Israel đánh bom nhà máy vũ khí Sudan?

Một vụ nổ lớn xảy ra quanh một nhà máy vũ khí của nhà nước Sudan ở ngoại ô thủ đô Khartoum ngày 24/10. Người dân địa phương cho biết họ nghe thấy tiếng rít của rocket và sau đó một tiếng nổ lớn vang lên. Những tia sáng trắng phóng lên bầu trời và mọi thứ bay văng tứ phía. 

Lửa bùng lên tại nhà máy vũ khí Yarmouk ở Khartoum hôm 24/10. (Ảnh: Reuters)

Báo cáo chính thức đầu tiên nêu khả năng đó là một vụ nổ bất ngờ ở nhà kho. Tuy nhiên, Khartoum sau đó đổ trách nhiệm cho Israel: “Chúng tôi tin rằng Israel đứng đằng sau vụ việc”, Bộ trưởng Thông tin Ahmed Belal Osman quả quyết và nói thêm rằng các máy bay tiếp cận từ phía đông. 

Chính phủ Sudan cho biết, 4 máy bay tiêm kích của Israel đã thực hiện vụ tấn công, sự việc đã phá hủy một phần nhà máy vũ khí al-Yarmouk và giết chết 2 dân thường. “Mục đích chính là để vô hiệu hóa các năng lực quân sự của chúng tôi và ngăn chặn bất kỳ sự phát triển nào ở đó, và rốt cục làm suy yếu chủ quyền của chúng tôi”, ông Osman nói.

Trong khi đó, Al-Sawarmi Khalid Saad – phát ngôn viên của quân đội Sudan (SAF) – gợi ý rằng có thể có nhiều gián điệp bên trong SAF; quân đội đã có các kế hoạch bố trí lại nhà máy.

Ông Saad cũng đề cập việc Israel trước kia đã lên tiếng quan ngại về nhà máy nhưng đã hành động dựa trên thông tin sai sự thật rằng họ đang sản xuất vũ khí hạng nặng. 

Đây có thể là vụ việc mới nhất trong cuộc chiến bí mật lâu nay giữa Sudan và Israel – được thúc đẩy bởi khát vọng của Tel Aviv muốn ngăn chặn luồng vũ khí tuồn từ hoặc qua Sudan tới tay Hamas, phong trào Hồi giáo ở Dải Gaza.  

Các nhà phân tích đã bày tỏ sự hoài nghi về cáo buộc mới nhất của Khartoum.

Richard Cochrane, chuyên gia về Sudan tại Tạp chí Jane’s Intelligence nhận xét: “Đánh giá của các quan chức Sudan có vẻ không thật. Nếu các máy bay tránh được radar thì làm sao họ biết có 4 chiếc?”.

Cochrane nêu khả năng đó là một vụ tai nạn ở nhà kho như báo cáo ban đầu.

“Có rất nhiều áp lực trong nước lên chính phủ Sudan. Các chiến dịch quân sự ở miền Nam diễn ra không tốt, có một sự bất ổn xã hội trên đường phố, một nền kinh tế đang suy sụp”, ông nói thêm. “Đây là thời điểm của sức ép trong nước mà chính phủ sẽ phải nỗ lực hướng sự chú ý ra bên ngoài và Israel luôn là mục tiêu đầu tiên”. 

Alhajj Hamad, nhà phân tích chính trị Sudan, không đồng ý với tuyên bố rằng có 4 máy bay thực hiện vụ tấn công. Thay vào đó, ông kết luận sau khi nói chuyện với các nguồn tin trong quân đội, rằng chỉ có một máy bay và là máy bay không người lái.

Tuy Bộ trưởng Thông tin Sudan tuyên bố nhà máy sản xuất “các vũ khí truyền thống”, dường như nhà máy đó có thể giá trị hơn. Theo Alon Ben-David, chuyên gia phân tích quân sự Israel, đây hẳn phải là một mục tiêu giá trị cao đối với Israel. “Bạn chắc chắn không cử tới 4 chiến đấu cơ bay xa 1.900km để phá hủy một nhà máy sản xuất rocket bình thường”, ông nói. “Nó khiến người ta nghi ngờ liệu các máy bay tiêm kích có được sử dụng”. Đó sẽ là một chiến dịch lớn đòi hỏi phải tiếp nhiên liệu, các máy bay hỗ trợ, các máy bay do thám điện tử và hỗ trợ giải cứu, Ben-David giải thích.

Trên Kênh Tin tức 2, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Ehud Barak từ chối bình luận: “Tôi không có gì để có thể nói về vấn đề này”. 

Nếu cáo buộc của Khartoum là đúng, đây không phải là lần đầu tiên Israel tấn công ở Sudan. Năm 2011, Tel Aviv đã thực hiện một cuộc oanh kích nhằm vào một ôtô ở Cảng Sudan làm 2 người thiệt mạng. Tin đồn cho rằng trong hai người đó có một quan chức Hamas cấp cao. Lúc đó, Ali Karter – Ngoại trưởng Sudan – khẳng định Israel đã thực hiện vụ tấn công để phá hỏng cơ hội cho Sudan được gỡ khỏi danh sách của Mỹ về các nước tài trợ cho khủng bố.

Sudan bị đưa vào danh sách năm 1997 vì hỗ trợ nhiều nhóm khủng bố khác nhau và chứa chấp Osama bin Laden những năm 1990. Năm 2009, Israel bị cáo buộc thực hiện các vụ tấn công bằng máy bay không người lái vào đoàn xe chuyển lậu vũ khí ở đông bắc Sudan. Năm 2010, Mahmoud Mabhouh, một kẻ buôn vũ khí chủ chốt của Hamas, bị ám sát ở Dubai. Israel từ chối bình luận về tất cả các vụ việc này. 

Sudan dường như đặt nặng vụ việc mới nhất. Đặc sứ nước này tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc Daffa-All Elhag Osman tuyên bố ông có ý định đệ đơn than phiền chính thức. Và Khartoum cho biết họ đang lên kế hoạch cho những hành động quyết định chống lại các lợi ích Israel, nhấn mạnh thêm rằng Sudan có quyền làm như vậy và chọn khi nào và bằng cách nào.

Dẫu vậy, liệu Sudan có đủ khả năng hay không là điều không chắc chắn.

Thanh Hảo (Theo TIME)

(vietnamnet.vn)