Bắc Kinh thất bại trong việc khép lại vụ án Bạc Hy Lai

Bà Cốc Khai Lai tại tòa án ở thành phố Hợp Phì, An Huy, Trung Quốc ngày 9/8 vừa qua.

Bà Cốc Khai Lai, vợ của ông, đã bị kết án về tội sát hại doanh nhân người Anh Neil Heywood, bạn thân của gia đình họ trước lúc xảy ra mâu thuẫn về tài chính. Bà đã nhận toàn bộ trách nhiệm trong vụ sát hại doanh nhân này, nhưng dư luận Trung Quốc vẫn tự hỏi là ông Bạc Hy Lai có can dự vào tội ác đó hay không, và nếu có thì đến mức độ nào. 

Đây chỉ là một sô ví dụ trong số rất nhiều câu hỏi vẫn nở rộ trên mạng internet tại Trung Quốc, chẳng hạn như : Phải chăng Bạc Hy Lai đã sử dụng doanh nhân người Anh Heywood để chuyển những món tiền lớn ra khỏi Trung Quốc ? Phải chăng là Bạc Hy Lai đã thiết lập tại lãnh địa Trùng Khánh của ông cả một hệ thống áp bức và tham nhũng ? Ban Chấp hành Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc biết gì về các hành vi của nhân vật này ? Vì vậy mà chính quyền Trung Quốc hiện chưa thể đóng lại vụ án Bạc Hy Lai như họ mong muốn. 

“Thiệt hại từ vụ Bạc Hy Lai đã rất rất rất nghiêm trọng vì vậy giờ đây xử lý vụ việc là kiểm soát thiệt hại”, ông Cheng Li, chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Viện Brookings ở Washington cho hay. “Dĩ nhiên toàn bộ vấn đề chưa thể kết thuc, chúng ta vẫn còn phải đợi xem Bạc Hy Lai sẽ bị xử lý như thế nào. Điều này đặc biệt quan trọng đối với đại hội đảng sắp tới.”

Ông Bạc đã bị cách chức bí thư thành ủy Trùng Khánh vào tháng 3, trước khi bị rút khỏi ban bí thư 25 thành viên quyền lực của nước này và bị điều tra vì vi phạm kỷ luật đảng, tội thường được hiểu là tham nhũng.

Ông được công chúng ủng hộ mạnh mẽ khi làm bí thư Trùng Khánh vì mạnh tay trừng trị tham nhũng và các băng nhóm tội phạm, khiến hàng loạt quan chức phải vào tù và bị xử tử. Nhưng giới phê bình cho rằng chiến dịch của ông là nhằm để thăng tiến, và cáo buộc ông không tuân thủ các tiến trình pháp lý.

Người từng là cánh tay phải của ông Bạc tại Trùng Khánh, Vương Lập Quân, cũng là người đầu tiên hé lộ về sự liên can của bà Cốc trong cái chết của Heywood và hiện đang phải đối mặt với một phiên tòa. Ông đang bị tình nghi đã dùng tra tấn để buộc những người bị bắt giữ nhận tội.

“Tội ác nghiêm trọng nhất là giết người, thứ hai là ông Bạc đã tạo ra một đảng chính trị của riêng ông và nhân cách riêng ở Trùng Khánh”, ông Li cho biết về vụ bê bối đã quật ngã ông Bạc. Tuy nhiên, ông Bạc hiện chưa trực tiếp bị “chỉ mặt” trong vụ giết người.

“Điều thứ ba sẽ là tham nhũng, nhưng vẫn còn một điều nữa, có khả năng nghiêm trọng hơn rất nhiều so với tội tham nhũng, đó là sự tàn bạo của cảnh sát, lạm dụng quyền lực và tra tấn”.

4 quan chức cảnh sát Trùng Khánh hôm thứ hai vừa qua cũng đã bị kết tội che đậy cho vụ giết Heywood để bảo vệ bà Cốc, làm dấy lên nghi ngờ về khả năng ông Bạc cũng có thể liên can đến vụ che giấu và có thể bị xét xử hình sự.

Tuy nhiên, thông tin dài dằng dặc từ tòa án về phiên tòa xét xử bà Cốc được Tân Hoa xã đăng tải không hề có một từ mảy may nhắc đến ông Bạc, có thể ám chỉ đảng Cộng sản Trung Quốc đã quyết định xử nhẹ ông.

Chuyên gia về mối quan hệ quốc tế tại Đại học Boston, Mỹ Joseph Fewsmith cho rằng ông Bạc Hy Lai có thể thoát được cuộc điều tra hình sự hoặc nếu ông không thoát được, thì cáo buộc cũng chỉ giới hạn ở che đậy tội lỗi cho bà Cốc.

“Mục tiêu lớn của ban lãnh đạo đảng Trung Quốc là quy hoạch hẹp vụ việc”, ông cho hay. “Nhưng họ cũng cần phải đưa ra một số giải thích với công chúng. Chỉ khi đó, họ mới đặt được dấu chấm hết cho vụ việc…”

Vũ Quý

Theo AFP