đông đông đúc và mỉm cười. Ông nói: “Trước đó Duke có hỏi tôi có chơi đàn không và tôi chưa bao giờ chơi đàn trong Nhà Trắng. Nhưng tôi đã nảy ra ý tưởng này khi nhìn vào chương trình tuyệt vời này. Duke Ellington không có tuổi và xin mời quý vị đứng lên cùng hát bài Chúc mừng Sinh nhật ông”.

Nixon không chỉ yêu thích nhạc jazz. Ông là Tổng thống Mỹ đầu tiên tôn vinh văn hóa đại chúng Mỹ qua âm nhạc. Ông đã mời những ban nhạc pop nổi tiếng hồi những năm 1960 như Turtles, Temptation và Beach Boys tới biểu diễn tại một buổi tiệc tổ chức cho cô con gái Tricia năm 1969.

Vợ chồng Tổng thống Nixon đưa nhạc jazz vào Nhà Trắng

Ca sỹ nhạc pop Johnny Mathis đã biểu diễn tại Nhà Trắng nhiều lần. Ông đã hát cho 6 Tổng thống Mỹ: Richard Nixon, Gerald Ford, Jimmy Carter, Ronald Reagan, George Bush cha và Bill Clinton. Cũng như nhiều nghệ sỹ khác, ông cho rằng Phòng Đông với kích thước 24m x 10m quá nhỏ và không phải là địa điểm biểu diễn âm nhạc lý tưởng. Ông nói: “Tổng thống và phu nhân ngồi ngay hàng đầu và bạn chỉ đứng cách họ có 5 hay 10 bước chân mà thôi. Vì thế điều đầu tiên tôi được hướng dẫn là “Thưa ông Mathis, làm ơn không hát quá to”. Và tôi trả lời: “Vâng, cảm ơn đã nhắc nhở. NHưng dù sao tôi vẫn có nhiều dịp hát tại Nhà Trắng. Có lần tôi biểu diễn trên bãi cỏ có mái che và nơi đó thoải mái hơn rất nhiều”.

Ca sỹ Melinda Doolittle hát tại Phòng Đông

Nhà Clinton thường xuyên sử dụng mái che ngoài trời và có thể mời được vài trăm vị khách thay vì chỉ 200, 300 khách nếu ngồi trong nhà.

Cựu Bộ trưởng nội các của Anh, Alan Milburn, người đã có chuyến thăm Nhà Trắng thời Bill Clinton cùng Thủ tướng Tony Blair năm 1998, nhớ lại việc đã thảo luận chi tiết tầm quan trọng về địa chính trị của Thổ Nhĩ Kỳ, trong khi ca sỹ Elton John đang hát thử bài “Don’t Let the Sun Go Down on Me”. Ông nói: “Tôi chưa bao giờ tới buổi biểu diễn nhạc pop nào với chiếc cà vạt đen vì cảm thấy không phù hợp. Nhưng rõ ràng đó là buổi biểu diễn pop đáng nhớ nhất tôi từng tham dự. Tổng thống Clinton rõ ràng là biết cách tổ chức một bữa tiệc hay”.

Vợ chồng Tổng thống Bill Clinton

Còn âm nhạc với nhà Obama thì sao? Năm 2009, đệ nhất phu nhân Michelle Obama tổ chức một loạt các sự kiện để tôn vinh âm nhạc Mỹ, từ nhạc jazz tới nhạc cổ điển, Latinh và Motown. Các nghệ sỹ được mời gồm: Smokey Robinson, Jamie Foxx, Seal, Stevie Wonder, Bob Dylan, Joan Baez, Sheryl Crow, Will.i.am và ca sỹ nhạc rap Common. Những nghệ sỹ khác cũng từng biểu diễn tại Nhà Trắng dưới thời ông Obama gồm: Jennifer Hudson, Beyonce, Ridrigo y Gabriela, Herbie Hancock, James Taylor.

Thủy Tiên