Tịch thu ôtô khi xỉn: “Có cơ sở pháp lý mới đề xuất”

* Có nhiều ý kiến thắc mắc sao không đề xuất mức phạt thật nặng đối với tài xế say xỉn mà lại đề xuất tịch thu xe?

– Nếu quy định thế thì đại gia lắm tiền nhiều của, ý thức chấp hành pháp luật kém sẽ vô tư vi phạm, sau đó sẵn sàng vung tiền ra nộp phạt. Và phạt bao nhiêu là nặng, bao nhiêu cho đủ được?

Trong văn bản đề xuất chúng tôi nêu rất rõ đầu tiên là tước giấy phép lái xe 2 năm, tịch thu phương tiện với trường hợp tài xế say xỉn nặng.

Còn tài xế vi phạm mức độ bình thường thì cứ chiếu theo quy định hiện hành xử lý, vi phạm nghiêm trọng gây chết người thì xem xét xử lý, truy tố hình sự.

Một số nước đã tịch thu xe

Quy định về xử lý tài xế uống rượu rồi vẫn lái xe ở mỗi nước khác nhau. Điểm khác nhau cơ bản nhất là mức độ cồn trong máu như thế nào thì được xác định trong điều kiện cho phép. Theo đó, mức phạt cũng khác nhau.

Việc thu giữ xe trong trường hợp này chưa được áp dụng phổ biến tại các nước, nhưng cũng đã có nơi thực hiện.

Điển hình như ở Scotland, quy định tịch thu xe khi tài xế “quá chén” được áp dụng tại nước này từ năm 2009. Theo BBC, việc thu giữ phương tiện tại Scotland được áp dụng với ba trường hợp: lái xe vi phạm nhiều lần, lái xe vi phạm lần đầu nhưng có nồng độ cồn vượt mức cho phép gấp 3 lần trở lên và các lái xe không chịu kiểm tra nồng độ cồn (trừ các trường hợp có lý do hợp lý).

Luật này bắt đầu triển khai rộng ở Scotland từ mùa hè năm 2010. Kể từ đó tới nay đã có hơn 1.000 xe bị thu giữ. Các xe bị tịch thu nếu có giá trị sẽ được cảnh sát bán đấu giá, số khác bị tiêu hủy. Tiền thu được sung vào công quỹ.

Ngoài ra, nếu lái xe khi nồng độ cồn vượt mức cho phép, tài xế ở Scotland sẽ bị tước bằng lái, phạt lên tới 5.000 bảng Anh và còn có thể nhận bản án 6 tháng tù.

Các lái xe vô trách nhiệm còn phải đối mặt với án tù tối thiểu 20 năm nếu vi phạm quy định lái xe trong tình trạng có nồng độ cồn vượt mức cho phép.

Ở Mỹ, việc tịch thu xe trong trường hợp tài xế say xỉn được thực hiện tại một số bang như California, Wisconsin. Bang Wisconsin hiện là bang duy nhất tại Mỹ vẫn áp dụng quy định tịch thu phương tiện với người điều khiển lần đầu vi phạm nồng độ cồn cho phép.

Ngoài ra, Ý cũng là nước có quy định tịch thu xe trong trường hợp lái xe có nồng độ cồn vượt quá mức cho phép.

D.KIM THOA

Sửa nghị định là có thể tịch thu xe

Tôi đồng tình với ý kiến của ông Khuất Việt Hùng là Luật xử lý vi phạm hành chính đã có quy định về việc tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính nên việc đề xuất tịch thu xe khi tài xế say xỉn nặng là có cơ sở.

Theo nghị định hướng dẫn số 81/2013 của Chính phủ thì hành vi vi phạm hành chính được các nghị định xử phạt trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước quy định cụ thể sao cho tương ứng, phù hợp với tính chất vi phạm của hành vi đó.

Và như thế, hành vi nào là vi phạm hành chính nghiêm trọng sẽ được từng nghị định xử phạt quy định. Chẳng hạn, trong lĩnh vực giao thông đường bộ thì hành vi nào là vi phạm nghiêm trọng, có thể bị tịch thu phương tiện sẽ do chính nghị định xử phạt lĩnh vực này quy định.

Nói vậy để thấy rằng nếu tại nghị định 171/2013 (quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt), Chính phủ không xác định hành vi lái ôtô khi có nồng độ cồn trên 80mg/100ml trong máu hoặc vượt quá 0,4mg/ml khí thở là vi phạm hành chính nghiêm trọng thì tới đây, căn cứ vào yêu cầu của thực tế và đề xuất của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, Chính phủ hoàn toàn có quyền xác định lại về tính chất nghiêm trọng của hành vi để trên cơ sở đó tịch thu ôtô của người vi phạm.

Việc thay đổi này (chủ yếu xác định lại vi phạm nghiêm trọng, chứ còn yếu tố cố ý phạm lỗi trong trường hợp tài xế lái xe khi đã say xỉn nặng là quá rõ).

Riêng ý kiến lo ngại ôtô vi phạm có thể không phải của người gây tai nạn thì cách giải quyết trong trường hợp tài xế mượn xe của người khác có thể giải quyết như ông Khuất Việt Hùng đã nói.

Ngoài ra, khoản 1 điều 126 Luật xử lý vi phạm hành chính còn quy định với tang vật, phương tiện đang bị tạm giữ do bị chiếm đoạt, sử dụng trái phép để vi phạm hành chính thuộc trường hợp bị tịch thu thì trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hoặc người sử dụng hợp pháp.

Trong trường hợp này, cá nhân, tổ chức vi phạm phải nộp một khoản tiền tương đương trị giá tang vật, phương tiện vi phạm vào ngân sách nhà nước.

Luật sư TRẦN THỊ MIỀN (Đoàn luật sư TP.HCM)