Phát hiện những rặng núi hùng vĩ hơn cả Everest trong lòng Trái Đất

Ở trường, chúng ta được học rằng Trái đất gồm 3 lớp chính cấu tạo nên, đó là lớp vỏ Trái Đất, lớp phủ hay quyển manti và lớp lõi gồm lõi ngoài và lõi trong. Tuy nhiên, sơ đồ này vẫn bỏ qua các bí ẩn khác nằm sâu bên trong hành tinh của chúng ta.

Một nhóm các nhà địa chất đã phát hiện ra một lớp chưa từng được biết đến ở giữa quyển manti có đặc điểm tương tự như bề mặt của hành tinh chúng ta. Những bằng chứng khoa học mới mà họ tìm được chỉ ra sâu dưới chân chúng ta vài trăm kilomet, có những rặng núi ngầm sừng sững ngự trị, chiều cao phải ngang ngửa với dãy Himalaya hùng vĩ. Các nhà khoa học đã dựng lại bản đồ ngầm bằng dữ liệu lấy được từ cơn địa chấn mạnh xảy ra tại Bolivia năm 1994. Nghiên cứu được đăng tải trên Science.

>>> Liệu có tồn tại nền văn minh trong lòng Trái đất rỗng?

Quyển manti là một trong những lớp bọc lấy lõi Trái Đất cấu thành từ đá silicat, kéo dài từ lớp vỏ ngoài cho tới tận lõi, làm nên 84% thể tích Trái Đất. Ở độ sâu khoảng 670km, tồn tại vùng chuyển tiếp phân cách rõ ràng hai quyển manti trên và manti dưới. Dựa vào các bằng chứng chắc chắn như đá, các nhà khoa học có thể kết luận đá ở vùng này rắn đặc hơn rất nhiều, nhưng việc đọc bản đồ địa hình ở đây cực kỳ khó khăn.

Một trong những cách “soi” xuống lòng đất là nghiên cứu các sóng địa chấn – những đợt sóng chạy xuyên qua được các lớp đất, xuất hiện trong những sự kiện rung chuyển Trái Đất như động đất hay chấn động của một viên thiên thạch từ trên trời rơi xuống.

“Phải có trận động đất lớn mới đủ sóng địa chấn đi qua được lớp manti hay tới được lõi Trái Đất, bị dội lại khi va vào vùng chuyển tiếp, xuất hiện lại trên lớp vỏ để ta đo đạc được“, nhà địa vật lý Jessica Irving từ Đại học Princeton, cũng là tác giả nghiên cứu mới, nói với Motherboard. Theo cô Irving, trận động đất phải “thay vì xua tan năng lượng của chúng trong lớp vỏ, có thể khiến toàn bộ lớp vỏ bao phủ hoạt động”.

Được xem là “trận động đất lớn thứ hai lịch sử từng được ghi lại”, tới tận 8,2 độ Richter, sự kiện địa chấn tại Bolivia năm 1994 là mục tiêu nghiên cứu tuyệt vời.

Lớp đá mới phát hiện không có tên chính thức và thường được gọi là ranh giới 660 km. Để kiểm tra ranh giới, các nhà nghiên cứu đã sử dụng âm vang của sóng để dội lại và uốn cong quanh các ranh giới.

Giống như mọi người có thể nhìn thấy các vật thể vì chúng phản xạ lại ánh sáng, sóng địa chấn được phản xạ từ sự không nhất quán dưới lòng đất. Các nhà nghiên cứu cho biết, các nhịp đồng nhất của đá là trong suốt đối với các loại sóng như vậy – tương tự như cách thủy tinh trong suốt đối với mắt chúng ta, theo các nhà nghiên cứu.

Nghiên cứu đã chạy dữ liệu năm 1994 thông qua cụm siêu máy tính Tiger của Đại học Princeton để mô phỏng hành vi phức tạp của sóng tán xạ và bị sốc khi mô hình tiết lộ địa hình ngầm gồ ghề như thế nào.

Mặc dù phương pháp này không cho phép đo chính xác, tuy nhiên các nhà nghiên cứu tin rằng các khối dị thường dưới lòng đất có kích thước lớn hơn nhiều so với trên bề mặt Trái Đất. “Chúng có cấu trúc địa hình to lớn hơn cả dãy núi Rocky hay dãy Appalachian”, tác giả nghiên cứu Wenbo Wu so sánh dãy núi ngầm với những ngọn núi Bắc Mỹ.

“Tôi không thể cho con số chính xác. Nhưng những ngọn núi ngầm tại vùng chuyển tiếp còn cao hơn cả núi Everest”, cô Irving nói.

Nhà nghiên cứu địa chấn Christine Houser, trợ lý giáo sư tại Viện Công nghệ Tokyo, thì cho biết: “Các lớp đá sâu dưới Trái Đất cũng phức tạp như những gì chúng ta quan sát được ở trên bề mặt”. Theo các nhà khoa học, giống như bề mặt lớp vỏ Trái Đất có đại dương bằng phẳng và những ngọn núi đồ sộ, ranh giới 660 km dưới chân chúng ta cũng có những khu vực gồ ghề và những mảng bằng phẳng như thế.

>>> Phát hiện đại dương khổng lồ cách bề mặt Trái Đất 600 km

Những dãy núi khổng lồ có thể đã được kiến tạo từ một phần đáy biển: Các biến đổi địa chất qua năm tháng đã khiến đáy biển chìm sâu xuống, tới tận vùng chuyển tiếp hơn 660 km so với mặt đất. Những hóa thạch quý giá có thể cho ta biết về quá trình phát triển của Trái Đất hẳn phải nằm đầy ở đó. Tiếp tục sử dụng sóng địa chấn và siêu máy tính, các nhà khoa học mong muốn tìm hiểu kỹ càng hơn về những dãy núi hùng vĩ nằm sâu dưới lòng đất.

Phát hiện của nhóm các nhà nghiên cứu đã tạo ra cái nhìn sâu sắc hơn về cấu trúc của lớp đá bao phủ Trái Đất. Trong nhiều năm, các nhà khoa học đã tranh luận về tầm quan trọng của ranh giới 660 km và liệu nó có ảnh hưởng đến sự đối lưu nhiệt bên trong hành tinh của chúng ta hay không.

Phát hiện trên cũng khiến nhiều người liên hệ đến lý thuyết “Trái Đất rỗng” vốn ít nhiều thu hút sự chú ý của dư luận vào thế kỷ 19, và ngày nay một số người vẫn cân nhắc đến tính khả thi của lý thuyết này giống như bất kỳ lý thuyết nào khác, ngay cả khi nó bị mọi người chế nhạo.

Khi tiếp tục khám phá các bí ẩn ngoài không gian, chúng ta sẽ nhận thức được rằng chúng ta đang đứng trên một thế giới vẫn còn ẩn tàng rất nhiều điều bí ẩn theo nhiều cách thức khác nhau.

Hồng Liên (t/h)

Xem thêm:

• Vương quốc dưới lòng đất và “người chuột” bí ẩn chỉ cao 90cm