Xuất xứ của Thánh Gióng

Về xuất xứ của Gióng, các tài liệu đều ghi làng quê của Gióng là làng Phù Đổng. Tuy nhiên, về gia đình Gióng, mỗi tài liệu nói một khác.

Tượng đài Thánh Gióng ở Sóc Sơn, Hà Nội.

Sử ký chỉ nói đến “có người nhà giàu sinh một con trai, đến năm hơn ba tuổi ăn uống béo lớn nhưng không biết nói cười”. Chích quái thì ghi: “Có một phú ông tuổi hơn 60 mới sinh được một người con trai vào giữa ngày mồng 7 tháng giêng, ba tuổi còn không biết nói, nằm ngửa không ngồi dậy được”. Cổ tích thì kể Gióng chỉ có mẹ, không có bố: “Có người đàn bà đã nhiều tuổi nhưng sống một thân một mình”. Còn Gióng thì “lên ba tuổi rồi mà vẫn nằm ngửa đòi ăn, không biết ngồi, biết lật, cũng không biết nói cười gì cả”. 

Riêng Ngọc phả ghi cụ thể hơn: “Sứ giả đến làng Phù Đổng quận Vũ Ninh (nay là huyện Tiên Du). Làng ấy có người nhà giàu tên là Ông Trưởng, ông 79 tuổi mà bà cũng đã 59 tuổi. Trước nhà có mảnh vườn trồng hoa. Sáng sớm ngày 6 tháng giêng năm Quý Hợi bà vào vườn hái hoa, thấy dấu chân người khổng lồ. Bà bèn gọi chồng cùng vào vườn xem, quả nhiên thấy có dấu chân của thần nhân. Ông chồng bảo bà vợ bước chân trái dẫm vào đó. Tự nhiên bà thấy cảm động trong người, rồi mang thai. Đến ngày 8 tháng Tư năm Giáp Tí bà sinh một con trai. Con được đúng một tuổi thì Ông Trưởng qua đời, chỉ còn mẹ già sáu mươi bú mớm nuôi con, lên ba tuổi đặt tên là Thiết Xung thần vương, ăn uống lớn phỗng, nhưng không biết nói cười”.

Về vũ khí Gióng yêu cầu nhà vua sắm sửa cho, Sử ký ghi: “Xin cho một thanh gươm, một con ngựa” (không nói ngựa thật hay ngựa sắt?). Chích quái thì ghi: Đứa trẻ nhỏm dậy bảo sứ giả rằng “Mau về tâu vua rèn cho một ngựa sắt cao 18 thước, một thanh kiếm sắt dài 7 thước, một roi sắt và một nón sắt”. Cổ tích thì kể: “Gióng trả lời chững chạc: Về bảo với vua rèn cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một áo giáp sắt và một nón sắt, ta sẽ đuổi giặc dữ cho”. Riêng Ngọc phả kể chi tiết hơn: “Khi sứ giả vào nhà, cậu bé nói: Ta là Thiết Xung thần tướng đây! Trời sinh ra ta để giúp nước, dẹp loạn cứu dân. Ngươi về triều thưa với vua cho ta một con ngựa sắt cao 10 thước, một cây vọt sắt dài 10 thước, một chiếc nón sắt rộng 3 thước, đưa mấy thứ ấy đến đây cho ta là vua không phải lo gì nữa!”.   
(còn nữa)
Phan Duy Kha

(bee.net.vn)