10 ngôi sao sáng lấp lánh vô đối trên bầu trời
Khoảng cách của các vì sao không giống nhau, điều này cũng ảnh hưởng đến độ sáng của chúng khi chúng ta nhìn thấy. Tuy nhiên, các nhà thiên văn học đã nghiên cứu và xếp loại mức độ sáng của những vì sao rất rõ ràng, chính xác. Để xét mức độ sáng của vì sao chiếu vào Trái Đất người ta căn cứ vào độ sáng biểu kiến của chúng.
Mặt trời
Đây là một ngôi sao rất đặc biệt, nó nằm ở trung tâm của Hệ Mặt trời. Khoảng cách trung bình giữa Mặt Trời và Trái Đất xấp xỉ 149,6 triệu km, ánh sáng mặt trời tới được trái đất mất 8 phút 9 giây. Chính vì vậy nó có độ sáng cực lớn khi chiếu vào Trái đất, lấn áp hoàn toàn so với độ sáng của những vì sao khác. Cấp sao biểu kiến của mặt trời là -26.73m.
Ngôi sao đặc biệt nhất trên bầu trời
Toàn bộ trên Trái đất, người ta đều quy định khi có ánh sáng của Mặt trời được gọi là ban ngày và ngược lại là ban đêm. Điều này gây nhầm lẫn rằng mặt trời không phải là một ngôi sao.
Độ sáng của những vì sao đã làm chúng nổi bật giữa thiên hà với vô số những “người anh em” khác. Bây giờ, chúng ta cùng ngắm nhìn những “ánh hào quang” rực rỡ nhất khi về đêm nhé các bạn!
1 – Sirius
Sirius là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Canis Majoris và cũng là ngôi sao sáng nhất trên thiên cầu. Ngôi sao này có cấp sao biểu kiến là -1,46m, nó thực chất là một cặp sao kép có chu kì chuyển động quanh nhau là 50 năm. (nếu chưa biết cấp sao biểu kiến là gì thì mời bạn xem chú thích ở cuối bài nha! )
Đệ nhất “tinh tú” của màn đêm
Ngôi sao Sirius nằm cách Trái Đất 8,7 năm ánh sáng. Tên của nó theo tiếng Hy Lạp có nghĩa là sự thiêu đốt, để chỉ độ sáng đặc biệt của nó. Sao Sirius trong tiếng Việt thường gọi là sao Thiên Lang vì hình dáng của chúng giống như một chú khuyển khổng lồ nằm giữa bầu trời.
2 – Canopus
Canopus là ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Carina và là ngôi sao sáng thứ hai trên thiên cầu. Canopus là một sao siêu khổng lồ có cấp sao biểu kiến -0,62m và cách Trái Đất 313 năm ánh sáng. Theo thần thoại Hy Lạp, Canopus là người cầm đầu đạo quân của vua Menelaos, còn theo thiên văn học phương Đông, Sao Canopus có nghĩa là Nam Cực Lão Nhân (ông Thọ phương Nam).
3 – Rigil Kentarus
Ngôi sao sáng nhất của chòm sao Centaurus và là ngôi sao gần Mặt Trời nhất, cách Mặt Trời 4,36 năm ánh sáng. Rigil Kentarus là một cặp sao kép có chu kì 80 năm. Một sao mờ của hệ sao này có cấp sao 11, sao Proxima Centauri là sao gần Mặt Trời nhất với khoảng cách 4,24 năm ánh sáng (tiếng Việt thường gọi là Cận tinh). Trong tiếng Ả rập, Rigil Kentarus có nghĩa là cái chân của nhân mã.
4 – Arcturus
Sao sáng nhất trong chòm sao Bootes, hay còn gọi là sao Alpha Bootis. Arcturus là ngôi sao sáng thứ tư trên thiên cầu, cách Trái Đất 37 năm ánh sáng với cấp sao biểu kiến -0,01m. Theo tiếng Hy Lạp, Arcturus có nghĩa là người theo dõi gấu, chỉ việc sao Arcturus chuyển động biểu kiến hàng năm trên thiên cầu xung quanh chòm sao Ursa Major (do chòm sao này nằm gần thiên cực Bắc).
5 – Vega
Ngôi sao sáng nhất của chòm sao Lyra và là ngôi sao sáng thứ năm trên thiên cầu. Vega cách Trái Đất 25 năm ánh sáng, cấp sao biểu kiến 0,03m. Trong tiếng Việt, ngôi sao này thường được gọi là sao Chức Nữ. Nó cùng với hai sao là Deneb và Altair (sao Ngưu Lang) tạo thành 3 đỉnh của tam giác mùa hạ.
6 – Capella
Sao sáng nhất của chòm sao Auriga, tên khoa học Alpha Aurigae. Ngôi sao phát ra ánh sáng màu đỏ, có cấp sao biểu kiến 0,08m; là ngôi sao sáng thứ sáu trên thiên cầu. Khoảng cách của nó đến Trái Đất là 42 năm ánh sáng. Theo tiếng Latin, Capella có nghĩa là con dê cái nhỏ.
7 – Rigel
Sao sáng nhất trong chòm sao Orion, có tên khoa học là Beta Orionis. Rigel có cấp sao 0,18m. Đây là một ngôi sao siêu khổng lồ cách Trái Đất 775 năm ánh sáng. Rigel theo tiếng Ả rập có nghĩa là cái chân của người khổng lồ. Đây là sao sáng thứ 7 trên thiên cầu mà ta nhìn thấy được từ Trái đất.
8 – Procyon
Ngôi sao sáng nhất của chòm sao Canis Minor. Đây là ngôi sao sáng thứ 8 trên thiên cầu với cấp sao biểu kiến 0,4m và cách Trái Đất 11,25 năm ánh sáng. Thực tế đây là một cặp sao kép chuyển động quanh nhau theo chu kì 41 năm. Theo tiếng Hy Lạp, Procyon có nghĩa là phía trước của con chó, do khi mọc lên, Procyon luôn mọc trước sao Sirius (sao Thiên Lang).
9 – Achernar
Sao sáng nhất trong chòm sao Eridanus, hay còn gọi theo tên khoa học là Alpha Eridani. Achenar có cấp sao biểu kiến 0,45varm; cách Trái Đất 144 năm ánh sáng. Theo tiếng Ả rập, Achenar có nghĩa là tận cùng của dòng sông. Trên thiên cầu, ngôi sao sáng thứ 9 này có vị trí nằm ở đầu phía Nam của chòm sao.
10 – Agena
Thường được gọi là Hadar, ngôi sao sáng thứ 10 của thiên cầu, và thứ hai của chòm sao Centaurus có tên khoa học là Beta Centauri. Hadar là một sao khổng lồ có cấp sao biểu kiến 0,6m và khoảng cách đến Trái Đất là 335 năm ánh sáng.
Ngôi sao Agena là ngôi sao sáng thứ 2 trong chòm sao nhân mã, sau Rigil Kentarus
+ Cấp sao biểu kiến là độ sáng của thiên thể khi chúng chiếu vào Trái đất và đập vào mắt người quan sát. + Cấp sao tuyệt đối mới chính là độ sáng thực của thiên thể. Cấp sao tuyệt đối và cấp sao biểu kiến của một ngôi sao không giống nhau và chúng có sự chênh lệch tỉ lệ ngẫu nhiên nhau. Như vậy, cấp sao biểu kiến phụ thuộc vào Cấp sao tuyệt đối và khoảng cách của chúng tới Trái đất. Đánh giá trên được các nhà khoa học quan sát từ Trái đất và căn cứ vào cấp sao biểu kiến để sắp xếp thứ tự độ sáng của thiên thể khi chiếu vào Trái đất (mà ta quan sát được).
|