Vụ trùm ma túy vượt ngục tại Mexico: ‘Vua’ đào đường hầm

Trùm ma túy Joaquin “El Chapo” Guzman khi bị bắt lại tháng 2.2014 – Ảnh: Reuters

Ông trùm này có biệt danh là “Shorty” (Người lùn). Trong khi đó, kênh NBC News lại gọi ông Joaquin “El Chapo” Guzman là “The Mole” (Chuột chũi) vì chuyên cho đào và sống dưới các đường hầm, và khó mà bắt được ông ta.

Guzman được cho là một người bí ẩn và gần như không biết chữ, giám sát một mạng lưới hầm ngầm dùng để buôn lậu số lượng lớn ma túy trên khắp nước Mỹ.

Guzman bắt đầu kế hoạch đào đường hầm vượt ngục của mình tại nơi giam giữ sau khi bị bắt lại hồi tháng 2.2014. Ngày 11.7, trùm ma túy này thoát khỏi nhà tù Altiplano bằng một đường hầm được cho là phải mất nhiều tháng để đào xong. Bên trong đường hầm này còn có các ống thông gió, cầu thang và một chiếc xe gắn bánh ray. Hầm ngầm này có chiều cao tương đương với Guzman (khoảng hơn 1,7 m) và dài gần 1,5km, có lối lên tại một ngôi nhà đang được xây dựng ở gần nhà tù.

Guzman đã chi nhiều tỉ USD để xây dựng băng đảng Sinaloa, một tổ chức buôn lậu ma túy khét tiếng và quyền lực nhất thế giới. Những câu chuyện về quá trình lẩn trốn của Guzman còn được đưa vào một bài nhạc dân gian. Những người trẻ tại miền quê nghèo khổ của Guzman thường ủng hộ trùm ma túy này, mặc dù ông ta bị buộc tội sát hại hàng ngàn người Mexico gồm cả cảnh sát và dân thường.

Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo tại Sinaloa, Guzman đi vào con đường kinh doanh ma túy vào những năm 1970 sau khi bỏ học. Guzman dần lớn mạnh trong băng đảng Sinaloa và nắm quyền vào đầu những năm 1990. Năm 1993, ông trùm này bị bắt tại Guatemala và bị dẫn độ về Mexico, bị giam tại một nhà tù an ninh cẩn mật.

Guzman tiếp tục điều hành tổ chức trong khi ngồi tù và vẫn sống rất tiện nghi tại đó nhờ chi tiền cho các nhân viên nhà tù. Vào tháng 1.2001, một số người đã giúp Guzman trốn khỏi nhà tù này bằng cách cho ông ta chui vào xe đẩy chở quần áo.

Ông trùm của băng đảng Sinaloa sau đó đã thiết kế nhiều ngôi nhà an toàn của mình với nhiều cánh cửa bí mật dẫn xuống các đường hầm kết nối với hệ thống thoát nước của đô thị.

Guzman xây dựng cho mình một mạng lưới làm ăn tại Nam Mỹ và một số nơi trên thế giới, cùng với đó là nhiều tay chân trung thành, các quan chức bị mua chuộc để bảo vệ mình. Guzman sống như đế vương với các bữa ăn xa xỉ cùng nhiều mỹ nữ vây quanh. Trùm ma túy này được cho là đã nhiều lần làm đám cưới. Vợ hiện tại của Guzman là một cựu “nữ hoàng” sắc đẹp tuổi teen của Mỹ.

Ngoài mức án 20 năm tù, Guzman còn phải chịu án cấp liên bang vì tội buôn lậu ma túy tại San Diego, Brooklyn, New York, El Paso, Miami và Chicago (Mỹ). Guzman được coi là kẻ thù số một của các thành phố ở Mỹ. Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ từng treo thưởng 5 triệu USD cho việc bắt giữ Guzman vào năm 2005.

Tổng chưởng lý Mexico, bà Gomez Gonzalez quan sát lối lên của đường hầm nối từ nhà tù Altiplano, nơi Guzman vượt ngục bằng đường hầm này – Ảnh: Reuters

Guzman sử dụng nhiều chiến thuật tài tình để luôn đi trước cơ quan chức năng một bước, gồm việc sử dụng các đoàn tàu, tàu ngầm và đường hầm để lẩn trốn.

Với sự giúp sức của kiến trúc sư riêng của mình là Felipe de Jesus Corona-Verbera, Guzman đã cho xây nhiều đường hầm bên dưới biên giới Mỹ và Mexico. Một số đường còn có các xe đẩy có bánh ray để vận chuyển hàng.

Cơ quan điều tra Mỹ đã theo dấu Guzman bằng việc nghe lén trong nhiều năm và cung cấp thông tin cho các quan chức Mexico. Nhưng Guzman luôn thoát được vào phút chót, gồm cả vụ trốn thoát hồi tháng 2.2014 qua nắp hầm bên dưới bồn tắm tại ngôi nhà ở thị trấn Culiacan, Sinaloa. Nhưng cơ quan chức năng đã theo dấu Guzman và bắt được ông trùm này tại một ngôi nhà khác chỉ vài ngày sau đó.

Đây được coi là thắng lợi lớn của cuộc chiến chống buôn ma túy tại biên giới Mỹ-Mexico. Guzman bị giam tại một nhà tù liên bang có an ninh cẩn mật nằm ở ngoại ô thành phố Mexico.

Các công tố viên liên bang tại nhiều thành phố ở Mỹ nói rằng muốn Guzman phải bị dẫn độ về Mỹ để hầu tòa. Nhưng Mexico nói họ tự tin có thể giữ Guzman trong tù. Nhưng giờ đây ông trùm này lại một lần nữa trốn thoát.

Mike Vigil, cựu lãnh đạo các hoạt động quốc tế của Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ cho rằng việc Guzman vượt ngục thành công là một cú sốc, vì Altiplano là một trong những nhà tù có an ninh cao nhất Mexico, trong khi đó đào đường hầm lại rất phức tạp, phải mất khoảng 10 tháng cùng với số tiền lớn để xây dựng.

Tạp chí Forbes từng xếp Guzman hạng 67 trong danh sách những người quyền lực nhất thế giới năm 2013 và đứng thứ 1.153 trong danh sách tỉ phú năm 2012. Các chuyên gia lực lượng phòng chống ma túy cho rằng Guzman có thể kiếm 3 tỉ USD tiền lợi nhuận từ buôn bán ma túy mỗi năm, theo Forbes.